นับตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์เป็นต้นมา ป่าไม้ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่อำนวยประโยชน์ให้แก่มนุษย์อย่างมหาศาล ในสมัยโบราณมนุษย์ได้อาศัยไม้จากป่ามาทำเชื้อเพลิง ได้เก็บใบ ดอก ผล หน่อไม้ เห็ด และของป่าต่าง ๆ มาเป็นอาหาร อาศัยป่าไม้เป็นร่มเงาและที่กำบังจากลมฟ้าอากาศ และมนุษย์ได้ไม้มาทำเรือขุด สร้างที่พำนักอาศัย เครื่องใช้ และอาวุธป้องกันตัว
แม้แต่มนุษย์ในสมัยปัจจุบัน ป่าไม้ก็ยังคงอำนวยประโยชน์ให้อย่างมากมาย เช่น ไม้สำหรับทำเชื้อเพลิง ไม้ท่อนสำหรับก่อสร้างและเป็นสินค้า และไม้อัดประเภทต่าง ๆ นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์ที่ได้จากเยื่อกระดาษ และทางเคมีอีกนับเป็นพัน ๆ ชนิด เช่น กระดาษสำหรับพิมพ์ กระดาษวาดเขียน กระดาษแข็งและวัตถุที่เป็นฉนวน ไปจนถึงพลาสติก เส้นใยที่ผลิตโดยมนุษย์ วัตถุระเบิด สีทาบ้าน สีย้อมผ้า น้ำหอม ตลอดจนสมุนไพร หรือยานานาชนิด
ป่าไม้ที่ยืนต้นอยู่ก็ให้ประโยชน์แก่มนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อมอเนกประการ ป่าไม้ช่วยป้องกันและบรรเทาการพังทลายของดิน โดยช่วยลดความรุนแรงของกระแสน้ำที่ไหลผ่านผิวดิน ช่วยยึดเหนี่ยวดินให้อยู่คงที่ ป้องกันมิให้ดินตะกอนไหลไปทับถมท้องลำห้วย ลำน้ำ ทะเลสาบ เขื่อน และอ่างเก็บกักน้ำเพื่อการชลประทาน หรือเพื่อพลังงานไฟฟ้า ซึ่งก็เท่ากับป่าไม้ช่วยทำให้การสัญจรตามลำน้ำเป็นไปโดยสะดวก และช่วยยืดอายุการรับใช้ของเขื่อนหรืออ่างเก็บกักน้ำเหล่านั้นให้ยืนยาวขึ้นด้วย ป่าไม้ช่วยเก็บกักน้ำในลำห้วยลำธารและน้ำใต้ดิน ให้มีอยู่อย่างสม่ำเสมอ และใสสะอาด ป่าไม้ช่วยบรรเทาหรือป้องกันอุทกภัย พื้นที่รับน้ำหรือพื้นที่ต้นน้ำลำธารที่มีป่าไม้ปกคลุม มีสภาพคล้ายกับฟองน้ำที่คอยช่วยซับซาบน้ำไว้หลังจากฝนตกแล้ว ซึ่งเท่ากับช่วยควบคุมการไหลของน้ำในลำห้วย ลำน้ำ ป่าไม้ช่วยเสริมสร้างดินให้สมบูรณ์ขึ้นจากการผุพัง หรือการสลายตัวของกิ่งไม้ใบไม้ และซากพืชซากสัตว์ที่กลายไปเป็นปุ๋ยธรรมชาติ
นอกจากนี้ ป่าไม้ยังเป็นบ่อเกิดของอาชีพแรงงานของมนุษย์เป็นจำนวนล้าน ๆ คน นับตั้งแต่การตัดฟัน ชักลากขนส่งไม้ การแปรรูปไม้ในโรงงานอุตสาหกรรม ที่ใช้ไม้หรือผลิตภัณฑ์จากไม้เป็นวัตถุดิบ การบำรุงป่า และปลูกป่า ทั้งรัฐยังมีรายได้จากไม้ ของป่า ผลิตภัณฑ์จากไม้เป็นพัน ๆ ล้านบาท มนุษย์ได้อาศัยล่าสัตว์ป่าไปเป็นอาหารและเป็นสินค้า ป่าไม้เป็นแหล่งพำนักอาศัยของสัตว์ป่า เป็นอุทยานแห่งชาติ และวนอุทยาน ซึ่งใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชน และเป็นที่ศึกษาวิจัยของนักศึกษาและนักวิทยาศาสตร์ทั่ว ๆ ไป
