ทุเรียนเป็นพืช ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Durio zibethinus Murray โดย Durio เป็นชื่อสกุล zibethinus เป็นชื่อวงศ์ และ Murray เป็นชื่อของบุคคลผู้ค้นพบ หรือกล่าวพรรณนาถึงพืชชนิดนั้นเป็นครั้งแรก
สกุล Durio มีสมาชิกอยู่ประมาณ ๒๗ ชนิด ซึ่งในจำนวนนี้พบเป็นพืชดั้งเดิม ๑๙ ชนิดในเกาะบอร์เนียว ๑๑ ชนิดในคาบสมุทรมลายู และ ๗ ชนิดในเกาะสุมาตรา ส่วนในประเทศไทย พม่า ศรีลังกา และฟิลิปปินส์ พบประเทศละ ๑ ชนิด แต่จากหลักฐานของกรมป่าไม้รายงานว่า ไทยมีทุเรียนอยู่ ๔ ชนิด คือ ทุเรียนปลูก (D. zibethinus Murray) ทุเรียนดอน (D. malaccensis Planch. ex. Mast.) ทุเรียนนก (D. griffithii (Mast.) Bakh.) และทุเรียนป่า (D. pinanginan Ridley) พืชสกุล Durio จำนวน ๒๗ ชนิดนี้ มีเพียง ๖ ชนิด ที่สามารถรับประทานผลได้ ได้แก่ Durio oxleyanus Griff. Durio graveolens Becc. Durio dulcis Becc. Durio grandiflora (Mast.) Kost. & Soeg. Durio kutejensis (Hassk.) Becc. และ Durio zibethinus Murray เชื่อกันว่า เกาะบอร์เนียว ซึ่งประเทศอินโดนีเซียและมาเลเซียครอบครองกันประเทศละส่วนนั้น เป็นศูนย์กลางความหลากหลายทางชีวภาพของพืชสกุลนี้ และมีการแพร่ขยายไปสู่ประเทศต่างๆในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่มีภูมิอากาศร้อน
ทุเรียนปลูก (Durio zibethinus Mur- ray) เป็นทุเรียนเพียงชนิดเดียวในจำนวน ๒๗ ชนิด ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ และมีการปลูกเชิงการค้ากันอย่างแพร่หลายในประเทศไทย มาเลเซีย อินโดนีเซีย บรูไนดารุสซาลาม และฟิลิปปินส์ รวมทั้งบางส่วน ของประเทศออสเตรเลียที่มีภูมิอากาศร้อน มีชื่อเรียกต่างกันไปในแต่ละถิ่น แต่ชื่อที่รู้จักกันแพร่หลาย คือ ทุเรียน ในภาษาไทย และ ดูเรียน (durian) ในภาษามลายู อินโดนีเซีย และภาษาอังกฤษ ชื่อของทุเรียนในภาษาไทยมีรากศัพท์มาจากคำในภาษามลายูและอินโดนีเซียว่า "ดูเรียน" ซึ่งมาจากคำว่า "ดูริ" (duri) ที่แปลว่า "หนาม" และแปลงสำเนียงเป็น "ทูลเรียน" และ "ทุเรียน" ในที่สุด