ความสำเร็จในการอยู่ในโลกของแมลง - อ่านสารานุกรมไทย

          ข้อที่น่าพิศวงก็คือ ทำไมแมลงสามารถปรับ ตัวให้ไปอาศัยอยู่ในที่ต่าง ๆ ของโลกได้ โดยเฉพาะในที่หลายแห่ง ที่ยากแก่การดำรงชีวิตอยู่ได้ เช่น ทะเลทราย ในขณะที่มนุษย์อาศัย เครื่องมือวิทยาศาสตร์และสิ่งประดิษฐ์ต่าง ๆ เข้า

          ช่วย แต่แมลงก็มิได้มีสิ่งเหล่านี้ อาศัยแต่ความสามารถภายในตัวของแมลงเอง นอกจากจะพบแมลงในที่ต่าง ๆ ที่เราไปอาศัยอยู่แล้ว เรายังพบความหลากหลายของแมลงแต่ละชนิด ทั้งรูปร่างลักษณะ และนิสัยความเป็นอยู่ที่แตกต่างกันมากมายจนกระทั่งเป็นที่ยอมรับกันในหมู่นักวิทยาศาสตร์ว่าในกระบวนสัตว์ทั้งหลายในโลก แมลงเป็น สัตว์ที่มีมากชนิดที่สุด คือ มีจำนวนมากกว่า,๐๐๐,๐๐๐ ชนิด ในขณะที่สัตว์อื่นมีจำนวน นับพัน หรืออย่างมากก็นับหมื่นชนิดเท่านั้น อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้แมลงประสบความสำเร็จในการดำรงชีวิตอยู่ในโลกได้มากถึงเพียงนี้ ทั้งนี้น่า จะเกิดจากโครงร่างและสรีระของแมลง ที่ช่วยให้แมลงมีความสามารถหลายอย่างหลายประการเหนือสัตว์อื่น

          แมลงมีผนังลำตัวหนาและแข็ง เป็นเกราะช่วยป้องกันน้ำภายในไม่ให้ระเหยออกจากร่างกายได้ง่าย จึงช่วยให้แมลงอยู่ในที่แห้งแล้งกันดารน้ำได้เป็นอย่างดี มีความคงทนต่อความหนาวเย็นของอากาศได้สูง มีระบบการหายใจที่ทรงประสิทธิภาพ
 สูง สามารถนำออกซิเจนเข้าไปเลี้ยงร่างกายได้ รวดเร็วทั่วถึง และเผาผลาญทำให้เกิดพลังงานได้อย่างเหลือเฟือ แมลงหลายชนิด เช่น มอดแป้งสามารถอยู่ได้อย่างหนาแน่นในที่ ๆ มีออกซิเจนจำกัด เช่น ในขวด มีกล้ามเนื้อที่ทรงประสิทธิภาพสูงและมีส่วนต่าง ๆ ของร่างกายที่เหมาะแก่การใช้งาน ในกลุ่มของแมลงที่มีปีกสามารถกระพือปีกบินได้เร็วอย่างไม่น่าเชื่อ เช่น แมลงวันสามารถกระพือปีกด้วยความเร็วประมาณ ๒๐๐ -๔๐๐ ครั้งต่อวินาที  ริ้นน้ำจืดบางชนิดสามารถ กระพือปีกด้วยความเร็ว ประมาณ ๑,๐๐๐ครั้งต่อวินาที ด้วยความเร็วเช่นนี้ เมื่อแมลงบิน เราจะมองไม่เห็นปีกเลย ตั๊กแตนไมเกรตอเรีย สามารถรวมฝูงบินได้เป็นระยะทางไกล ๆ นับร้อยกิโลเมตร แมลงวันทองและเพลี้ยจักจั่นสามารถเคลื่อนย้ายจากหมู่เกาะไต้หวันไปถึงญี่ปุ่นแมลงที่มีปีกจึงมีโอกาสหนีภัยธรรมชาติ เช่นน้ำท่วม ไฟป่า หรือศัตรูอื่น ๆ ได้ง่าย และ

          แมลงมีขา ๖ ขา ช่วยให้การเกาะเกี่ยวพยุงตัวได้ดี แมลงสามารถที่จะเกาะตัวบนเพดาน หงายท้องขึ้น เกาะเสากระโดงเรือที่มีลมพัดค่อนข้างแรงได้โดยไม่หลุดไปง่าย ๆ เพราะนอกจากขาที่แข็งแรงแล้ว บางพวกยังมีเล็บที่โค้งแหลมและหนามตามขาที่ช่วยเกาะเกี่ยวด้วย แมลงสาบนอกจากจะมีหนามตามขาแล้วยังมีขายาววิ่งได้เร็วยากที่เราจะไล่ทัน และมีลำตัวแบนสามารถหลบ ซ่อนในที่ที่แคบ ๆ และเกาะตัวในทางดิ่งได้จิงโจ้น้ำมีขายาวเช่นเดียวกันแต่ปลายขามีขนละเอียดแน่น น้ำซึมเข้าไม่ได้ ช่วยให้วิ่งบนผิวน้ำได้ดีทำให้ศัตรูตามไม่ได้ ตั๊กแตนและหมัดมีขา หลังโตกว่าขาคู่อื่น ๆ ทำให้สามารถกระโดดได้สูง หรือกระโดดได้ไกล ๒๐-๓๐ เท่าของความยาวของลำตัวซึ่งสัตว์อื่นทำไม่ได้ขนาดนั้น มดมีขาและขากรรไกรที่แข็งแรงสามารถใช้ขากรรไกร ที่มีลักษณะเหมือนเขี้ยว ลากหรือยกวัตถุเช่น อาหารที่มีน้ำหนักมากกว่าลำตัวหลายเท่าได้อย่างดี

           ตาของแมลงซึ่งมีลักษณะเป็นตารวมมากชนิด โตใหญ่เมื่อเทียบกับหัว เช่น แมลงวัน แมลงวันหัวเขียว สามารถรับภาพได้ในวงกว้างและรับภาพที่เคลื่อนไหวได้แม่นยำ ฉะนั้นเมื่อแมลงวันมาเกาะตัวเรา ยากที่เราจะใช้มือตีให้ถูกตัวได้ง่าย ๆ แมลงโดยทั่ว ๆ ไปมักจะมีขนเล็ก ๆตามลำตัวและขา มากหรือน้อยแล้วแต่กรณี แต่ ขนเหล่านี้มีหน้าที่สำคัญคือ รับความสั่นสะเทือนจากภายนอกได้ดี ทำให้แมลงรู้ว่าจะมีอะไรเกิด ขึ้นก่อนที่มนุษย์จะรู้สึก หนวดของแมลงมีขนช่วยให้แมลงรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของความชื้นในบรรยากาศ ความเร็วของลม ดมกลิ่นได้จาก

           ระยะไกล เช่น หนวดของผีเสื้อตัวผู้ ซึ่งมีรูปร่าง คล้ายฟันหวีหรือทางมะพร้าว สามารถรับกลิ่น ของตัวเมีย ซึ่งอยู่ห่างเป็นกิโลเมตรได้ แมลงไม่ มีลิ้นสำหรับรับรสเหมือนมนุษย์ แมลงใช้ฝ่าตีนและปากสำหรับลิ้มรส ดังนั้น ถ้าลองสังเกตแมลงวันที่มาตอมสิ่งของต่าง ๆ จะเห็นแมลงวัน ยื่นขาออกไปใช้ฝ่าตีนแตะสิ่งของเหล่านั้นบ่อย ๆเพื่อตรวจสอบว่าเป็นอาหารหรือไม่ สารในอาหาร
มีบทบาทสำคัญในการกินอาหารของแมลงบางชนิดมาก ที่เห็นได้ชัดเจน ได้แก่ หนอนไหม กินเฉพาะใบหม่อน เพราะใบหม่อนมีสารมอริน(morin) ซึ่งพืชอื่นไม่มีหรือมีน้อยมาก ฉะนั้น เมื่อมีการสกัดเอาสารมอรินไปฉีดบนกระดาษก็สามารถทำให้หนอนไหมหลงผิดกินกระดาษได้
          นอกจากแมลงจะมีส่วนต่าง ๆ ของร่างกายคล้ายคลึงกันแล้ว แมลงมากชนิดมีส่วนต่าง ๆของร่างกายที่ผิดแปลกออกไป ทำให้เหมาะสมที่จะดำรงชีวิตอยู่ในรูปแบบต่าง ๆ กัน ดังจะเห็นได้จากปากและขาที่มีหลายรูปแบบ และมีรูปร่างเหมาะสมที่จะทำหน้าที่ต่าง ๆ กันดังกล่าวในตอนต้น แมลงที่ไปอาศัยอยู่ในน้ำนอกจากมีส่วน ของร่างกายที่จะช่วยในการว่ายน้ำได้ เช่น ขา แบนคล้ายใบพายแล้ว แมลงหลายชนิดยังมีอวัยวะทำหน้าที่คล้ายเหงือก ช่วยในการดูดซึมออกซิเจนจากในน้ำเข้าไปเลี้ยงร่างกาย เช่น แมลงดานา
มีหางแบน ๒ หาง ทำหน้าที่เป็นเหงือกตัวอ่อน

          ของแมลงปอเข็มมีอวัยวะคล้ายแผ่นใบไม้อยู่ปลายลำตัว ๓ แผ่น และตัวอ่อนของแมลงชีมี อวัยวะเป็นแผ่นหรือเป็นพวงทั้งสองข้างของท้องและบางครั้งก็พบได้ที่อก ซึ่งทำหน้าที่คล้ายเหงือก ทั้งสิ้น แมลงที่ไม่มีเหงือกสำหรับหายใจในน้ำเช่น แมลงข้าวสาร แมลงตับเต่า หรือแมลงเหนี่ยง เมื่อโผล่ขึ้นผิวน้ำสามารถพาฟองอากาศติดตามลำตัวไปหายใจใต้น้ำได้ ส่วนลูกน้ำของยุง

          ได้แก่ ยุงบ้าน ยุงลาย และยุงก้นปล่อง มีท่อนท้ายของลำตัวยื่นออกไปเป็นท่อ ที่ปลายเป็นรูหายใจซึ่งจะต้องหายใจเอาอากาศจากผิวน้ำลูกน้ำยุงจึงต้องขึ้นมาบนผิวน้ำบ่อย ๆ แต่ลูกน้ำยุงแม่ไก่บางชนิดท่อหายใจค่อนข้างจะเรียวเล็กสามารถเก็บฟองออกซิเจนที่พืชใต้น้ำปล่อยออกมาใช้ในการหายใจได้ โดยไม่ต้องโผล่ขึ้นมาบน ผิวน้ำ