การปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์ คือ การปลูกพืชในน้ำที่มีธาตุอาหารพืชละลายอยู่ หรือการปลูกพืชในสารละลายธาตุอาหารพืช ทดแทนการปลูกพืชในดินที่เราใช้ในการปลูกพืชในการเกษตรทั่วไป
คำว่า ไฮโดรพอนิกส์ (hydroponics) เป็นคำผสมระหว่างคำ ๓ คำ คือ ไฮโดร (hydro) หมายถึงน้ำ โพโนส (ponos) เป็นคำที่มาจากภาษากรีก หมายถึงการทำงาน และอิกส์ (ics) หมายถึงศาสตร์หรือศิลปะ ซึ่งเมื่อรวมคำทั้ง ๓ คำเข้าด้วยกันจึงมีความ หมายตามรูปศัพท์ว่า ศาสตร์หรือศิลปะ ว่าด้วยการทำงานของน้ำ
ปัจจุบัน การปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์มีเทคนิคที่คิดค้นใหม่ๆหลากหลายรูปแบบ มิได้จำกัดอยู่เฉพาะการปลูกพืชในน้ำ (water culture) เท่านั้น บางกรณีมีการใช้วัสดุปลูก (substrate) ทดแทนดินทั้งหมดและรดด้วยสารละลายธาตุอาหารพืช ซึ่งเรามักเรียกว่า ซับส์เทรต คัลเจอร์ (substrate culture) หรือมีเดีย คัลเจอร์ (media culture) หรือแอกกรีเกตไฮโดรพอนิกส์ (aggregate hydroponics) เทคนิคดังกล่าวนิยมเรียกว่า การปลูกโดยไม่ใช้ดิน หรือการปลูกพืชไร้ดิน (soilless culture) ซึ่งเป็นที่น่าสังเกตว่าเทคนิคการปลูกพืชในน้ำก็ดี หรือการปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์รูปแบบอื่นๆก็ดี บางครั้งอาจเรียกรวมๆว่า soilless culture แทนคำว่า hydroponics ก็ได้
