“วัด” โดยทั่วไปหมายถึง สถานที่ทางศาสนาสำหรับประกอบศาสนพิธีต่าง ๆ รวมทั้งเป็นที่พำนักของสงฆ์และนักบวช ส่วนคำว่า “วัดไทย” หมายถึง วัดทางพระพุทธศาสนาในประเทศไทย ซึ่งประชาชนส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทนอกจากนี้ ในปัจจุบันยังหมายความรวมถึงวัดที่ชุมชนชาวไทยไปสร้างไว้ในต่างประเทศเพื่อเป็นที่พำนักของพระสงฆ์ไทยที่ไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา และเป็นสถานที่ประกอบศาสนพิธีของพุทธศาสนิกชนชาวไทยที่อาศัยอยู่ในประเทศนั้น ๆ แต่ในที่นี้จะกล่าวถึงวัดไทยเฉพาะที่อยู่ในประเทศไทยเท่านั้น
วัดไทย มีพัฒนาการมาตั้งแต่สมัยที่พระสงฆ์นำเอาพระพุทธศาสนาจากประเทศอินเดียเข้ามาเผยแผ่ยังดินแดนที่เป็นสยามประเทศ ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๙ - ๑๐ หรือตอนต้นสมัยทวารวดี พระสงฆ์ที่เดินทางเข้ามาเผยแผ่พระพุทธศาสนานั้นเมื่อไปถึงเมืองใด ๆ และได้มีโอกาสเผยแผ่สั่งสอนผู้คนให้รู้จักเห็นความสำคัญของพระพุทธศาสนาและศรัทธาเชื่อถือในพระธรรมคำสั่งสอนเป็นที่มั่นคงแล้ว พระสงฆ์ก็จะจัดการให้มีวัดขึ้นเป็น “ศาสนสถาน” สำหรับเป็นที่พำนักและปฏิบัติธรรมของพระสงฆ์ รวมทั้งเป็นสถานที่สำหรับแสดงธรรม แก่ผู้คนในเมืองนั้นๆ ให้พระพุทธศาสนามั่นคงถาวรต่อมาเป็นลำดับ
