พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระราชดำริว่า ขณะนี้ยังมีบุคคลอีกเป็นจำนวนมากที่มีความตั้งใจจริงและมีศรัทธาขวนขวายหาความรู้เป็นวิชาชีพใส่ตน แต่ประสบปัญหาไม่มีความรู้พื้นฐาน และไม่มีทุนทรัพย์เพียงพอที่จะเข้าศึกษาต่อในสถาบันการศึกษาวิชาชีพต่างๆ ได้ หากมีช่องทางช่วยเหลือบุคคลเหล่านี้ให้มีความรู้วิชาชีพที่เขาปรารถนา ย่อมจะเป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติได้ ในการช่วยเหลือบุคคลเหล่านี้ ได้ทรงรำลึกถึงวิธีการประสิทธิ์ประสาทวิชาของครูบาอาจารย์ในโบราณกาล คือ พระดาบสว่าในยุคสมัยนั้นผู้ที่ต้องการเป็นลูกศิษย์ของพระดาบสจะต้องเป็น ผู้ที่มีความตั้งใจ และมีความศรัทธาอย่างแท้จริง เพราะพระดาบสนั้นท่านจำศีลภาวนาอยู่แต่ในป่าดงพงไพรที่กันดารผู้ที่จะไปหาจะต้องขึ้นเขาลงห้วยบุกป่า ฝ่าดงด้วยความยากลำบากแสนเข็ญ เมื่อพบพระดาบสจึงเข้าไปฝากตัวเป็นลูกศิษย์ ก่อนที่พระดาบสจะรับเป็นลูกศิษย์ ท่านจะทดสอบความศรัทธาและความอดทนอีกหลายประการ จนแน่ใจว่า ผู้ที่มาสมัครเป็นลูกศิษย์นั้นมีความ ตั้งใจจริงอยากได้วิชา ท่านจึงรับไว้เป็นลูกศิษย์ และประสิทธิ์ประสาทวิชาความรู้ตามที่ท่านถนัดให้โดยไม่คิดค่าเล่าเรียนและค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น แต่ลูกศิษย์นั้นจะต้องปรนนิบัติรับใช้ เช่น หาผลไม้มาให้ขบฉัน ทำความสะอาดอาศรม กุฏิ ฯลฯจนกระทั่งลูกศิษย์นั้นมีความรู้เพียงพอ จึงกราบลาพระอาจารย์กลับบ้านกลับเมือง เพื่อนำความศิลปศาสตร์ที่พระอาจารย์ถ่ายทอดไปใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ตนเองและผู้อื่นต่อไป ดังเรื่อง จักรๆ วงศ์ๆ ของไทย เช่น จันทโครพ พระอภัยมณี เป็นต้น
พระดาบสดังกล่าวจะมีคุณลักษณะประจำตัวคือ มีจิตใจเปี่ยมไปด้วยความเมตตากรุณา มีกุศลศรัทธาที่จะถ่ายทอดศิลปศาสตร์ให้แก่ลูกศิษย์ โดยไม่หวังผลตอบแทนใดๆ ทั้งสิ้น บางอาศรมอาจจะมีพระดาบสจำศีลภาวนาอยู่หลายตนแต่ละตนอาจมีความรู้ในศิลปศาสตร์ที่แตกต่างกัน บางตนจำศีลภาวนาอยู่เป็นเอกเทศ
ดังนั้น หากนำเอาวิธีการประสิทธิ์ประสาทวิชาการของพระดาบสมาประยุกต์ใช้โดยจัดให้เป็นรูปแบบการศึกษานอกระบบแล้วนอกจากจะช่วยให้ ผู้มา ฝากตัว เป็นลูกศิษย์ได้ความรู้เป็นวิชาชีพแล้ว ยังช่วยให้ผู้นั้นเป็นผู้ที่มีศีลธรรมจรรยา มีน้ำใจ ซึ่งจะเป็นการช่วยแก้ไขปัญหาสังคมส่วนรวมได้ผลยิ่งขึ้น แต่ในปัจจุบันนี้ป่าธรรมชาติที่เป็นที่พำนักอาศัยของพระดาบสนั้น นับวันจะน้อยลงไป จึงจำเป็นต้องใช้ป่าสังเคราะห์ หรือป่าคอนกรีตเป็นที่ตั้งสำนักพระตาบสแทน
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทาน แนวกระแสพระราชดำริดังกล่าว ให้พลตำรวจตรี สุชาติ เผือกสกนธ์ รับไปดำเนินการและทดลองเปิดอบรมวิชาช่างไฟฟ้าวิทยุขึ้นก่อนโดยใช้สถานที่ของสำนักพระราชวัง ณ บ้านเลขที่ ๓๘๔/๓๘๖ ถนนสามเสน ตรงข้ามหอสมุดแห่งชาติ ท่าวาสุกรี แล้วเปิดรับสมัครบุคคลที่มีความตั้งใจจริงที่จะหาความรู้ใส่ตน โดยไม่จำกัด เพศ วัย และวุฒิการศึกษา รวมทั้งข้าราชการทหาร ตำรวจ พลเรือน ที่ผ่านศึกและทุพพลภาพ สำหรับครูหรือพระดาบสอาสาสมัครนั้นจะเป็นผู้ที่มีความรู้ ความศรัทธา อาสาสมัครโดยเสด็จพระราชกุศล และมีคุณลักษณะพิเศษคือยินดีเสียสละความรู้ของตนให้เป็นวิทยาทานโดยไม่หวังผลตอบแทนใดๆ ทั้งสิ้น
การทดลองได้เริ่มตั้งแต่เดือนสิงหาคมพุทธศักราช ๒๕๑๙ โดยมีผู้เข้าอบรม ๙ คน ในขั้นแรกได้กำหนดระยะเวลาการฝึกอบรมไว้ ๑ ปี ผู้ที่เข้ารับการฝึกอบรมจะสามารถซ่อมเครื่องรับวิทยุธรรมดาได้ แต่เมื่อปฏิบัติจริงแล้วปรากฏว่าใช้เวลาเพียง ๙ เดือนเท่านั้น ระหว่างการฝึกอบรมนอกจากวิชาช่างไฟฟ้าวิทยุ ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติแล้ว ยังมีการอบรมศีลธรรมจรรยาและสอนให้เคารพรักครูบาอาจารย์ ชาติ ศาสนา มีความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ เมื่อผู้เข้ารับการฝึกอบรมมีความรู้ความเข้าใจทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติพอสมควรแล้ว สำนักงานโครงการฯ ได้เปิดบริการรับซ่อมเครื่องไฟฟ้าวิทยุและรับงานติดตั้งไฟฟ้าภายในอาคาร ภายใต้การควบคุมดูแลของพระดาบสผู้ที่อบรมเพื่อให้ผู้เข้ารับการฝึกอบรมมีความรู้และประสบการณ์มากยิ่งขึ้น ทั้งยังเป็นการหารายได้ให้แก่ผู้เข้ารับการฝึกอบรมในรูปของสหกรณ์
ต่อมา ในวันที่ ๑ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๓๒ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จดทะเบียนเป็นโรงเรียนผู้ใหญ่พระดาบส กรมการศึกษานอกโรงเรียนและเมื่อวันที่ ๒๐ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๓๓ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จดทะเบียนจัดตั้งเป็นมูลนิธิพระดาบสขึ้น ซึ่งได้มีการจดทะเบียนตามกฎหมายเสร็จเรียบร้อยแล้ว เมื่อวันที่ ๑๗ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๓๓
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงดำรงตำแหน่ง ประธานกรรมการมูลนิธิกิตติมศักดิ์และสมเด็จพระเทพรัตนราชสดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดำรงตำแหน่ง รองประธานกรรมการมูลนิธิกิตติมศักดิ์ มูลนิธิได้เปิดให้บริการรับ ตรวจซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า ได้แก่ ตู้เย็น เครื่องปรับอากาศพัดลม เตารีดไฟฟ้า เครื่องรับวิทยุ เครื่องรับโทรทัศน์สีและขาวดำ เครื่องขยายเสียง เครื่องวิดีโอเทป งานติดตั้งไฟฟ้าภายในอาคาร งานซ่อมเครื่องยนต์ งานซ่อมรถยนต์ งานช่างโลหะงานเชื่อม งานเคาะและพ่นสี ฯลฯ และเพื่อเพิ่มพูนความรู้ ความชำนาญ และประสบการณ์ในการทำงาน รวมทั้งเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่ผู้เข้ารับการฝึกอบรมภายใต้การดูแลของพระดาบสอาจารย์โดยใกล้ชิดในรูปของสหกรณ์ ปรากฏว่าได้ผลสมความมุ่งหมาย ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๔ ได้มีบุคคลภายนอกสนใจใช้บริการดังกล่าวมากถึง๑,๐๔๑ ราย เงินรายได้เมื่อหักค่าใช้จ่ายแล้วได้แบ่งสรรปันส่วนให้แก่ผู้เข้ารับการฝึกอบรมโดยเฉลี่ยตามแรงงาน ซึ่งทางมูลนิธิได้เก็บรวบรวมเงินจำนวนนี้ไว้ และจ่ายให้แก่ผู้ได้รับประโยชน์ เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้ว เพื่อใช้เป็นทุนสำหรับประกอบอาชีพต่อไป
