เครื่องปั้น - อ่านสารานุกรมไทย

          เครื่องปั้น หมายถึง งานผลิตที่ทำโดยเอาดินมาปั้นเป็นรูปต่างๆ  ตามต้องการ แล้วนำไปเผาหรืออบให้เนื้อดินมีความแข็งแกร่ง ทำให้งานผลิตคงทนต่อการใช้งาน จึงอาจเรียกงานผลิตเช่นนี้ว่า เครื่องปั้นดินเผา ส่วนเครื่องปั้นดินเผาที่นำไปเคลือบด้วยน้ำเคลือบ ผ่านกรรมวิธีจนสำเร็จเป็นชิ้นงาน เรียกโดยรวมว่า เครื่องปั้นดินเผาเคลือบ

          เครื่องปั้นแบ่งออกตามลักษณะของกรรมวิธีในการผลิตได้เป็น ๔ แบบคือ
          ๑. เครื่องปั้นเนื้อดิน หรือ เครื่องดิน (Terracotta หรือ Earthenware) เป็นเครื่องปั้นซึ่งนำไปเผาไฟที่อุณหภูมิระหว่าง ๘๕๐-๑,๐๐๐ องศาเซลเซียส ตัวเครื่องปั้นทึบแสง สามารถดูดซึมน้ำได้ดี

          ๒. เครื่องปั้นเนื้อแกร่ง หรือเครื่องหิน (Stoneware) เป็นเครื่องปั้นซึ่งนำไปเผาไฟทีjอุณหภูมิระหว่าง ๑,๒๐๐-๑,๓๐๐ องศาเซลเซียส ตัวเครื่องปั้นทึบแสง สามารถดูดซึมน้ำได้เล็กน้อย

          ๓. เครื่องปั้นเคลือบ หรือเครื่องเคลือบ (Glaze ware) เป็นเครื่องปั้นซึ่งนำไปเผาไฟที่อุณหภูมิระหว่าง ๑,๒๐๐-๑,๓๐๐ องศาเซลเซียส แล้วนำมาเคลือบด้วยน้ำเคลือบ ก่อนนำไปเผาไฟอีกครั้งหนึ่ง บางคนเรียกเครื่องปั้นชนิดนี้ว่าเครื่องถ้วย ตัวเครื่องปั้นทึบแสง ไม่สามารถดูดซึมน้ำได้

          ๔. เครื่องปั้นลายคราม หรือ เครื่องกระเบื้อง (Porcelain หรือ China ware) เป็นเครื่องปั้นที่ทำจากดินชนิดดีพิเศษ เผาไฟที่อุณหภูมิระหว่าง ๑,๓๐๐-๑,๕๐๐ องศาเซลเซียส แล้วนำมาเคลือบด้วยน้ำเคลือบ ก่อนนำไปเผาไฟอีกครั้งหนึ่ง ตัวเครื่องปั้นมีความโปร่งใส เคาะมีเสียงดังกังวาน ไม่สามารถดูดซึมน้ำได้ บางท่านเรียกเครื่องปั้นชนิดนี้ว่า เครื่องถ้วย