ความเจริญงอกงามของต้นยางนั้น ถ้าได้รับการบำรุงรักษาอย่างดีตามที่ได้กล่าวมาแล้ว ต้นยางจะโตได้ขนาดกรีดเอาน้ำยางได้ภายใน ๕-๖ ปี แต่ถ้าปล่อยให้มีวัชพืชหรือหญ้าคารบกวนแล้ว กว่าจะกรีดได้อาจต้องรอไปเป็น ๙ หรือ ๑๐ ปี ทำให้ขาดรายได้ไปมาก ถ้าต้นยางได้รับการบำรุงรักษาดี หรือมีอาหารอยู่ในดินเพียงพอ ต้นยางจะสูงและลำต้นจะโตได้ขนาดตามที่ควรจะเป็นดังนี้
ความเจริญของต้นยาง (ต้นติดตา) นับตั้งแต่วันปลูก
(วัดลำต้นตรงที่สูงจากพื้นดิน ๑.๕ เมตร)
อายุ
ลักษณะความเจริญ
๔ เดือน
๘ เดือน
๑๒ เดือน
๑๘ เดือน
๒๔ เดือน
๒ - ๓ ปี
๓ - ๔ ปี
๔ - ๕ ปี
๕ - ๖ ปี
ควรจะสูง ๑-๑.๕ เมตร
ควรจะสูง ๒ เมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๘–๑๐ เซนติเมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๑๐–๑๗ เซนติเมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๒๐–๒๘ เซนติเมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๓๐–๓๙ เซนติเมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๔๐–๔๘ เซนติเมตร
วัดรอบลำต้นได้ ๕๐–๕๘ เซนติเมตร
โดยเฉลี่ยแล้วลำต้นจะโตขึ้นปีละประมาณ ๑๐ เซนติเมตร ถ้าปลูกด้วยเมล็ด ลำต้นส่วนที่ใกล้พื้นดินจะโตเร็วกว่าต้นติดตาเล็กน้อย หากปรากฏว่า ต้นยางที่ปลูกมิได้เจริญตามขนาดข้างต้น จะต้องรีบหาข้อบกพร่องเพื่อแก้ไขโดยเร็วที่สุด
เมื่อต้นยางเจริญเติบโตอายุได้ ๕-๖ ปี ควรจะศึกษาต่อไปว่า
(๑) ควรจะเริ่มกรีดต้นยางเมื่อใด
(๒) ควรเริ่มกรีดตรงส่วนไหนของต้นยาง
(๓) วิธีกรีดต้นยางให้ถูกต้อง
(๔) ควรจะใช้ระบบกรีดยางอย่างไร เพื่อมิให้ต้นยางทรุดโทรม
(๕) การรองน้ำยางและการเก็บน้ำยาง ถ้าเป็นต้นยางที่เกิดจากเมล็ด ลักษณะของโคนต้นจะใหญ่กว่าลำต้น เปลือกตรงโคนต้นจะหนากว่าส่วนบนและมีน้ำยางมากที่สุดเฉพาะตรงโคนต้นเท่านั้น ยิ่งสูงขึ้นไปเท่าใดเปลือกจะยิ่งบางลง และน้ำยางก็จะยิ่งมีจำนวนน้อยลง ถ้าทดลองกรีดในระยะสูงต่าง ๆ กัน จะปรากฏว่า การกรีดสูงจากพื้นดินเพียง ๑๕ เซนติเมตร จะได้น้ำยางมากกว่ากรีดในระยะสูงจากพื้นดิน ๔๕-๖๐ เซนติเมตร ประมาณ ๑/๒ เท่า แต่การที่น้ำยางออกมากเกินไป จะเป็นอันตรายแก่ต้นยาง ต้นยางอาจแคระแกร็น หรือเป็นโรคเปลือกแห้ง จึงควรกรีดให้ได้น้ำยางพอสมควร และเริ่มกรีดได้เมื่อวัดลำต้นโดยรอบตรงที่สูงจาากพื้นดิน ๗๕ เซนติเมตร ได้ขนาดตั้งแต่ ๕๐ เซนติเมตรขึ้นไปให้เริ่มกรีดตรงที่สูงจากพื้นดิน ๗๕ เซนติเมตร
ถ้าเป็นต้นยางที่ติดตา ลักษณะต้นยางติดตากับต้นยางที่เกิดจากเมล็ดไม่เหมือนกัน สังเกตได้จากลักษณะของลำต้น ถ้าเป็นต้นติดตาตั้งแต่โคนขึ้นไป จนถึงคบมีขนาดเกือบเท่ากัน ต้นที่ติดตานี้ ความหนาของเปลือกและน้ำยางตั้งแต่โคนต้นขึ้นไป จนถึงระดับสูง ๙๐-๑๒๕ เซนติเมตรไม่ต่างกันมากนัก จึงให้เริ่มกรีดได้ เมื่อวัดลำต้นโดยรอบตรงที่สูงจากรอยติดตา ๑๒๕ เซนติเมตร ได้ขนาดกว่า ๕๐ เซนติเมตร ให้เริ่มกรีดตรงที่สูงจากรอยติดตาขึ้นไป ๑๒๕ เซนติเมตร
วิธีวัดขนาดต้นยาง การวัดขนาดลำต้นของต้นยางนั้น ถ้าหากมีจำนวนต้นยางเป็นจำนวนมากหลายร้อย หลายพันต้น ควรใช้ไม้แบบสำหรับวัด โดยใช้ไม้คล้ายไม้บรรทัดขนาดใหญ่ ยาวเท่ากับความสูงจากพื้นดินถึงตรงที่จะวัดขนาดต้นยาง คือ สูง ๗๕ เซนติเมตร สำหรับต้นที่ปลูกด้วยเมล็ด และ ๑๒๕ เซนติเมตรจากรอยติดตาสำหรับต้นติดตา ตรงปลายมีลวดยาว ๕๐ เซนติเมตร ใช้ไม้วัดตั้งที่พื้นดินหรือตรงรอยติดตาแล้วแต่กรณีแล้วใช้ลวดโอบรอบต้นยาง ถ้าลวดชนกันพอดีหรือลวดไม่ถึงกัน แสดงว่าต้นยางนั้นมีขนาดโตพอที่จะกรีดได้แล้ว
จำนวนต้นยางกรีดได้ต้องมี ๓ ใน ๔ ของต้นยางทั้งหมดจึงค่อยเปิดกรีด ในการเปิดกรีดนั้น ควรรอให้ต้นยางโตสมบูรณ์ได้ขนาดกรีดไม่น้อยกว่า ๓ ใน ๔ ของจำนวนต้นยางทั้งหมด มิฉะนั้น จะทำให้เปลือกที่ใช้ไปในการกรีดของแต่ละต้นสูงไม่สม่ำเสมอ ลักลั่นกันมากไป และจะมีต้นยางที่ละเว้นไม่กรีดไว้มาก จะไม่สะดวกแก่ผู้กรีดยาง แต่ถ้าเป็นสวนยางขนาดเล็กเนื้อที่ไม่เกิน ๕-๖ ไร่ เจ้าของสวนต้องการได้รายได้เร็วก็ไม่จำเป็นต้องรอ
