การเล่นชนิดนี้เป็นที่นิยมมาก มีเล่นกันทุกภาค เพราะให้ทั้งความสนุกสนานและความรู้เกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ฝึกให้เด็กรู้จักสังเกตและรู้จักใช้ความคิด ในด้านภาษาจะเห็นได้ว่าปริศนาคำทายเหล่านี้มักจะมีการเล่นคำและสัมผัส ใช้คำง่ายๆ สั้นๆ และคล้องจองกัน ทั้งยังสะท้อนความเป็นอยู่ ความเชื่อ และวัฒนธรรมของคนในสังคมนั้นๆ ซึ่งจะแตกต่างกันตามสภาพของท้องถิ่นอีกด้วย
ตัวอย่างปริศนา คำทาย ได้แก่
ภาคกลาง : อะไรเอ่ย ยามเช้าเดินสี่ขา ยามกลางวันเดินสองขา ยามเย็นเดินสามขา (วัยเด็ก,วัยหนุ่มสาว,วัยชรา)
อะไรเอ่ย ออกลูกไปแล้วไม่กลับ (ลูกปืน)
ภาคเหนือ : ตัวเดียว สองหน้า หกลูก (หมอนโบราณ)
หัวมีสองหัว ตั๋วมีตั๋วเดียว หัวมีสองหัว ตัวมีตัวเดียว (ไม้คาน)
ภาคใต้ : ต้นเป็นไม้ ฟันเป็นเหล็ก มีสองหาง ขี้ออกกลางหัว (กบไสไม้)
ต้นเท่าครก ใบหกวา ต้นเท่าขา ใบวาเดียว (มะพร้าว,กล้วย)
ภาคอีสาน : เฒ่าหัวล้าน โตนน้ำแต่เดิ้ก เฒ่าหัวล้าน กระโดดน้ำแต่เช้า (ขันตักน้ำ)
กักอยู่ป่า งายูบ้าน บานได้ซูแล้ง ต้นอยู่ป่า ง่ามไม้อยู่บ้าน บานทุกเย็น (กระบอกขี้ไต้)
นอกจากปริศนาคำทายซึ่งมักจะเล่นกันในเวลาค่ำคืน หรือฝนตกออกไปไหนไม่ได้ เป็นการเล่นสนุกสนาน และฝึกสมองไปด้วยแล้ว ยังมีบทร้องเล่น เด็กชอบร้องไม่มีท่าทางประกอบ เป็นการนำสิ่งแวดล้อมมาเป็นเนื้อร้อง บางทีก็แฝงจริยธรรมไปด้วย