กระดาษ - อ่านสารานุกรมไทย

          กระดาษที่ใช้กันอยู่ในโลกปัจจุบันนี้  ใช้ไม้เป็นวัตถุดิบมากกว่าร้อยละ ๙๐  นอกนั้นทำจากวัตถุอื่นๆ เช่น ชานอ้อย ไผ่ ฟางข้าว เปลือกไม้ หญ้า กระดาษที่ใช้แล้ว และอื่นๆ
          ในการทำกระดาษ ต้องสับไม้ให้เป็นชิ้นเล็กๆ  เสียก่อน แล้วจึงย่อยให้ได้เส้นใยแยกออกมาเป็นเซลล์ เรียกว่า เยื่อ การทำเยื่อกระดาษแยกเป็นวิธีใหญ่ๆ  ได้ ๒ วิธี คือ วิธีกล และวิธีเคมี วิธีแรกนั้นต้มหรือนึ่ง ชิ้นไม้จนอ่อนตัว  แล้วบดเอาเฉยๆ  เหมือนกรรมวิธีในการผลิตแผ่นใยไม้อัด เยื่อที่ได้จากวิธีนี้มีปริมาณสูง  แต่มักแดงในภายหลัง  เนื่องจากมีลิกนินเหลืออยู่มาก เหมาะสำหรับทำหนังสือพิมพ์  กระดาษเช็ดมือหรืองานอื่นที่ไม่ต้องการความคงทนถาวร รวมทั้งหนังสือราคาถูก
          สำหรับวิธีเคมีนั้น  ต้องต้มชิ้นไม้ในน้ำยาเคมีชนิดต่างๆ ในอุณหภูมิสูง ถ้าต้มกับคอสติกโซดาจะได้เยื่อที่ เรียกว่า เยื่อโซดา ถ้าต้มชิ้นไม้กับไบซัลไฟต์ของแอมโมเนีย หรือแคลเซียม หรือแมกนีเซียมจะได้เยื่อซัลไฟต์  ซึ่งเป็นเยื่อที่มีคุณภาพดีและฟอกได้ขาวเป็นพิเศษถ้าต้มกับคอสติกโซดาผสมกับโซเดียมซัลไฟต์จะได้เยื่อที่เรียกว่า  "เยื่อซัลเฟต"  หรือ "เยื่อคราฟต์" เยื่อคราฟต์มีความเหนียวมาก เหมาะสำหรับงานหีบห่อที่ต้องการความแข็งแรงสูง เช่น ทำถุงบรรจุปูนซิเมนต์  นอกจากนี้  ยังมีวิธีที่เรียกว่า "กึ่งเคมี" คือ ใช้ต้ม  สารเคมีที่มีความเจือจางกับชิ้นไม้ แล้วใช้การบดช่วย  ปรากฏว่า สามารถให้เยื่อมีปริมาณสูงถึงร้อยละ  ๗๕  ของน้ำหนักไม้อบแห้ง ซึ่งวิธีเคมีธรรมดาจะให้เยื่อได้ประมาณร้อยละ ๔๐ เท่านั้น
          สำหรับกระดาษเขียนหรือพิมพ์ เมื่อได้เยื่อมาแล้วต้องฟอกให้ขาวเสียก่อน  ในการทำแผ่นก็ต้องผสมดินขาวเพื่อให้เนื้อกระดาษแน่นและมีผิวเรียบและผสมชันสนเพื่อเป็นสารช่วยกันซึม กระดาษที่ไม่ต้องการให้ขาวนัก อาจทำแผ่นได้เลยโดยไม่ต้องผสมสารใดๆ ลงไปอีก สีของเยื่อกระดาษหรือกระดาษตามธรรมชาติที่ได้จะมีสีน้ำตาล
          การประกอบเข้าเป็นแผ่นกระดาษ ไม่จำเป็นต้องมีสิ่งเชื่อมประสานช่วย คงใช้วิธีบดจนกระทั่งใยตามผิวของเซลล์แตกกระจาย เป็นมือยื่นออกมาทุกทิศทุกทาง  ในขณะอยู่ในน้ำ  เมื่อทำแผ่นและแห้งลงแล้ว  "มือ"  เหล่านี้จะจับกันเองบ้าง จับกับเซลล์ข้างเคียงบ้าง  ทำให้ติดกันเป็นแผ่นโดยอัตโนมัติ
          คุณสมบัติของกระดาษจะดีเลวอย่างไร  ย่อมขึ้นอยู่กับวัตถุดิบ วิธีการผลิตเยื่อและการทำแผ่น โดยทั่วๆ ไป เยื่อที่ดีต้องมีความยาวและมีผนังบางซึ่งจะผลิตกระดาษได้บาง เหนียว พับได้โดยไม่หักขาด ไม้ใบแคบพวกสนเขาจะให้เยื่อประเภทนี้ได้ดีกว่าไม้ใบกว้าง  อย่างไรก็ตาม สำหรับกระดาษที่ไม่ต้องการความแข็งแรงมากนัก เช่น กระดาษพิมพ์เขียนธรรมดา  อาจทำได้จากเยื่อของไม้ใบกว้าง ฟาง หรือหญ้าบางชนิดได้เป็นอย่างดี