ธนาคาร - อ่านสารานุกรมไทย

          ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรม หน่วยงานที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการเกษตรโดยตรงได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แม้ว่าหน่วยงานนี้จะมีหน่วยงานที่แยกย่อยออกไปทำหน้าที่ต่างๆ มากมายแล้วก็ตาม ปัญหาในทางการเกษตรที่เกิดขึ้นได้เกิดเชื่อมโยงกันเป็นลูกโซ่ เป็นปัญหาที่ไม่อาจแก้ไขให้สิ้นสุดได้ เช่น ปัญหาเกษตรกรขาดแคลนเงินทุน เมื่อต้องการซื้อพันธุ์พืช โคหรือกระบือ เกษตรกรจะแก้ปัญหาด้วยการกู้เงินผู้ให้กู้ซึ่งมักคิดดอกเบี้ยในอัตราสูง โดยเกษตรกรมีความหวังว่าจะแบ่งรายได้จากผลิตผลของตนที่เก็บเกี่ยวได้ไปใช้หนี้ในภายหลัง แต่การเกษตรของไทยส่วนใหญ่มักขึ้นอยู่กับสภาวะทางธรรมชาติ ในปีใดที่เกิดน้ำท่วมใหญ่หรือฝนแล้ง เกษตรกรก็จะสูญเสียผลิตผลในปีนั้นทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมด หนี้สินของปีนั้นก็ไม่อาจชำระให้ผู้ให้กู้ได้การลงทุนในปีต่อไปเกษตรกรจึงต้องพึ่งพาทุนจากผู้ให้กู้อีก และหากเกิดภัยทางธรรมชาติอีก หนี้สินที่มีอยู่แล้วก็จะยิ่งพอกพูนขึ้น แม้หากมีผลิตผล เช่น ข้าว ชาวนาก็จะถูกกดราคาในการรับซื้อแต่เมื่อชาวนาซื้อข้าวเพื่อบริโภค ชาวนากลับต้องซื้อข้าวในราคาแพง  ดังนั้นเกษตรกรของไทยซึ่งเป็นผู้ผลิตพืชผลด้วยตนเอง จึงไม่อาจมีสภาพที่เรียกได้ว่า "กินดี อยู่ดี" ในการแก้ปัญหาที่เป็นวงจรนั้นเพียงแก้ที่จุดใดจุดหนึ่งให้วงจรปัญหานั้นขาดตอนไป ปัญหาอื่นๆ ในวงจรก็จะคลี่คลายตัวลง
          ปัญหาที่มองเห็นอย่างเด่นชัด และถูกเพ่งเล็งว่าเป็นสาเหตุของปัญหาทั้งปวง ได้แก่ ปัญหาความยากจน ทั้งที่โดยแท้จริงแล้ว ปัญหาทุกปัญหาในวงจรไม่ว่าจะเป็นปัญหาหนี้สิน ปัญหาผลิตผลถูกกดราคา และปัญหาข้าวบริโภคมีราคาแพง ล้วนเป็นเหตุและเป็นผลในตัวเองทั้งสิ้น การประกอบการผลิตสิ่งใดที่มุ่งหมายไปสู่ความสำเร็จนั้น ปัจจัยสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งก็คือ ทุน ซึ่งหมายถึง เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ในการผลิต "ทุน" ในทางการเกษตรได้แก่ เครื่องจักรกล โค กระบือ และพันธุ์พืช เป็นต้น ทุนในที่นี้จึงเป็นผลที่ได้มาจากกระบวนการทางเศรษฐกิจ คือ จากเงินทุนนั่นเอง
          การแก้ปัญหาความยากจนของเกษตรกรในเรื่องการขาดแคลนทุนที่จะประกอบการนั้นได้มีการดำริแก้ไขปัญหากันในจุดต่างๆ ได้แก่ การจัดตั้งธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) และการให้สินเชื่อทางการเกษตรของธนาคารพาณิชย์ ซึ่งมีขึ้นเพื่อแก้ปัญหาเรื่องเงินทุน การจัดตั้งธนาคารข้าว เพื่อแก้ปัญหาราคาข้าวและการขาดแคลนข้าวในการบริโภค และการจัดตั้งธนาคารโค-กระบือ เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนแรงงานที่นำมาใช้ไถนา
         การจัดตั้งหน่วยงานเพื่อแก้ปัญหาเหล่านี้มิได้ตั้งขึ้นอย่างทันทีทันใด  หากมีพัฒนาการมาจากจุดเล็กๆ ที่ได้มีการพยายามแก้ปัญหาที่มีมาแต่เดิม เช่น การจัดตั้งธนาคารข้าว เริ่มจัดตั้งขึ้นด้วยการปรับปรุงโครงการ "กลุ่มออมข้าวช่วยเหลือคนจน" ของบ้านท่าส้มป่อย จังหวัดลำปาง เป็นต้น หน่วยงานที่ได้รับการจัดตั้งขึ้นนี้มีบทบาทในการช่วยแก้ปัญหาในทางการเกษตรเป็นอย่างมาก