การเพิ่มจำนวนรังผึ้งเพื่อขยายกิจการการเลี้ยงผึ้งนั้น เราจำเป็นจะต้องมีผึ้งนางพญาที่มีคุณภาพดีจำนวนมาก เพื่อให้เป็นแม่รังใหม่หรือใช้เปลี่ยนแม่รังเดิมที่มีประสิทธิภาพการวางไข่ต่ำ ตลอดจนใช้ทดแทนให้กับรังของแม่รังเก่าในกรณีที่เราจับผึ้งมาเลี้ยง หรือนางพญาสูญหายไป ซึ่งตามสภาพธรรมชาตินั้น การเกิดของนางพญาตัวใหม่จะเกิดได้เพียง ๓ กรณี คือ
๑. ผึ้งนางพญาเก่าตาย หรือสูญหายไปอย่างกระทันหัน
๒. ผึ้งนางพญาตัวเดิมแก่เกินไป ประสิทธิภาพในการวางไข่ต่ำ
๓. สภาพของรังแข็งแรง สมบูรณ์เต็มที่ผึ้งต้องการแยกรังใหม่
เมื่อเตรียมเครื่องมือที่จำเป็นครบถ้วนแล้วก็มาถึงวิธีการเพาะ ซึ่งเราจะต้องทำความเข้าใจเป็นพื้นฐานเสียก่อนว่า การเพาะผึ้งนางพญานั้น เป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ ต้องอาศัยความละเอียดนุ่มนวล รวดเร็ว และช่างสังเกตมาประกอบกันจึงจะประสบความสำเร็จ
๑. จัดเตรียมรังผึ้งที่แข็งแรง อาหารสมบูรณ์มีจำนวนคอนประมาณ ๗ -๘ คอน ประกอบด้วยคอนอาหาร ๓ คอน คอนตัวอ่อน ๑ คอน และคอนดักแด้ที่แก่จนเริ่มมีผึ้งคลานออกมาเป็นตัวเต็มวัย ๓-๔ คอน เพื่อใช้สำหรับเป็นรังเพาะเลี้ยงตัวอ่อนที่จะเกิดเป็นผึ้งนางพญา
๒. จับผึ้งนางพญาเก่าภายในรังออกไป เพื่อให้มีสภาพที่ขาดผึ้งนางพญาเป็นเวลาอย่างน้อย ๑ วัน ตรวจและทำลายหลอดรวงนางพญาที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติให้หมด
๓. เตรียมถ้วยเพาะนางพญาติดกับคอนให้เรียบร้อย ในคอนหนึ่งติดถ้วยให้ห่างกันประมาณ ๑ นิ้ว (ประมาณ ๒๐ - ๓๐ ถ้วย)
๔. นำคอนเพาะนางพญาจากข้อ ๓ ไปใส่ในรังสำหรับเพาะเลี้ยง เพื่อให้ผึ้งงานทำความสะอาดและยอมรับอย่างน้อยครึ่งวัน จึงนำออกมาหยดรอยัลเยลี หรือน้ำผึ้งอย่างใดอย่างหนึ่งลงที่ก้นถ้วยเพาะ ๑ หยดเล็กๆ
๕. เลือกคอนตัวอ่อนที่มีอายุไม่เกิน ๒๔ ชั่วโมง มาจากรังผึ้งซึ่งมีประวัติดี
๖. ย้ายตัวอ่อนโดยใช้ไม้สำหรับย้ายตัวอ่อนนำมาใส่ลงในถ้วยเพาะนางพญาโดยวางตัวอ่อน ให้อยู่ตรงกลางถ้วยและอยู่บนหยดรอยัลเยลลีหรือน้ำผึ้งที่เตรียมไว้พอดี หลักสำคัญในการย้ายตัวอ่อน ก็คือ ต้องกระทำอย่างรวดเร็วที่สุด และไม่ทำให้ตัวอ่อนบอบช้ำ
๗. นำคอนที่ย้ายตัวอ่อนเสร็จแล้วกลับไปใส่ในรังเพาะเลี้ยง โดยวางคอนให้อยู่ระหว่างคอนที่มีอาหารและมีตัวอ่อนวัยแรกเป็นจำนวนมาก เพื่อให้ผึ้งงานนำอาหารมาเลี้ยงตัวอ่อนที่จะเป็นนางพญาได้ง่าย
๘. เลี้ยงน้ำหวานในรังเพาะทันทีและเลี้ยงทุกวันจนกระทั่งหลอดปิด
๙. ประมาณ ๒-๓ วัน กลับมาตรวจผลการย้ายตัวอ่อน ถ้าหากมีการเจริญดีมีอาหารสมบูรณ์ก็ปล่อยให้เจริญต่อไปได้เลย แต่ถ้าหากการย้ายหนอนไม่ค่อยได้ผลดีก็ทำใหม่อีกครั้งหนึ่ง โดยตักตัวอ่อนตัวเก่าทิ้งไป แล้วย้ายตัวอ่อนตัวใหม่ที่มีอายุไม่เกิน ๒๔ ชั่วโมงลงไปใหม่ วิธีนี้จะช่วยให้ผึ้งงานยอมรับมากขึ้น และได้ผึ้งนางพญาที่มีความสมบูรณ์มากกว่าการย้ายตัวอ่อนเพียงครั้งเดียว ในระยะนี้ถ้ามีหลอดรวงนางพญาตามธรรมชาติเกิดขึ้นให้ทำลายให้หมด
๑๐. หลังจากการย้ายตัวอ่อนประมาณ ๑๐ วัน จะต้องทำการแยกหลอดผึ้งนางพญานำไปติด ในรังผสมพันธุ์ขนาดเล็ก ซึ่งจัดเตรียมคอนอาหารใส่เอาไว้ด้วย เพื่อที่จะให้เป็นอาหารสำหรับผึ้งนางพญาที่จะออกมาต่อไป และคอนที่มีผึ้งงานเต็มอีก ๒-๓ คอน
๑๑. หลังจากนี้ประมาณ ๑-๓ วัน ผึ้งนางพญาในหลอดจะออกเป็นตัวเต็มวัย จำเป็นที่จะต้องให้อาหารอย่างสม่ำเสมอ ถ้าหากขาดอาหารผึ้งนางพญาอาจตายได้โดยง่าย ผึ้งนางพญาจะบินไปผสมพันธุ์เมื่ออายุได้ ๓ - ๗ วัน และจะกลับมาวางไข่ภายใน ๒-๓ วัน
