มะนาวเป็นพืชตระกูลส้ม โดยปกติแล้วสามารถออกดอกได้ทั้งปี ยกเว้นในช่วงฤดูฝนซึ่งมีน้ำมากเกินไป ทำให้มะนาวไม่มีการออกดอก แต่จะเจริญทางด้านกิ่งใบเพียงอย่างเดียว การบังคับให้มะนาวออกดอก ตามปกตินั้นสามารถทำได้โดยการงดน้ำ หากเป็นการปลูกแบบยกร่อง ชาวสวนจะสูบน้ำออกจากร่อง เพื่อให้มะนาวขาดน้ำระยะหนึ่ง หรือหากเป็นการปลูกโดยให้น้ำผิวดิน ก็หยุด การให้น้ำดังกล่าว หลังจากงดน้ำระยะหนึ่งจนกระทั่งใบเริ่มเหี่ยว จึงมีการให้น้ำใหม่ ต้นมะนาวจะเริ่มฟื้นจากอาการขาดน้ำ และแตกตาใหม่ขึ้นมา หลังจากนั้นก็จะเจริญทั้งทางด้านกิ่งใบใหม่ พร้อมกับการออกดอก
โดยที่มะนาวสามารถออกดอกได้ง่ายภายหลังการงดน้ำระยะหนึ่ง ในฤดูฝนจึงเป็นช่วงที่ควบคุมการออกดอกได้ยากมาก เนื่องจากไม่สามารถทำให้ดินแห้งเพียงพอ ที่จะทำให้มะนาวออกดอกได้ ดังนั้น ช่วงเดือนสิงหาคมถึงตุลาคมจึงเป็นช่วงที่มะนาวไม่ออกดอก และเนื่องจากมะนาวใช้เวลาในการพัฒนาผลตั้งแต่ออกดอกจนถึงเก็บเกี่ยวยาวนานถึง ๕ - ๖ เดือน ดังนั้น เมื่อมะนาวไม่ออกดอกในเดือนสิงหาคมถึงตุลาคม จึงเกิดการขาดแคลนผลมะนาวในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน ทำให้ราคาผลมะนาวในช่วงเวลาดังกล่าวสูงมาก เมื่อเป็นเช่นนี้ การบังคับให้มะนาวออกดอกในช่วงฤดูฝนจึง เป็นสิ่งที่ชาวสวนต้องการ
วิธีการบังคับมะนาวให้ออกดอกในช่วง ฤดูฝนสามารถทำได้ ๒ วิธีคือ การควั่นกิ่งหรือการรัดกิ่งวิธีหนึ่ง และการใช้สารเคมี อีกวิธีหนึ่ง ซึ่งสารที่นิยมใช้คือ สารแพกโคลบิวทราโซล เช่นเดียวกับมะม่วง วิธี การควั่นกิ่งทำได้โดยการเลือกกิ่งขนาดเส้น ผ่าศูนย์กลางประมาณ ๑ นิ้วขึ้นไป อาจใช้วิธี การควั่นแล้วลอกเปลือกออกให้มีความกว้างไม่เกิน ๑ เซนติเมตร หรืออาจทำโดยการ ควั่นกิ่งเพียงรอยเดียว แล้วใช้ลวดรัดทับรอย ควั่นนั้น ทิ้งไว้ประมาณ ๑ เดือน จึงคลายลวดออก วิธีการนี้จะทำให้มะนาวออกดอกได้ภายหลังการควั่นกิ่งประมาณ ๒ เดือน ดังนั้น ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการควั่นกิ่งมะนาวควรเป็นเดือนกรกฎาคมถึงกันยายน เพื่อให้มะนาวออกดอกในเดือนกันยายนถึงพฤศจิกายน
การใช้สารแพกโคลบิวทราโซล เพื่อกระตุ้นให้มะนาว ออกดอกนั้น มีวิธีการที่คล้ายกับการใช้สารนี้กับมะม่วง คือผสมสารในน้ำแล้วราดที่โคนต้น มะนาวจะออกดอกได้ภายหลังการให้สารนี้ประมาณ ๒ เดือน ดังนั้น ช่วงเวลาที่ควรให้สารคือ ประมาณเดือนกรกฎาคม เพื่อให้ออกดอกในเดือนกันยายน หรือให้สารในเดือนกันยายน เพื่อให้ออกดอกในเดือนพฤศจิกายน
กรรมวิธีในการบังคับให้ไม้ผลเหล่านี้ออกดอกได้ตามเวลาที่ต้องการ ยังต้องมีการพัฒนาต่อไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ได้วิธีการที่ดีขึ้นและมีประสิทธิภาพ หรือมีความแน่นอนมากยิ่งขึ้น ดังนั้น ในอนาคตจึงน่าจะมีวิธีการใหม่ๆที่นำ มาใช้ในการควบคุมการออกดอกของไม้ผล ชนิดต่างๆมากขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ในขณะนี้
ดูเพิ่มเติมเรื่อง ไม้ผล การขยายพันธุ์พืช เล่ม ๕ การปรับปรุงพันธุ์พืช เล่ม ๑๗ และ ส้ม เล่ม ๒๖
