ประติมากรรมเพื่อประโยชน์ใช้สอย เป็นประติมากรรมที่สร้างขึ้นเพื่อตอบสนองประโยชน์ใช้สอยในชีวิตประจำวันของบุคคลหรือกลุ่มบุคคลในสังคมไทย ได้แก่ ประติมากรรมในสิ่งของเครื่องใช้ เครื่องมหรสพ เครื่องเล่นและเครื่องตกแต่งชั่วคราวประติมากรรมประเภทนี้แบ่งออกเป็น ๔ ประเภท คือ ประติมากรรมตกแต่งสิ่งของเครื่องใช้ ประติมากรรมเครื่องมหรสพ ประติมากรรมเครื่องเล่นและประติมากรรมเครื่องตกแต่งชั่วคราว
ประติมากรรมตกแต่งสิ่งของเครื่องใช้ เป็นประติมากรรมที่ตกแต่งสิ่งของเครื่องใช้ให้เกิดความสวยงามน่าใช้น่าจับต้อง เช่น การสลักดุนภาชนะเครื่องใช้ขนาดเล็กด้วยลวดลายไทยต่างๆ ทั้งขันน้ำ พานรอง คนโท หม้อน้ำและทัพพี เป็นต้น หรือการจำหลักไม้ลงบนเครื่องใช้ขนาดใหญ่จำพวกเครื่องเรือน เช่น ตู้ ตั่ง คันฉ่องและอัฒจันทร์พระ เป็นต้น เครื่องเรือนเหล่านี้มักทำจากไม้สัก ซึ่งเป็นไม้เนื้อไม่แข็งจนเกินไปช่างสามารถใช้เครื่องมือจำหลักให้อ่อนไหวพลิกพลิ้วตามมือและใจปรารถนาของตนได้ งานสลักสิ่งของเครื่องใช้ต้องใช้ความประณีตสูง เพราะเป็นงานระดับตาใกล้ชิด ลวดลายต้องมีความละเอียดสวยงาม
