สรีรวิทยา - อ่านสารานุกรมไทย

          สรีรวิทยาเป็นวิชาที่ว่าด้วยการศึกษาหน้าที่การทำงานของสิ่งมีชีวิต อาจเป็นพืช สัตว์ หรือมนุษย์ ก็ได้ สรีรวิทยามาจากคำศัพท์ภาษาอังกฤษว่า Physiology ในสมัยก่อนการศึกษามุ่งถึงหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ซึ่งเรียกว่า สรีรวิทยาระดับอวัยวะ(organ physiology) เป็นสำคัญ ต่อมาเมื่อความเจริญทางวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จึงได้มีการศึกษา มุ่งไปถึงหน้าที่ของเซลล์ที่เรียกว่า สรีรวิทยาระดับเซลล์ (cell physiology)ซึ่งช่วยให้ทราบถึงกลไกการทำงานละเอียดและลึกซึ้งขึ้น อย่างไรก็ดีแม้ความรู้เรื่องกลไกการทำงานเพิ่มขึ้น แต่ต้องตระหนักอยู่เสมอว่าการทำงานในร่างกายนั้น ต้องอาศัยหน้าที่ซึ่งมีการประสานและเชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิด จึงมีความจำเป็นจะต้องศึกษาการเชื่อมโยง ชีววิทยาของเซลล์จนถึงการวิเคราะห์การทำงานระบบต่างๆ รวมทั้งทฤษฎีการควบคุมด้วย
 
          ถ้าจะเปรียบร่างกายเหมือนเครื่องกลชนิดหนึ่ง การศึกษาเพื่อให้เข้าใจหน้าที่ของเครื่องกลอันละเอียดอ่อนอย่างร่างกายนั้น ย่อมลำบากมากกว่าการศึกษาและเข้าใจหน้าที่การทำงานของเครื่องกลทางวิทยาศาสตร์ ทั้งนี้ เพราะเครื่องกลจริงๆ นั้น มนุษย์เป็นผู้ออกแบบและสร้างขึ้นเพื่อจุดประสงค์เฉพาะอย่าง จึงย่อมต้องเข้าใจกลไกการทำงานของเครื่องกลนั้นเป็นอย่างดี ส่วนเครื่องกลอันสลับซับซ้อนของร่างกายนั้น ธรรมชาติเป็นผู้สร้างและปรุงแต่งมานาน อวัยวะส่วนใดในสัตว์ชั้นต่ำที่ทำหน้าที่ไม่ได้ดี หรือไม่มีประสิทธิภาพ ธรรมชาติก็ค่อยๆ ดัดแปลงหรือสร้างขึ้นใหม่เพิ่มเติมในสัตว์ชั้นสูง ฉะนั้นปัญหาของนักค้นคว้าทางสรีรวิทยาจึงไม่ได้เกี่ยวข้องกับการสร้าง หากแต่เป็นการค้นคว้าเพื่อหากลไกการทำงานที่ได้สร้างมาแล้ว
 
          เนื่องจากสรีรวิทยาเป็นวิชาที่กว้างขวางมาก ไม่สามารถกล่าวครอบคลุมได้หมด ฉะนั้นในที่นี้จะขอจำกัดอยู่เพียงสรีรวิทยาของมนุษย์เท่านั้น ร่างกายของมนุษย์ประกอบด้วยอวัยวะต่างๆและแต่ละอวัยวะประกอบด้วยเซลล์ต่างๆ มากมาย อาจประมาณอย่างคร่าวๆ ได้ว่ามนุษย์มีเซลล์มากถึง ๖๐ ล้านล้านเซลล์ การที่เซลล์ต่างๆ จะทำงานได้นั้น จะต้องใช้พลังงานที่ได้จากอาหารซึ่งกินเข้าไป และอาหารจะต้องทำปฏิกิริยากับออกชิเจนเพื่อให้เกิดพลังงาน การทำงานของเซลล์ อาศัยปฏิกิริยาเคมีที่ซับซ้อนมากมายหลายอย่าง นอกจากนั้นยังมีของเสียเกิดขึ้นจากการทำงานของเซลล์ด้วย จากการที่เซลล์ต้องทำงานดังกล่าว ร่างกายจึงต้องมีระบบงานหลายระบบด้วยกันคือ ระบบทางเดินอาหาร ซึ่งมีหน้าที่นำอาหารซึ่งเปรียบเสมือนวัตถุดิบเข้าไปย่อยเพื่อเปลี่ยนแปลงให้เป็นสารโมเลกุลเล็กๆ ที่เซลล์ต่างๆ สามารถใช้ประโยชน์ได้  ระบบหายใจทำหน้าที่นำออกซิเจนเข้าไปในร่างกายและยังทำหน้าที่ขับคาร์บอนไดออกไซด์ที่เป็นของเสียอย่างหนึ่งออกจากร่างกายด้วย ร่างกายต้องมีระบบการไหลเวียนเลือดซึ่งเปรียบเสมือนระบบขนส่ง ทำหน้าที่ขนส่งอาหารและออกซิเจนไปให้เซลล์ใช้และทำหน้าที่ขนของเสียที่เกิดจากเซลล์กลับมาด้วย นอกจากนั้นร่างกายยังต้องมีระบบขับถ่ายของเสียโดยเฉพาะขึ้นอีกระบบหนึ่ง ร่างกายมนุษย์ต้องมีการเคลื่อนไหวเพื่อกระทำกิจกรรรมต่างๆ เช่น การหาอาหาร การหลีกหนีจากอันตราย เป็นต้น จึงต้องมีระบบการเคลื่อนไหวซึ่งประกอบด้วยกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อต่อ สิ่งสำคัญที่ต้องกล่าวถึงคือ ระบบควบคุมและประสานงาน เนื่องจากร่างกายประกอบด้วยอวัยวะหลายอย่าง และเซลล์ต่างๆ มากมาย ซึ่งจะต้องมีการทำงานประสานกันด้วยดี จึงต้องมีระบบขนส่ง ทำหน้าที่ขนส่งอาหารและออกซิเจนไปให้เซลล์ใช้และทำหน้าที่ขนของเสียที่เกิดจากเซลล์กลับมาด้วย นอกจากนั้นระบบต่อมไร้ท่อ ซึ่งมีการควบคุมโดยการปล่อยสารเคมีออกไปในเลือด แล้วไหลไปพร้อมเลือดเพื่อไปยังอวัยวะที่ถูกควบคุม หรือปล่อยไปยังอวัยวะที่จะถูกควบคุมโดยตรง ระบบสุดท้ายที่จะต้องกล่าวถึงคือระบบสืบพันธุ์ ซึ่งเป็นระบบที่สืบทอดเพื่อให้มีลูกหลานสืบต่อไปเพราะเซลล์ต่างๆ ย่อมมีการเสื่อมและตายไปเรื่อยๆ