พระบรมรูปทรงม้า บนพระลาน หน้าพระราชวังดุสิตคือ พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย ตลอดจนพ่อค้าประชาชนทั้งปวงได้ร่วมใจกันสมทบทุนสร้างถวาย โดยพิจารณาเห็นว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสวยราชบังลังก์มานานกว่าพระมหากษัตริย์พระองค์อื่นๆ ในอดีตกาลและตลอดเวลาที่ทรงราชย์อยู่ พระองค์ได้ทรงใช้ความพยายามทุกวิถีทาง ที่จะบำเพ็ญพระราชกรณียกิจอันเป็นประโยชน์แก่บ้านเมืองและอาณาประชาชน ทั้งการวางพระองค์ ก็ล้วนแต่เป็นการพระราชทานพระเมตตากรุณาและไมตรีจิตแก่ทุก
คนทุกฐานะ พระองค์ท่านจึงทรงได้รับความรักใคร่และเคารพบูชาของชนทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นบุคคลชั้นสูงชั้นต่ำ ชาวไทยหรือชาวต่างประเทศ ประชาชนจึงร่วมใจกันจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ถวาย พระเกียรติยศแด่พระองค์ เมื่อพิจารณาตกลงกันแล้วระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการทั้งฝ่าย ในฝ่ายหน้าทุกประเภท ภิกษุสงฆ์ นักสอนศาสนาลัทธิอื่นๆ และพ่อค้าประชาชนจึงพร้อมใจกันบริจาคเงินถวายเป็นราชพลี สร้างพระบรมรูปของพระองค์ ท่านเป็นรูปทรงม้าต้น หล่อด้วยพระโลหะขนาดใหญ่กว่าพระองค์จริง ประดิษฐานไว้ ณ พระลาน หน้าพระราชวังดุสิตทั้งนี้เป็นที่ทรงปีติโสมนัส ซาบซึ้งในความกตัญญกตเวทิตาของมวลชนชาวไทยเป็นอย่างยิ่ง และพระองค์ท่านได้ทรงพระกรุณาให้มีพระราชพิธีเปิดพระบรม-รูปทรงม้าพระองค์นี้ เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๕๑
