การบริหารราชการแผ่นดิน - อ่านสารานุกรมไทย

          ในระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย ถือว่า อำนาจอธิปไตยคืออำนาจสูงสุดในการปกครองประเทศ เป็นอำนาจ อิสระที่แสดงถึงความเป็นเจ้าของประเทศ  ไม่อยู่ในบังคับหรือเป็นเมืองขึ้นของผู้ใด อำนาจนี้เป็นอำนาจของประชาชน แต่เมื่อประชาชนมีจำนวนมาก และไม่มีเวลาพอหรืออาจขาดความสันทัดจัดเจนที่จะใช้อำนาจ นี้จัดการปกครองบ้านเมืองได้เอง จึงจำเป็นต้องมอบหมายให้ผู้อื่นไปทำหน้าที่ใช้อำนาจอธิปไตยแทน ได้แก่ คณะรัฐมนตรี รัฐสภา และศาล 
          คณะรัฐมนตรี หมายถึง คณะบุคคลที่ทำหน้าที่ในการปกครองหรือบริหารประเทศ  ซึ่งภาษากฎหมายเรียกว่า  "การบริหารราชการแผ่นดิน"  อันแตกต่างไปจากอำนาจหน้าที่ของรัฐสภาและศาล 
          คำว่า การบริหารราชการแผ่นดิน หมายถึง 
          ๑. การกำหนดนโยบายว่า จะจัดการปกครองประเทศในด้านต่างๆ เช่น เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง การต่างประเทศ ในแนวทางใด และใช้วิธีการใด จึงจะบังเกิดประโยชน์สูงสุด 
          ๒. การปฏิบัติตามนโยบายที่กำหนดเพื่อให้นโยบายบังเกิดผลเป็นจริง เช่น ต้องจัดหาอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ งบประมาณ  เครื่องมือเครื่องใช้ และออกกฎระเบียบ ต่างๆมารองรับให้พร้อม 
          ๓. การบังคับการให้เป็นไปตามกฎหมาย ทั้งนี้ เพราะกฎหมายที่รัฐสภาให้ความ เห็นชอบตราขึ้นใช้บังคับนั้น ไม่อาจมีผล ในตัวเอง หากแต่ต้องมีการ "บังคับการ"  เช่น ถ้ากฎหมายนั้นกำหนดให้การกระทำ ใดเป็นความผิด ก็ต้องมีการบังคับเอาแก่ ผู้ฝ่าฝืน โดยมีเจ้าหน้าที่จับกุมผู้กระทำผิด  มีการสืบสวนสอบสวนและฟ้องคดี ถ้ากฎหมายกำหนดให้จัดตั้งหน่วยงานใดขึ้น ก็ต้องมีการบังคับให้เป็นผล โดยจัดหาอาคารสถานที่ และมีการบรรจุแต่งตั้งเจ้าหน้าที่ไปประจำหน่วยงานนั้น ตลอดจนต้องจัดหา งบประมาณให้ เป็นต้น