เป็นกฎหมายที่ออกโดยฝ่ายนิติบัญญัติ ซึ่งมีรัฐสภาทำหน้าที่ออกกฎหมายนี้ โดยผู้ที่สามารถจะเสนอร่างพระราชบัญญัติให้รัฐสภาพิจารณา ได้แก่
- คณะรัฐมนตรี
- สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร โดยเสนอผ่านพรรคการเมืองที่สมาชิกฯ ผู้นั้นสังกัด
กฎหมายของบ้านเมือง โดยทั่วไปจะปรากฏในรูปพระราชบัญญัติ ประมวลกฎหมายฉบับสำคัญๆ ของไทย ก็ได้ประกาศใช้โดยพระราชบัญญัติ อันได้แก่
-ประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งเป็นบทบัญญัติของกฎหมายที่ว่าด้วยการกระทำความผิดและโทษ มีทั้งหมด ๓๙๘ มาตรา แบ่งเป็น ๓ ภาค คือ ภาคที่เป็นบทบัญญัติทั่วไป ภาคความผิด ซึ่งว่าด้วยความผิดฐานต่างๆ และภาคลหุโทษ อันได้แก่ความผิดที่มีโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือนหรือปรับไม่เกินหนึ่งพันบาท หรือทั้งจำทั้งปรับสำหรับโทษในทางอาญาได้กำหนดไว้ ๕ สถานคือ ประหารชีวิต จำคุก กักขัง ปรับ ริบทรัพย์สินทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับฐานความผิดและดุลยพินิจของศาลที่จะกำหนดโทษเป็นกรณีไป ความผิดอาญานอกจากที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแล้ว ยังปรากฏในพระราชบัญญัติอื่นๆ อีกเป็นเรื่องเฉพาะๆ ไป
-ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เป็นกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับวงจรชีวิตของมนุษย์ตั้งแต่เกิดจนตาย เป็นเรื่องเกี่ยวกับสิทธิและหน้าที่ที่ทุกคนจะพึงมี ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยมีทั้งหมด ๑,๗๕๕ มาตรา แบ่งเป็น ๖บรรพ คือ บรรพ ๑ หลักทั่วไป บรรพ ๒ บทบัญญัติว่าด้วยหนี้ บรรพ ๓ เอกเทศสัญญา บรรพ๔ ทรัพย์สิน บรรพ ๕ ครอบครัว และบรรพ ๖ ว่าด้วยมรดก กฎหมายแพ่งและพาณิชย์เป็นกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของคนไทยเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวกับเอกเทศสัญญา เช่น การกู้ยืมเงิน ค้ำประกัน จำนอง จำนำซื้อขาย ขายฝาก เช่าทรัพย์ ฯลฯ หรือเรื่องที่เกี่ยวกับกฎหมายครอบครัว เช่น การหมั้น การสมรสหรือเรื่องที่เกี่ยวกับการจัดการมรดกเมื่อบุคคลใดถึงแก่ความตาย เหล่านี้เป็นต้น
-ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เป็นกฎหมายที่กำหนดหลักเกณฑ์ในการนำตัวผู้กระทำความผิดอาญามาลงโทษ ตั้งแต่การจับกุม สอบสวน การดำเนินกระบวนพิจารณาในศาล
-ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง เป็นกฎหมายที่เกี่ยวกับการบังคับให้เป็นไปตามสิทธิและหน้าที่ในทางแพ่ง เช่น วิธีฟ้อง วิธีดำเนินกระบวนพิจารณาในศาล ตลอดจนการบังคับคดี
นอกจากประมวลกฎหมายสำคัญๆ ดังกล่าวมาแล้ว การดำรงชีวิตของคนในสังคม ยังต้องเกี่ยวข้องกับพระราชบัญญัติต่างๆ อีกหลายฉบับ ซึ่งจะได้ยกเป็นตัวอย่างต่อไป
