ในการพัฒนาชนบทตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้งหลายนั้น ทรงมีแนวทางในการแก้ปัญหาของชนบทดังนี้
๑. ให้พึ่งตนเองได้ โดยพยายามให้ราษฎรได้มีการรวมกลุ่มกัน จัดทำสิ่งต่างๆ เป็นของส่วนรวมเพื่อแก้ปัญหาของชุมชนหรือเพื่อทำมาหากินร่วมกัน เช่น โครงการธนาคารข้าว การพัฒนาแหล่งน้ำ เป็นต้น
๒. ให้ราษฎรใช้หลักวิชาการสมัยใหม่ในการทำมาหากิน เช่น การปรับปรุงดินการใช้ปุ๋ย การดูแลรักษาพืชที่ปลูก สัตว์ที่เลี้ยง ให้ได้ผลิตผลตามที่ต้องการ
๓. ให้ช่วยกันอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ เพราะทรัพยากรธรรมชาติเป็นปัจจัยหรือสิ่งที่ส่งเสริมให้มีการทำมาหากินอย่างได้ผลในระยะยาว เช่น ให้อนุรักษ์ป่าไม้ ซึ่งเป็นแหล่งที่มนุษย์ได้ใช้ในการทำมาหากินต่างๆ เช่น การทำไม้ การหาของป่า และที่สำคัญ คือ ป่าไม้ช่วยให้มีฝนตกและป้องกันอุทกภัย ให้อนุรักษ์ดิน โดยปรับให้ดินที่มีปัญหาได้แก่ ดินเปรี้ยว ดินพรุ ให้กลับเป็นดินดี ใช้ปลูกพืชได้ นอกจากนี้รัฐบาลจัดสรรที่ดินว่างเปล่าให้เกษตรกรที่ไม่มีที่ทำกินเองไปประกอบอาชีพในรูปของหมู่บ้านสหกรณ์ จัดที่ให้มีน้ำจากโครงการชลประทานอย่างทั่วถึง ทั้งนี้ผู้ได้รับที่ดินทำกินมีสิทธิ์ทำมาหากินแต่ขายไม่ได้ เพราะไม่ต้องการให้แปรสภาพเป็นอย่างอื่น
๔. ให้ราษฎรมีคุณภาพชีวิตที่ดี คือ ให้มีอาหารที่มีคุณภาพ มีเครื่องนุ่งห่มมีที่อยู่อาศัยที่ถูกต้องตามสุขอนามัย ให้รู้จักรักษาสุขภาพร่างกายของตนเองและผู้ที่อยู่ในความรับผิดชอบ พร้อมทั้งให้การศึกษา เสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรม
