สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงพระนิพนธ์เกี่ยวกับพระราชจริยวัตรในพระบาทสมเด็จพระจ้าอยู่หัวตั้งแต่เมื่อทรงพระเยาว์ในด้านการเล่นต่างๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่แสดงถึงความสนพระราชหฤทัยในด้านการถ่ายรูปไว้ในบทพระราชนิพนธ์ เจ้านายเล็กๆ ยุวกษัตริย์ ความว่า “การถ่ายรูปเริ่มด้วยกัน แต่รัชกาลที่ ๘ เลิก ภายหลัง รัชกาลที่ ๙ ทรงเล่าว่ากล้องแรกราคา ๒.๕๐ แฟรงค์ ฟิล์มม้วนละ ๐.๒๕ แฟรงค์ ม้วนหนึ่งมี ๖ รูป ม้วนแรกนั้นเสียไป ๕ รูป และรูปที่ ๖ ที่ดีนั้น คนอื่นเป็นผู้ถ่าย”
ในเหตุการณ์ที่นับเนื่องจากนี้ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ ตั้งแต่เมื่อยังทรงดำรงพระยศ หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริได้มีโอกาสตามเสด็จพระราชดำเนินในขณะประทับ ณ เมืองโลซานน์ ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ตรัสว่า “ในวันแรกที่เสด็จฯ เข้าไปในร้านขายของกล้องถ่ายรูป ทรงซื้อกล้องมากล้องหนึ่ง และไม่กี่สัปดาห์ต่อมาก็เสด็จพระราชดำเนินกลับไปยังร้านนั้นใหม่ ในครั้งหลังนี้ทรงรับสั่งถามคนขายอยู่เป็นเวลานานจนเขางงไปหมด ต้องกราบบังคมทูลลาเข้าไปตามคนข้างในอีกคนหนึ่งออกมาถวายคำอธิบาย ทรงรับสั่งถามเป็นภาษาฝรั่งเศสอย่างละเอียดถี่ถ้วน ผลสุดท้ายก็จนแต้มไปอีกคนหนึ่ง ต้องเข้าไปตามผู้เชี่ยวชาญเพื่อมาถวายคำแนะนำในที่สุดก็ทรงตัดสินพระราชหฤทัยซื้อ คราวนี้ซื้อมากมายหลายอย่างด้วยกันทั้งเลนส์และอุปกรณ์ต่างๆ”
ความสนพระราชหฤทัยในการถ่ายรูปนี้คงดำรงอยู่ตลอดมาจนถึงปัจจุบัน และไม่เพียงแต่จะทรงถ่ายรูปเป็นงานอดิเรกเท่านั้น แต่ได้ทรงสนพระราชหฤทัยในด้านเทคโนโลยี ทรงมีตำราภาพถ่ายจำนวนมาก และทรงศึกษาตำราต่างๆ เหล่านั้นด้วยพระองค์เอง นอกจากนั้นยังทรงเชี่ยวชาญในกระบวนการล้างอัดขยาย ทั้งภาพขาวดำและภาพสี โดยทรงจัดทำห้องมืดสำหรับล้างและอัดภาพขึ้น ในบริเวณชั้นล่างของตึกที่ทำการสถานีวิทยุ อ.ส. ด้วยมีพระราชประสงค์ที่จะทรงสร้างภาพที่เป็นภาพสะท้อนถึงความสนพระราชหฤทัยในด้านต่างๆ ดังความในบทพระราชนิพนธ์คำนำของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานในหนังสือ “ภาพก่ายฝีพระหัตถ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว” ในวโรกาสทรงเจริญพระชนมพรรษา ๖๐ พรรษา ตอนหนึ่งดังนี้
“ข้าพเจ้าได้เห็นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงถ่ายภาพ และเห็นภาพฝีพระหัตถ์ในสมุดเก็บภาพ ซึ่งทรงจัดภาพโดยมีหมายเลขประจำภาพในตอนแรกจะทรงทำด้วยพระองค์เอง ภายหลังจึงสอนให้มหาดเล็กทำถวาย ภาพในสมุดมีหลายอย่าง เช่น รูปครอบครัว เช่น ภาพลูกๆ ตั้งแต่แรกเกิดจนโตขึ้นเป็นระยะๆ ตัวข้าพเจ้าเองมีรับสั่งว่า ถ่ายภาพได้ยากมากเพราะว่าซุกซนอยู่ไม่สุข นอกจากนั้นยังมีภาพสิ่งที่น่าสนใจ เช่น พระราชพิธี ภาพรามเกียรติ์ที่ระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ภาพทิวทัศน์หรือสิ่งที่ทรงพบเห็นในการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรในที่ต่างๆ มีทั้งภาพสถานที่ราษฎรที่มาเฝ้า ภาพธรรมชาติที่งดงาม ในด้านพัฒนาภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ก็เป็นส่วนสำคัญยิ่ง ยกตัวอย่างเช่น ภูมิประเทศในบริเวณที่น่าสนใจพื้นที่เหมาะสมที่จะสร้างเขื่อน ฝาย อ่างเก็บน้ำบริเวณหมู่บ้าน เส้นทางคมนาคม ทั้งที่ถ่ายจากพื้นที่ราบ และถ่ายขณะประทับอยู่ในเครื่องบินหรือเฮลิคอปเตอร์ ภาพเหล่านี้สามารถใช้ประกอบพระราชดำริในการพัฒนาได้ เมื่อสร้างโครงการเสร็จแล้ว บางทีก็ทรงถ่ายเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบกับผลงานของเขาเอาไว้ด้วย ภาพอีกหลายๆ ภาพแสดงความคิด ปรัชญาที่น่าสนใจแต่ละภาพจะแสดงเทคนิคหลายอย่างในการถ่ายภาพ เป็นที่ทราบกันดีถึงพระปรีชาสามารถในด้านเทคนิคการถ่ายภาพ นอกจากจะทรงถ่ายภาพด้วยพระองค์เองแล้ว ก็ยังทรงรับเชิญเป็นผู้ตัดสินภาพถ่ายในการประกวดบางครั้ง”
ในการเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎรหรือทรงงานตามโครงการพระราชดำริ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงมีกล้องถ่ายภาพคล้องพระศอ เพื่อทรงบันทึกภาพต่างๆ ที่เกี่ยวข้องและที่จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาตามพระราชดำริ มีคำบรรยายในหนังสือ พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ คณะกรรมการโครงการหนังสือที่ระลึกพระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก จัดพิมพ์เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถวันที่ ๑๒ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๓๕ หน้า๓๕๖ ว่า... “หลายวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระดำเนินเยี่ยมราษฎร พร้อมกับแผ่นกระดาษใหญ่บรรจุข้อมูล และแผนที่ภูมิประเทศที่ทรงพับ ไว้ ในพระหัตถ์ซ้ายพระหัตถ์ขวาทรงถือดินสอ ที่พระศอทรงคล้องกล้องถ่ายรูป พร้อมวิทยุสื่อสารในกระเป๋าฉลองพระองค์ที่ทรงใช้ เพื่อทรงทราบถึงทุกข์สุขของราษฎรทั่วประเทศ”
