ความรู้ เกร็ดความรู้ สารานุกรม สารานุกรมออนไลน์ ความรู้รอบตัว ความรู้ทั่วไป พจนานุกรม เกมส์ เพลงใหม่ เพลง

ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย หมายถึง, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย คือ, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย ความหมาย, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย คืออะไร
| เปิดอ่าน 0 | ความคิดเห็น 0
ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย

          ในการศึกษาศิลปะขอมในประเทศไทย ได้ใช้การเรียกชื่อศิลปะอย่างเดียวกับศิลปะขอมในประเทศกัมพูชาเป็นหลัก ซึ่งในการกำหนดอายุของปราสาทขอมนั้นได้แบ่งออกเป็น ๒  สมัยใหญ่ๆ ได้แก่ สมัยก่อนเมืองพระนคร (พุทธศตวรรษที่ ๑๑- ๑๔)  และสมัยเมืองพระนคร (พุทธศตวรรษที่ ๑๔ - ๑๘)  และแบ่งออกเป็นสมัยย่อยเรียกเป็นชื่อศิลปะ แบบต่างๆ รวม  ๑๔  แบบ  ดังนี้

          ก. สมัยก่อนเมืองพระนคร
          ๑. ศิลปะแบบพนมดา  ราว พ.ศ. ๑๑๐๐ - ๑๑๕๐
          ๒. ศิลปะแบบสมโบร์ไพรกุก ราว พ.ศ. ๑๑๕๐ - ๑๒๐๐
          ๓. ศิลปะแบบไพรกเมง ราว พ.ศ. ๑๑๘๐ - ๑๒๕๐
          ๔. ศิลปะแบบกำพงพระ  ราว พ.ศ. ๑๒๕๐ - ๑๓๕๐

          ข. สมัยเมืองพระนคร
          ๕. ศิลปะแบบกุเลน ราว  พ.ศ. ๑๓๗๐ - ๑๔๒๐
          ๖. ศิลปะแบบพระโค ราว  พ.ศ. ๑๔๒๐ - ๑๔๔๐
          ๗. ศิลปะแบบบาแค็ง ราว  พ.ศ. ๑๔๔๐ - ๑๔๗๐
          ๘. ศิลปะแบบเกาะแกร์  ราว  พ.ศ. ๑๔๖๕ - ๑๔๙๐
          ๙. ศิลปะแบบแปรรูป ราว  พ.ศ. ๑๔๙๐ - ๑๕๑๐
          ๑๐. ศิลปะแบบบันทายสรี ราว พ.ศ. ๑๕๑๐ - ๑๕๕๐
          ๑๑. ศิลปะแบบคลัง (หรือเกลียง) ราว พ.ศ. ๑๕๕๐ - ๑๕๖๐
          ๑๒. ศิลปะแบบบาปวน  ราว  พ.ศ. ๑๕๖๐ - ๑๖๓๐
          ๑๓. ศิลปะแบบนครวัด  ราว  พ.ศ. ๑๖๕๐ - ๑๗๒๐
          ๑๔. ศิลปะแบบบายน  ราว  พ.ศ. ๑๗๒๐ - ๑๗๘๐

          สำหรับปราสาทขอมที่พบในประเทศไทยอาจกำหนดตามช่วงระยะเวลาต่างๆ ดังนี้  คือ          ในช่วงระยะเวลานี้จัดเป็นช่วงแรกของศิลปะขอมสมัยเมืองพระนคร  ซึ่งเป็นศิลปะแบบพระโค บาแค็ง เกาะแกร์ และแปรรูปตามลำดับ หลักฐานปราสาทขอมในช่วงเวลานี้ที่พบในประเทศไทยมีน้อยมาก และส่วนใหญ่อยู่ในสภาพพัง เพราะเป็นปราสาทที่ก่อด้วยอิฐ การกำหนดอายุทำได้ค่อนข้างยาก สิ่งที่สามารถกำหนดอายุได้ดีที่สุดคือทับหลัง รวมทั้งอาจมีศิลาจารึกที่กล่าวถึงการก่อสร้างไว้ด้วย ตัวอย่างปราสาทที่จัดอยู่ในช่วงระยะเวลานี้  ได้แก่ ปราสาทสระเพลง ปราสาทโนนกู่ ปราสาทเมืองแขก ที่อำเภอโนนสูง จังหวัดนครราชสีมา ปราสาทสังข์ศิลป์ชัย ที่อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ และปรางค์แขก ที่อำเภอเมืองฯ จังหวัดลพบุรี ส่วนแหล่งอื่นๆ พบเฉพาะทับหลัง แต่องค์ปราสาทพังทลายไปหมดแล้ว เช่น ทับหลังที่พบในบริเวณเทวสถานพระนารายณ์  อำเภอเมืองฯ  จังหวัดนครราชสีมา เป็นศิลปะแบบพระโค ในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๕

          หลักฐานจากปราสาทพนมวัน อำเภอเมืองฯ จังหวัดนครราชสีมา  น่าจะเป็นแหล่งหนึ่งที่เคยมีปราสาทขอมในช่วงระยะเวลานี้ เพราะได้พบทับหลังและจารึกที่กรอบประตู กล่าวถึงพระนามของกษัตริย์เขมร  ๒  พระองค์ คือ พระเจ้าอินทรวรมันที่ ๑ (พ.ศ. ๑๔๒๐ - ๑๔๓๒) และพระเจ้ายโศวรมันที่ ๑ (พ.ศ. ๑๔๓๒ - ๑๔๔๓) โดยทับหลังชิ้นหนึ่งเป็นศิลปะแบบพระโค และอีกชิ้นหนึ่งเป็นศิลปะแบบบาแค็ง สำหรับศิลปะแบบเกาะแกร์ได้พบหลักฐานทับหลังหลายชิ้นจากปราสาทหลายแห่ง เช่น ที่ปราสาทเมืองแขก อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา และที่ปราสาทสังข์ศิลป์ชัย อำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์  นอกจากนี้ยังมีหลักฐานสำคัญแห่งหนึ่ง เป็นฐานปราสาทขนาดเล็กที่ก่อด้วยอิฐ บริเวณปราสาทพนมรุ้ง จากลวดลายบนเสาประดับกรอบประตูและศิลาจารึก  แสดงให้เห็นว่าบริเวณนี้เคยมีการสร้างปราสาทมาแล้วก่อนที่จะสร้างปราสาทพนมรุ้งขึ้นในภายหลัง

          ปรางค์แขก จังหวัดลพบุรี อยู่ที่อำเภอเมืองฯ นับเป็นหลักฐานปราสาทขอมในภาคกลางที่สำคัญ  และเหลืออยู่ในสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ที่สุด  ศาสนสถานแห่งนี้เป็นปราสาทอิฐ ๓ หลัง โดยมีปราสาทหลังกลางที่มีขนาดใหญ่เป็นประธาน จากลักษณะทางสถาปัตยกรรมแสดงให้เห็นถึงวิธีการก่อสร้าง ที่สืบทอดมาจากในสมัยก่อนเมืองพระนคร กล่าวคือ เป็นปราสาทที่ก่ออิฐแบบไม่สอปูน และยังไม่มีการเพิ่มมุมชัดเจน ในขณะที่ในสมัยหลังจะทำเป็นแบบเพิ่มมุมแล้ว การเข้ากรอบประตูศิลายังเลียนแบบเครื่องไม้  คือ มีลักษณะเป็นเสาติดผนังปรากฏอยู่ แต่ที่ศาสนสถานแห่งนี้ไม่ได้พบหลักฐานอื่นๆ  เช่น ทับหลัง หรือลวดลายที่จะสามารถกำหนดอายุได้อย่างแน่นอน  นอกจากนี้ที่ปรางค์แขกยังแสดงถึงความเป็นศิลปะพื้นเมืองที่ต่างไปจากศิลปะของขอมคือ การประดับลายปูนปั้นที่ฐานสูงขึ้นอย่างมาก และเครื่องบนหลังคาก็เพิ่มมุมมากยิ่งขึ้น อันเป็นต้นเค้าของปราสาทและปรางค์ที่มียอดเป็นทรงพุ่มในระยะต่อมา สันนิษฐานว่าปราสาทนี้อยู่ในช่วงประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๕  และจัดเป็นปราสาทขอมที่เก่าที่สุดในภาคกลางของประเทศไทย

ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย หมายถึง, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย คือ, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย ความหมาย, ปราสาทขอมและพัฒนาการในดินแดนไทย คืออะไร

ร่วมเป็นแฟนเพจเรา บน Facebook..ได้ที่นี่เลย!!

บทความอื่น ของสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่มที่ 30

สารานุกรมเล่มอื่นๆ

คำยอดฮิต

Sanook.commenu