คนตีเหล็ก คนหาบของ ม้าลากรถ ช้างลากซุง ครูสอนหนังสือ กวีใช้ความคิดแต่งโศลกล้วนเป็นการทำงานตามความหมาย ของคนทั่วไป ผลที่ได้รับคืองาน
งาน ตามความหมายทางวิทยาศาสตร์ คือ แรง คูณด้วยระยะทางตรงในแนวที่แรงกระทำเช่น ช้างออกแรง ๑,๐๐๐ นิวตัน ลากซุงไปไกล ๕๐๐ เมตร ช้างทำงานได้ ๑,๐๐๐ x ๕๐๐ =๕๐๐,๐๐๐ นิวตันเมตร หรือจูลใครทำงานเร็วกว่าใคร นายแข็งออกแรง ๑๐ นิวตัน ลากรถไปได้ไกล ๑๐ เมตร ในเวลา๑๐ วินาที นายแกร่งออกแรง ๑๐ นิวตัน ลากรถไปได้ไกล ๑๐ เมตร ในเวลา ๕ วินาที
นายแข็ง ทำงานเท่ากับนายแกร่ง แต่นายแกร่งทำงานได้เร็วกว่านายแข็ง เรียกว่า นายแกร่งมีกำลังมากกว่านายแข็ง ถ้าให้เวลาเท่ากัน นายแกร่งจะทำงานได้มากกว่านายแข็ง เช่น ให้เวลา ๑ วินาที นายแกร่งทำงานได้ ๑๐x๑๐
๕ = ๒๐ จูลใน ๑ วินาที
นายแข็งทำงานได้ ๑๐x๑๐
๑๐ = ๑๐ จูลใน ๑ วินาที
จูลต่อวินาที เรียกว่า กำลัง มีชื่อเรียกใหม่ว่า วัตต์ นายแกร่งมีกำลัง ๒๐ จูลต่อวินาทีหรือ ๒๐ วัตต์ นายแข็งมีกำลัง ๑๐ จูล ต่อวินาที หรือ ๑๐ วัตต์ นายแกร่งทำงาน ๒ ชั่วโมง (โดยไม่เหนื่อยและกำลังไม่ตก) จะได้งาน ๒๐ x ๗,๒๐๐ = ๑๔๔,๐๐๐ จูล หรือ ๒๐ x ๒ = ๔๐วัตต์ชั่วโมง หรือพูดอีกอย่างหนึ่งได้ว่านายแกร่งให้พลังงาน ๑๔๔,๐๐๐ จูล หรือ ๔๐ วัตต์ชั่วโมง
พลังงาน = กำลัง x เวลา
นายเจมส์ วัตต์ ชาวอังกฤษได้ทดลองใช้ม้าดึงน้ำหนัก ๑๐๐ ปอนด์ ขึ้นสูง ๕๕ ฟุต ภายในเวลา ๑๐ วินาที
กำลัง =แรง x ระยะทาง
เวลา
ม้าตัวนั้นมีกำลัง = ๑๐๐ x ๕๕
๑๐
= ๕๕๐ ฟุตปอนด์ต่อวินาที
อังกฤษจึงใช้อัตราการทำงาน ๕๕๐ ฟุตปอนด์ต่อวินาทีเท่ากับ ๑ กำลังม้าเป็นมาตรฐาน
ถ้าคนทำงานได้ ๕๕ ฟุตปอนด์ต่อวินาที เรียกว่า คนมีกำลัง ๑
๑๐ กำลังม้า
ถ้าควายทำงานได้ ๒๗๕ ฟุตปอนด์ต่อวินาที เรียกว่าควายมีกำลัง ๑
๒ กำลังม้า
ถ้ารถยนต์ทำงาน ๕๕,๐๐๐ ฟุตปอนด์ต่อวินาที เรียกว่า เครื่องยนต์มีกำลัง ๑๐๐ กำลังม้า
พลังงานจลน์ พลังงานศักย์
เมื่อพูดถึงพลังงานคนเรามักจะนึกไปถึงคนแบกของช้างลากซุง ม้าลากรถ นั่นเป็นเพียงพลังงานแบบหนึ่งที่มีกำลังเคลื่อนไหวอยู่ในตัวคน ช้าง และม้า เรียกว่า พลังงานจลน์ ปรากฏได้ผลงานและเราเห็นผลงานทันที
มีพลังงานอีกแบบหนึ่งที่ยังไม่ได้งานและยังไม่เห็นผลงาน เพราะไม่ได้ทำงาน เช่น แอ่งน้ำบนเขาสูง น้ำบนเขายังไม่ได้ทำงานแต่มีพลังงาน ยิ่งอยู่สูงและมีจำนวนน้ำมากก็ยิ่งมีพลังงานมาก พลังงานนี้เรียกว่า พลังงานศักย์ เมื่อใดเราต่อท่อจากแอ่งน้ำลงมายังเชิงเขาปล่อยให้น้ำไหล น้ำจะทำงานได้ จะให้ดันกังหัน ดันระหัดให้เคลื่อนไหวแทนคน และสัตว์ก็ได้
ดินปืนที่อยู่ในถังนั้นดูเผินๆ คล้ายกับว่าจะไม่มีพลังงานความจริงดินปืนมีพลังงานอยู่พร้อมแล้ว แต่ยังไม่ทำงาน ยังไม่ให้งานปรากฏออกมา พลังงานนี้เรียกว่า พลังงานศักย์ เมื่อทำให้มันเผาไหม้เราจะได้แรงงานมากมาย แรงนี้สามารถทลายภูเขา ดันลูกปืนใหญ่ออกจากกระบอกปืนดันบ้องไฟและจรวดให้ขึ้นสู่ที่สูงๆ ได้ เป็นต้น
