โรงเรือนปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์ - อ่านสารานุกรมไทย

          ในเขตร้อนชื้นอาจใช้โรงเรือนที่สามารถควบคุมสภาพแวดล้อมทั้งหมดเช่นเดียวกับโรงเรือนปลูกพืชในประเทศหนาวก็ได้ แต่ลงทุนสูงเกินความจำเป็น หากสามารถใช้ประโยชน์จากธรรมชาติก็จะลดต้นทุนได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม การใช้สภาพธรรมชาติทั้งหมดอาจมีข้อจำกัดสำหรับการเจริญเติบโตของพืช โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูร้อน ที่อากาศร้อนจัดและแห้งแล้ง ความเข้มของแสงในช่วงกลางวันและบ่ายมักจะสูงเกินความต้องการของพืช บางช่วงกลางคืนก็ร้อนอบอ้าวด้วย ในฤดูฝนอาจมีฝนชุกจนเป็นอันตรายต่อพืชที่ปลูก ความแรงของสายฝน และลมพายุฝน นอกจากจะทำให้พืชเสียหายแล้ว ยังทำให้โรงเรือนปลูกพืชเสียหายด้วย ความชื้นสูงโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผนวกกับอุณหภูมิที่สูงด้วยแล้ว นับเป็นปัจจัยที่ก่อให้เกิดการระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชได้ง่าย 
          ลักษณะโดยทั่วไปของโรงเรือนปลูกพืช ในเขตร้อนชื้นควรมีดังนี้ 
          ๑) ควรมีหลังคาที่แสงสามารถผ่านได้ และป้องกันฝนได้ 
          ๒) ระบายอากาศได้ดี ไม่ก่อให้เกิดการสะสมของความร้อนภายในโรงเรือน 
          ๓) ป้องกันแมลงศัตรูพืชส่วนใหญ่ได้ 
          ๔) สามารถใช้ประโยชน์จากธรรมชาติได้มากที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งแสงและอุณหภูมิ หากมีความจำเป็นต้องลดหรือเพิ่มก็ควรใช้พลังงานน้อยที่สุด 
          ๕) มีความแข็งแรงคงทนและราคาไม่สูงเกินไป
          หากพิจารณาจากลักษณะที่กล่าวมาแล้ว จะเห็นได้ว่าโรงเรือนปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์ที่ใช้กันในบ้านเรามีอยู่หลายรูปแบบ แต่ละรูปแบบจะมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามความเหมาะสมของสภาพภูมิประเทศ  ที่ตั้งของโรงเรือน และชนิดของพืชที่ปลูก รวมทั้งยังมีข้อจำกัดในแต่ละรูปแบบ ขนาดและความสูงของโรงเรือนที่แตกต่างกัน
          โดยรวมแล้ว การปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์ถ้าปลูกในโรงเรือนที่ควบคุมสภาพแวดล้อม (โดยเฉพาะอุณหภูมิและความชื้น) ไม่ได้ มักเกิดปัญหามากเช่นเดียวกับการปลูกกลางแจ้ง ดังนั้น จึงได้มีการคิดค้นแบบของโรงเรือนปลูกพืชที่มีความเหมาะสมสำหรับเขตร้อนชื้น ซึ่งเท่าที่มีการศึกษาในประเทศไทย มักเป็นโรงเรือนปลูกพืชพลาสติกแบบระบายความร้อนด้วยการระเหยตัว (evaporative cooling) โดยใช้หลักการ ให้อากาศมีการเคลื่อนไหวควบคู่ไปกับการควบคุมความชื้นสัมพัทธ์ เพื่อให้อุณหภูมิในโรงเรือนโดยเฉพาะในช่วงที่ร้อนจัดต่ำกว่าภายนอก และมีความชื้นสัมพัทธ์ในอัตราที่พืชจะไม่คายน้ำมากเกินไป ระบบนี้มีการใช้พลังงานน้อยกว่าระบบปรับอากาศ และการลงทุนก็ต่ำกว่า ทั้งยังสามารถป้องกันแมลงศัตรูพืชส่วนใหญ่ได้ จึงเป็นการปลูกพืชที่ปลอดสารพิษ เพราะไม่ต้องใช้ยาป้องกัน กำจัดโรคพืชและแมลงศัตรูพืช
          แต่เพื่อให้การลงทุนปลูกพืชด้วยวิธีไฮโดรพอนิกส์มีต้นทุนต่ำลง และมีความเป็นไปได้ทางเศรษฐศาสตร์ เกษตรกรผู้ปลูกบางรายจึงหลีกเลี่ยงการลงทุนที่สูงในระบบโรงเรือน โดยใช้เพียงแผ่นซาแรน (saran)  ซึ่งเป็นพลาสติกโปร่งพรางแสง บังแสงควบคู่กับระบบฉีดพ่นน้ำเป็นละอองฝอยคล้ายหมอก ก็จะสามารถลดอุณหภูมิโรงเรือน และแปลงปลูกลงได้ ในบางกรณีอาจติดตั้งเครื่องทำน้ำเย็นแก่สารละลายธาตุอาหารพืช (ปุ๋ย) ที่ผ่านรากพืช ก็สามารถลดอุณหภูมิส่วน รากได้ดีขึ้น ทำให้สามารถปลูกผักเมืองหนาวที่มีราคาแพง  เช่น  ผักสลัด  ได้ดี  และมีคุณภาพไม่ด้อยกว่าต่างประเทศ แต่มีต้นทุนที่ต่ำกว่ามาก ทำให้ไม่จำเป็นต้องนำเข้าพืชผักเหล่านั้นจากต่างประเทศ