โรคปากและเท้าเปื่อยเป็นโรคระบาดที่ติดต่อได้อย่างรวดเร็วของสัตว์ที่มีกีบคู่ เช่น วัว ควาย แพะ แกะ และหมู โรคนี้ไม่ทำให้สัตว์ถึงตายได้ แต่จะซูบผอมลงเพราะกินอาหารไม่ได้สัตว์ที่กำลังให้นมจะหยุดให้นมชั่วระยะหนึ่งและจำนวนน้ำนมจะลดลง
สาเหตุของโรค
เกิดจากเชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง มีแบบต่างๆกัน ในประเทศไทยเป็นแบบเอ โอ และเอเชีย 1โรคนี้ติดต่อได้ง่ายทางอาหารและน้ำที่มีเชื้อโรคนี้หรือติดต่อทางสัมผัสเมื่อหมูคลุกคลีกับสัตว์ที่เป็นโรค นอกจากนี้แมลงวันก็เป็นพาหะของโรคนี้ด้วย
อาการ
อาการหมูที่ป่วยด้วยโรคนี้จะเริ่มเบื่ออาหารมีไข้สูง จมูกแห้ง เซื่องซึม ภายในปากอักเสบแดงต่อมามีเม็ดตุ่มแดงที่เยื่อภายในปาก บนลิ้น ริมฝีปาก เหงือก เพดาน ตามบริเวณซอกกีบตุ่มเหล่านี้จะเกิดพุพองและกลัดหนองแล้วแตกเฟะทำให้หมูกินอาหารและน้ำไม่สะดวก มีน้ำลายไหลอยู่เสมอ เท้าเจ็บ เดินกะเผลก บางตัวต้องเดินด้วยเข่าหรือเดินไม่ได้ บางตัวที่เป็นมากกีบจะเน่าและหลุดออก ทำให้หมูหมดกำลังและตายในที่สุด
การป้องกันและรักษา
ควรฉีดวัคซีนให้ ๖ เดือนต่อครั้ง และประการสำคัญอย่าเลี้ยงสัตว์ประเภทกีบคู่ใกล้กันเพราะสามารถติดต่อกันได้ และอย่าให้คนเลี้ยงหมูจากที่อื่นเดินมาในบริเวณเลี้ยงหมูโดยไม่ได้จุ่มเท้าในน้ำยาฆ่าเชื้อเสียก่อน
ดูเพิ่มเติมจากเรื่อง การเลี้ยงปศุสัตว์ เล่ม ๑๒ และ อาหารสัตว์ เล่ม ๑๔
