โครงการตามพระราชดำริด้านการสหกรณ์ - อ่านสารานุกรมไทย

          โครงการพระราชดำริในด้านการสหกรณ์ เกิดขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๕๐๙ มีหลักการในการดำเนินงานดังนี้
          ๑.จัดตั้งศูนย์สาธิตสหกรณ์และทดลองการเกษตรหาข้อมูลการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์ ที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการเกษตรในที่แห้งแล้ง และสาธิตการใช้เทคโนโลยีการเกษตร
          ๒. ทำการปฏิรูปที่ดินที่ว่างเปล่าแล้วจัดสรรให้กับเกษตรกรที่ไม่มีที่ดินทำกินเป็นของตนเองให้เข้าทำการประกอบอาชีพการเกษตรแผนใหม่ แต่ไม่ให้กรรมสิทธิ์ในการถือครองที่ดิน
          ๓. รวมกลุ่มเกษตรกรที่ได้รับการจัดสรรที่ดินเหล่านี้จัดตั้งสหกรณ์ขึ้น เพื่อให้สหกรณ์เป็นสถาบันที่อำนวยประโยชน์แก่สมาชิก เช่น ด้านเงินทุน ด้านการรวมการซื้อ ด้านการรวมการขาย ด้านการบริการ และอื่น ๆ
          ๔. เป็นแหล่งให้การศึกษา การส่งเสริมและเผยแพร่ความรู้ต่าง ๆ แก่เกษตรกร นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป

          โครงการตามพระราชดำริด้านการสหกรณ์มีดังนี้
          ๑. โครงการหุบกะพง อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี เริ่มเมื่อ พ.ศ.๒๕๐๙ พื้นที่โครงการ ๑๒,๕๐๐ ไร่ จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตรเมื่อวันที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๑๔ สมาชิกแรกตั้ง ๘๒ ครอบครัว ปัจจุบันมีสมาชิก ๓๕๑ ครอบครัว
          ๒. โครงการหนองพลับ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เริ่มเมื่อ พ.ศ.๒๕๑๓ พื้นที่โครงการ ๖๕,๐๐๐ ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ในเขตอำเภอชะอำ และอำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี มี ๒ สหกรณ์ คือ
              (๑) สหกรณ์การเกษตรหนองพลับ จำกัด จดทะเบียนเมื่อ วันที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๑๕ สมาชิกแรกตั้ง ๓๔ ครอบครัว ปัจจุบันมีสมาชิก ๗๖๑ ครอบครัว
              (๒) สหกรณ์การเกษตรกลัดหลวง จำกัด จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๒๐ มีนาคม ๒๕๒๒ ปัจจุบันมีสมาชิก ๒๒๒ ครอบครัว
          ๓. โครงการทุ่งลุยลาย อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ เริ่มเมื่อ พ.ศ.๒๕๑๗ พื้นที่โครงการ ๓๒,๐๘๔ ไร่ จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตรเมื่ออวันที่ ๙ กันยายน ๒๕๑๗ ปัจจุบันมีสมาชิก ๓๕๑ ครอบครัว
          ๔. หมู่บ้านสหกรณ์อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เริ่มเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๘ คณะกรรมการโครงการมาจากกรมป่าไม้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สำนักงานเร่งรัดพัฒนาชนบท และจังหวัดเชียงใหม่ พิจารณาคัดเลือกพื้นที่ดิน รับสมาชิกและอบรมให้เข้าใจในระบบสหกรณ์ โดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง
          ๕. โครงการดอนขุนห้วย อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี พื้นที่โครงการ ๒,๕๘๐ ไร่ จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตร เมื่อวันที่ ๓ มกราคม ๒๕๒๐ ปัจจุบันมีสมาชิกสมาชิก ๒๙๘ ครอบครัว
          ๖. โครงการโป่งกระทิง อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี พื้นที่โครงการ ๗,๕๐๐ ไร่ จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตร เมื่อวันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๑๘ ปัจจุบันมีสมาชิก ๕๕๗ ครอบครัว
          ๗. โครงการห้วยมะนาว อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ เริ่มเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๘ พื้นที่โครงการ ๕,๐๐๐ ไร่ จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตร เมื่อวันที่ ๑๗ เมษายน พ.ศ.๒๕๒๒ ปัจจุบันมีสมาชิก ๓๒๙ ครอบครัว
          ๘. โครงการลิปะสะโง อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี เริ่มเมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๙ พื้นที่โครงการ ๑๕,๘๔๕ ไร่ จัดตั้งเป็นสหกรณ์การเกษตร เมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๒๒ ปัจจุบันมีสมาชิก ๒๐๔ ครอบครัว
          ๙. โครงการห้วยสัตว์ใหญ่ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พื้นที่โครงการ ๑๐๐,๗๒๖ ไร่ ครอบคลุมในเขตอำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี จดทะเบียนเป็นสหกรณ์การเกษตร เมื่อวันที่ ๓ มิถุนายน ๒๕๒๓
          ๑๐. โครงการพัฒนาพื้นที่ราบเชิงเขา จังหวัดปราจีนบุรี
              ๑๐.๑ สหกรณ์นิคมบ้านห้วยชัน  จำกัด จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๑๒ มกราคม  ๒๕๒๒ อยู่ที่ตำบลช่องกุ่ม อำเภอวัฒนานคร จังหวัดปราจีนบุรี ปัจจุบันมีสมาชิก ๒๔๕ ครอบครัว
              ๑๐.๒ สหกรณ์นิคมท่าช้าง จำกัด จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม ๒๕๒๑ อยู่ตำบลหนองน้ำใส อำเภอวัฒนานคร จังหวัดปราจีนบุรี ปัจจุบันมีสมาชิก ๕๒๙ ครอบครัว
              ๑๐.๓ สหกรณ์นิคมคลองน้ำเขียว  จำกัด จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๖ ธันวาคม ๒๕๒๑ อยู่ตำบลท่าแยก อำเภอสระแก้ว จังหวัดปราจีนบุรี ปัจจุบันมีสมาชิก ๗๗๖ ครอบครัว
              ๑๐.๔ สหกรณ์นิคมเขาพรมสุวรรณ จำกัด จดทะเบียนเมื่อวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๒๒ อยู่ที่ตำบลห้วยขุนราม อำเภอวัฒนานคร จังหวัดปราจีนบุรี ปัจจุบันมีสมาชิก ๓๑๖ ครอบครัว
              ๑๐.๕ สหกรณ์นิคมคลองทราย คลองคันโท จำกัด จดทะเบียน เมื่อวันที่ ๑๕ มีนาคม ๒๕๒๕ อยู่ที่ตำบลโนนหมากเค็ง อำเภอวัฒนานคร จังหวัดปราจีนบุรี ปัจจุบันมีสมาชิก ๑๗๔ ครอบครัว