ฉันท์ - อ่านสารานุกรมไทย

          คำประพันธ์ประเภทฉันท์นี้ไทยได้แบบอย่างมาจากคัมภีร์วุตโตทัย  ซึ่งเขียนไว้เป็นภาษาบาลี สันสกฤต แต่ไทยเรานำมาคัดเลือกและดัดแปลงใช้ให้เข้ากับลักษณะของภาษาไทย มีการเติมสัมผัสให้ไพเราะเพราะพริ้งยิ่งขึ้น ในที่นี้จะนำเสนอฉันท์เพียง ๔ ชนิด พอเป็นตัวอย่างสำหรับผู้สนใจดังต่อไปนี้          อินทรวิเชียร แปลว่า เพชรพระอินทร์ หมายถึง ฉันท์ที่มีลีลาอย่างเพชรของพระอินทร์

          คณะและพยางค์
          ฉันท์บทหนึ่งมี ๒ บาท บาทละ ๒ วรรควรรคต้นมี ๕ คำ วรรคท้ายมี ๖ คำ รวมบาทละ ๑๑ คำ จึงเขียน ๑๑ ไว้ท้ายชื่อฉันท์
          สัมผัส สัมผัสบังคับดูได้จากแผนตามเส้นโยงสัมผัส และจากตัวอย่าง 
          คำครุ คำลหุ บังคับครุ ลหุ ตามที่เขียนไว้ในแผน และตามตัวอย่าง