แผ่นป้ายสัญญาณ
อาจกล่าวได้ว่า โทรคมนาคมแบบแรก ที่มนุษย์รู้จักทำขึ้นใช้ก็ก็คือ แผ่นป้ายสัญญาณ (semaphore)
ปรากฏในประวัติศาสตร์ว่า เมื่อ พ.ศ. ๒๒๒๗ (รัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แห่งกรุงศรีอยุธยา) รอเบิร์ต ฮุก(Robert Hooke) ได้บรรยายในที่ประชุมของราชสมาคมแห่งประเทศอังกฤษ ถึงวิธีการส่งข่าวสารชนิดใช้สายตามอง แต่ไม่เคยมีใครนำมาปฏิบัติได้จริงๆ เลย
จนเวลาล่วงมา ๑๐๐ ปีกว่า จึงมีชาวฝรั่งเศส คือ คลอดชัปป์(Claude Chappe เกิด พ.ศ. ๒๓๐๖ ถึงแก่กรรม พ.ศ.๒๓๔๘) สามารถสร้างระบบการส่งข่าวสารชนิดใช้สายตามองได้สำเร็จ เขาตั้งชื่อระบบนี้ว่า โทรเลข และได้สร้างใช้งานทั่วประเทศฝรั่งเศส เริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๓๓๓ (รัชสมัยพระบาท-สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ กรุงรัตนโกสินทร์)
สถานี "โทรเลข" แผ่นป้ายสัญญาณ ของชัปป์ เป็นหอ-คอย มีเสาไม้ต่อตั้งตรงขึ้นไปจากหลังคา และมีไม้ขวางแบบกางเขน เจาะเดือยตรงกลางเข้ากับเสาไม้นี้ แล้วใช้เชือกดึงไม้กางเขนให้กระดกเป็นมุม หรืออยู่ในท่าต่างๆได้ที่ปลายไม้กางเขนแต่ละข้าง ยังมีไม้ตั้งฉากติดอยู่อีก ซึ่งเคลื่อนที่ได้ด้วยเหมือนกัน
การส่งข่าวก็ใช้วิธีดึงให้กางเขนอยู่ในท่า หรือมุมต่างๆกันและสถานี "โทรเลข" แผ่นป้ายสัญญาณถัดไป จะเห็นแผ่นป้ายสัญญาณนี้ได้ด้วยกล้องส่องทางไกล ท่า หรือมุมที่ไม้กางเขนปรากฏอยู่ จะเป็นเครื่องหมายรหัสแทนคำพูด หรือตัวอักษร (ทำนองเดียวกับสัญญาณธงในสมัยต่อมา)
ข่าวการสร้างระบบ "โทรเลข" แผ่นป้ายสัญญาณของชัปป์ได้กระจายไปถึงประเทศอังกฤษในปี พ.ศ. ๒๓๓๗ ต่อมาใน พ.ศ. ๒๓๔๓ สหรัฐอเมริกาก็มีระบบ "โทรเลข" แผ่นป้ายสัญญาณใช้เป็นครั้งแรก ส่วนในทวีปยุโรปประเทศต่างๆก็เริ่มใช้ระบบ "โทรเลข" แผ่นป้ายสัญญาณกันแพร่หลายด้วย
แม้เวลาจะล่วงเลยมาเกือบ ๒๐๐ ปีแล้ว การใช้ระบบโทรคมนาคมชนิดแผ่นป้ายสัญญาณก็ยังคงมีอยู่ทั่วไป เช่นการสื่อสารระหว่างเรือรบกับเรือรบ ทหารเรือยังใช้ธงสัญญาณโดยยื่นแขนถือธงในท่าต่างๆ มีความหมายเป็นรหัส หรือตัวอักษร อย่างที่เรียกกันว่า "ตีธง" เป็นวิธีส่งข่าวสารถึงกัน ที่เห็นกันมากก็คือ แผ่นป้ายสัญญาณตามสถานีรถไฟที่เรียกว่า"หางปลา" ยังคงเป็นสัญญาณสื่อสารแจ้งทางสะดวกให้แก่พนักงานขับรถจักรรถไฟทั่วโลก
(ดูเรื่อง รถไฟ ในสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่ม ๔)
