คลังลูกตาและการเปลี่ยนกระจกตา - อ่านสารานุกรมไทย

          อวัยวะของลูกตาของคนเรามีการตายและเปื่อยเน่าในเวลาไม่เท่ากัน  เช่น ชั้นจอตาถ้าขาดออกซิเจนหรือขาดเลือดไปเลี้ยงจะตายภายในเวลาไม่เกินครึ่งชั่วโมง แต่กระจกตาสามารถมีชิวตอยู่ได้ประมาณ ๗ วัน ถ้าเก็บไว้ในอุณหภูมิ  ๕°เซลเซียส หลังเสียชีวิต จากความรู้อันนี้จึงเอาไปใช้ในการเปลี่ยนกระจกตา การเปลี่ยนกระจกตาซึ่งมักเข้าใจกันว่าเป็นการเปลี่ยนดวงตาทั้งลูกนั้นไม่ตรงกับความเป็นจริง ความเป็นจริงคือแพทย์ใช้เฉพาะกระจกตานำไปผ่าตัดเปลี่ยนให้กับผู้ป่วยโรคตาบางอย่างโดยแพทย์ผ่าตัดเอากระจกตาบริเวณที่มัวออก แล้วนำกระจกตาของผู้บริจาคมาใส่แทน ถ้าการผ่าตัดได้ผลดีผู้รับก็จะมีสายตาดีขึ้น บางครั้งการผ่าตัดได้ผลไม่ดีเพราะผู้รับมีโรคตาอย่างอื่นด้วย  หรือเพราะผู้รับมีปฏิกิริยาตอบโต้ ไม่ยอมรับกระจกตาที่เปลี่ยนให้  จะทำให้บริเวณที่ผ่าตัดเป็นฝ้า และสายตามัวลง ต้องให้ยารักษาหรือเปลี่ยนกระจกตาใหม่ กระจกตาที่ใช้ในการเปลี่ยน ได้จากผู้ที่บริจาคแจ้งความจำนงไว้เมื่อผู้บริการถึงแก่กรรม ทายาทและแพทย์จะจัดการนำลูกตามาเก็บไว้ที่คลังลูกตา คลังลูกตาเป็นที่เก็บลูกตาจากผู้บริจาค และเป็นศูนย์กลางจ่ายไปตามโรงพยาบาลที่ต้องการ ลูกตาที่ใช้การได้ต้องได้จากผู้ตายที่ปราศจากโรคติดต่อ เช่น กามโรค และต้องเป็นกระจกตาที่ใสไม่มีแผล เมื่อมีผู้ป่วยที่ต้องการเปลี่ยนกระจกตา เช่น ผู้ป่วยโรคต้อลำไย (กระจกตามัวหรือมีแผลเป็นที่กระจกตา) เป็นแผลที่กระจกตาจากเชื้อรากระจกตาไม่เรียบ  กระจกตารูปกรวย  หรือกระจกตาแตกจากอุบัติเหตุ แพทย์ก็นำลูกตาจากคลังลูกตามาช่วยผู้ป่วยได้ทันท่วงที คลังลูกตาในประเทศไทยมีอยู่ที่สภากาชาดไทย และที่โรงพยาบาลบางแห่ง