โรคของไต - อ่านสารานุกรมไทย

          ไตมีหน้าที่สำคัญอยู่ ๓ ประการ คือ
          ๑. รักษาส่วนประกอบและจำนวนของของเหลวนอกเซลล์ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ  โดยทำหน้าที่กรอง และดูดซึม  รวมทั้งการหลั่งสารบางอย่างออกทางปัสสาวะ
          ๒. รักษาความดันเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
          ๓. มีส่วนในการสร้างเม็ดเลือดในบางภาวะ

          โรคของไตที่สำคัญ มีดังนี้          ภาวะไตวายเฉียบพลัน  คือ  ภาวะที่ไตแยกน้ำปัสสาวะจากเลือดลงมาสู่กระเพาะปัสสาวะน้อยกว่า ๔๐๐ มิลลิลิตรต่อวัน โดยอาการปัสสาวะน้อยนี้เกิดขึ้นทันที 
          สาเหตุที่สำคัญของภาวะไตวายเฉียบพลัน ได้แก่
          ๑. ภาวะความดันเลือดต่ำเป็นเวลานานโดยสาเหตุต่างๆ
          ๒. ติดเชื้อในกระแสเลือด
          ๓. โรคไตชนิดรุนแรงอาจทำให้เกิดมีภาวะไตวายเฉียบพลันได้
          ๔. การที่มีเฮโมโกลบินอิสระไหลเวียนอยู่ในเลือด  โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายหลังจากการให้เลือดผิดหมู่
          ๕. ภายหลังจากมีการทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายอย่างมากมาย
          ๖. จากการแพ้ยาหรือสารบางชนิดที่มีพิษต่อไต  เช่น ซัลโฟนาไมด์  (salfonamide)
          ๗. จากการอุดกั้นในทางเดินปัสสาวะทันทีเช่น ก้อนเลือดแข็งตัว นิ่ว  และหนอง เป็นต้น
          ภาวะไตวายเฉียบพลันอาจแบ่งได้เป็น ๓ ระยะ คือ ระยะที่มีปัสสาวะน้อยหรือไม่มีปัสสาวะ ระยะปัสสาวะมาก และระยะหลังปัสสาวะมาก 
          การวินิจฉัยโรคภาวะไตวาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งระยะปัสสาวะน้อยหรือไม่มีปัสสาวะ อาศัยประวัติร่วม กับอาการและการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
          หลักของการรักษาที่สำคัญ คือ พยายามประทังชีวิตผู้ป่วยจนกระทั่งหน้าที่ของไตฟื้นคืนตัวขึ้นมาเองสิ่งที่สำคัญที่สุดคือการป้องกันมิให้เกิดมีภาวะไตวายเฉียบพลันเริ่มขึ้น   เช่น  ในผู้ป่วยที่มีการเสียเลือดเสียน้ำ เช่น การอาเจียนอย่างรุนแรงหรืออาการท้องร่วงอย่างรุนแรง จำเป็นต้องให้เลือดหรือน้ำทดแทนให้เพียงพอ ก่อนที่จะเริ่มมีอาการภาวะไตวายเฉียบพลันเกิดขึ้น

          การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ
          การอักเสบของทางเดินปัสสาวะที่สำคัญ  ประกอบด้วยโรคที่สำคัญ ๓ โรค ด้วยกัน คือ
          ๑. ทางเดินปัสสาวะส่วนล่างอักเสบเฉียบพลัน
          ๒. ไตและกรวยไตอักเสบเฉียบพลัน
          ๓. ไตและกรวยไตอักเสบเรื้อรัง

          การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ  เป็นโรคที่พบได้บ่อยมาก และเป็นโรคซึ่งอาจจะทำให้มีการทำลายของเนื้อไตได้ในภายหลัง จนถึงกับเกิดมีภาวะไตวายเรื้อรัง   ซึ่งเป็นสาเหตุการตายที่สำคัญของผู้ป่วยโรคไตถ้าไม่เข้ารับการรักษาที่ถูกต้องโดยเร็ว    บัคเตรีที่เกี่ยวข้องกับทางเดินปัสสาวะที่พบได้บ่อยๆ ได้แก่  อี โคไลสตาฟิโลค็อกคัส ออรีอุส (Staphylococcus aureus) โพรเทอุส วัลการิส (Proteus vulgaris) ซูโดโมนัสไพโอไซอาเนีย (Pseudomonas pyosyanea) สเตร็ปโตค็อกคัส ฟีคาลิส (Streptococcus  faecalis)  นอกจากนี้ บัคเตรีประเภทโกโนค็อกไซ  (gonococci) ก็พบได้บ่อยเช่นเดียวกัน           
          การอักเสบของทางเดินปัสสาวะส่วนล่างเฉียบพลัน เป็นโรคซึ่งพบได้บ่อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยหญิง ทั้งนี้เพราะว่าในผู้หญิงมีหลอดปัสสาวะสั้นทำให้เชื้อโรคมีโอกาสที่จะกระจายได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากบริเวณส่วนขาหนีบ โรคนี้เป็นโรคที่พบได้บ่อยและมักจะกระตุ้นให้มีอาการได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้ามีอันตรายเพียงเล็กน้อย  เช่น  จากการร่วมเพศ อาการที่สำคัญ ได้แก่ อาการถ่ายปัสสาวะขัด ปัสสาวะบ่อย และอาจจะมีอาการทั่วๆ ไปอย่างอื่นที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบร่วมด้วย อาการดังกล่าวมักจะดีขึ้นได้ภายใน ๒-๓ วัน แต่อาจจะมีอันตรายได้โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การติดเชื้อดังกล่าว อาจจะเกิดซ้ำขึ้นได้อีก และอาจจะมีการลุกลามของเชื้อขึ้นไปสู่กระเพาะปัสสาวะ หลอดไต จนถึงกรวยไต ทำให้มีกรวยไตและเนื้อไตอักเสบเฉียบพลันขึ้นได้ การตรวจปัสสาวะมักพบว่า มีเม็ดเลือดขาวและการเพาะเชื้อจากปัสสาวะอาจพบบัคเตรีที่เป็นสาเหตุด้วย ในผู้ป่วยที่มีอาการแพทย์จะให้การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะที่ไวต่อเชื้อ