๒. โทรคมนาคม ในการดำเนินการติดต่อระหว่างหน่วยงานต่างๆ ของกิจการรถไฟซึ่งมีอยู่ทุกภาคของประเทศนั้น สิ่งที่นับว่าจำเป็นอีกประการหนึ่ง คือ ระบบโทรคมนาคมที่มีประสิทธิภาพ ในระยะเริ่มแรกนั้นระบบโทรคมนาคมที่ใช้เป็นหลัก คือ
- โทรเลขแบบซิมเพล็กซ์ (simplex) เป็นแบบโทรเลขที่ใช้ส่งข่าวได้ทางเดียว
- โทรศัพท์แบบพาร์ตีไลน์ (party line) คือระบบโทรศัพท์ที่ใช้ติดต่อพร้อมกันได้หลายๆ เครื่องในเวลาเดียวกัน
ต่อมาได้มีการปรับปรุงข่ายโทรเลขให้เป็นชนิด ดูเพล็กซ์ (duplex) ได้แก่ระบบโทรเลขที่ใช้ส่งข่าวสวนกันได้ในขณะเดียวกัน เพื่อเอาไว้ใช้ในการติดต่อระหว่างสถานีสำคัญต่างๆ และในปี พ.ศ. ๒๔๙๔ การรถไฟฯ ได้ปรับปรุงระบบโทรคมนาคมที่ใช้เพื่อบริหารกิจการเดินรถไฟซึ่งประกอบด้วย
๑. โทรศัพท์ควบคุมการเดินรถ สำหรับพนักงานควบคุมการเดินรถติดต่อกับสถานีทุกสถานีบนเส้นทางของการรถไฟฯ เพื่อควบคุมติดตามการเคลื่อนไหวของขบวนรถ และสั่งการให้ขบวนรถหลีกกัน ณ สถานีที่เหมาะสม เพื่อให้ขบวนรถเดินตรงตามเวลาที่กำหนดไว้ให้มากที่สุด
๒. โทรศัพท์แคเรีย เป็นระบบโทรคมนาคมสำหรับระยะไกล ได้ติดตั้งใช้งานเพื่อการติดต่อระหว่างหน่วยงานที่สำคัญต่างๆ ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค
๓. โทรพิมพ์ ได้ทำการติดตั้งควบคู่กันไปกับโทรศัพท์แคเรีย เพื่อใช้สำหรับส่งข่าวสารต่างๆ ที่ต้องการหลักฐานและต้องการความชัดเจน เช่น รายงานรถ รายงานการหมุนเวียนล้อเลื่อน แจ้งเหตุอันตรายเร่งด่วน เป็นต้น นอกจากนั้นยังได้มีการขยายงานด้านโทรศัพท์อัตโนมัติ โทรศัพท์บำรุงทาง วิทยุ เป็นต้น ส่วนระบบโทรเลขนั้นก็ยังคงอยู่เพราะในการวางข่ายโทรคมนาคมจำเป็นจะต้องมีข่ายหลักและข่ายสำรองไว้เสมอ เพื่อความคล่องตัวในการปฏิบัติงาน
