พันธุ์ลูกผสมที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันมี ๒ ประเภท คือ
ก. ลูกผสมระหว่างพันธุ์ คือ การใช้พันธุ์พืช ๒ พันธุ์ผสมกัน เพื่อใช้เมล็ดลูกผสม F1 ปลูกเป็นการค้าซึ่งจะมีผลิตผลดีกว่าพ่อแม่แต่เนื่องจากพ่อแม่พันธุ์ผลิตได้ง่าย ดังนั้นข้อดีของลูกผสมระหว่างพันธุ์คือเมล็ดพันธุ์ราคาไม่แพงนัก แต่ข้อเสียคือผลิตผลลูกผสมจะไม่ดีกว่าพ่อแม่มากนัก และลักษณะต่าง ๆ ไม่ค่อยสม่ำเสมอ
ข. ลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ที่ผสมตัวเอง แบ่งออกเป็นหลายประเภทดังนี้
- ลูกผสมเดี่ยว เป็นลูกผสม F1 ของสายพันธุ์ที่ผสมตัวเอง ๒ สายพันธุ์ มีผลิตผลและความสม่ำเสมอค่อนข้างสูง แต่เมล็ดพันธุ์ผลิตได้ยากเพราะพ่อแม่อ่อนแอ เมล็ดพันธุ์จึงมีราคาสูงไม่เหมาะกับการปลูกเป็นการค้าโดยตรง
- ลูกผสมสามทาง เป็นลูกผสม F1 ระหว่างลูกผสมเดี่ยว ๑ คู่ กับสายพันธุ์ที่ผสมตัวเอง หรือพันธุ์ผสมเปิด เมล็ดพันธุ์ผลิตง่ายกว่าลูกผสมเดี่ยว ราคาจึงถูกกว่าแต่ผลิตผลต่ำกว่า
- ลูกผสมคู่ เป็นลูกผสม F1 ระหว่าง ลูกผสมเดี่ยว ๒ คู่ เมล็ดพันธุ์จะผลิตได้ง่ายขึ้นเพราะผลิตจากลูกผสมเดี่ยว ซึ่งมีผลิตผลสูงราคาจึงค่อนข้างถูก และเป็นลูกผสมที่ใช้ปลูกเป็นการค้าอยู่ทั่วไปขณะนี้ แต่ผลิตผลและความสม่ำเสมอจะไม่ดีเท่าลูกผสมเดี่ยวที่เป็นพ่อแม่แต่ก็ดีกว่าลูกผสมสามทาง พันธุ์สังเคราะห์หรือพันธุ์ผสมเปิด โดยทั่วไป
- ลูกผสมซ้อน เป็นการผสมระหว่างลูกผสมคู่ ๒ คู่ขึ้นไป เพื่ออาศัยประโยชน์จากลักษณะดีของพันธุ์พ่อแม่มารวมกัน เพื่อให้มีการปรับตัวกับสภาพแวดล้อมได้ดีขึ้น ราคาเมล็ดพันธุ์จะถูกยิ่งขึ้น แต่ผลิตผลจะต่ำกว่าลูกผสมคู่ที่เป็นพ่อแม่
ลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ที่ผสมตัวเองเหล่านี้ ยังอาจแบ่งออกได้ตามประเภทของสายพันธุ์ที่ใช้อีกด้วย คือ
ก. สายพันธุ์พ่อแม่ที่ผสมตัวเองชั่วแรก (S1-S3)
ข. สายพันธุ์พ่อแม่ที่ผสมตัวเองชั่วหลังหรือเป็นพันธุ์บริสุทธิ์
การใช้ประโยชน์และผลิตผลของลูกผสมแต่ละชนิดย่อมแตกต่างกันไปแล้วแต่ชนิดลูกผสมต่าง ๆ
