ช้างทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นช้างพันธุ์เอเชียหรือพันธุ์แอฟริกา มีความเป็นอยู่เหมือนกันอยู่อย่างหนึ่ง คือ ชอบอยู่เป็นฝูง ช้างฝูงหนึ่งมักประกอบด้วยช้าง ๕-๑๐ เชือก แต่ละฝูงจะมีช้างพลายตัวหนึ่งเป็นหัวหน้า ซึ่งมักจะเป็นตัวที่แข็งแรงที่สุดของฝูง มีหน้าที่คอยเป็นผู้ปกปักรักษา และป้องกันอันตรายให้แก่ช้างในฝูงของตน และเป็นผู้นำฝูงไปหาอาหารในแหล่งที่มีความอุดมสมบูรณ์ ช้างป่าที่หากินอยู่ตัวเดียว ถ้าไม่ใช่ช้างแก่ซึ่งเดินตามเพื่อนฝูงไม่ทัน มักจะเป็นช้างเกเรที่ถูกขับออกจากฝูง เรียกว่า "ช้างโทน" ช้างโทนนี้มีนิสัยดุร้าย ซึ่งอาจเป็นอันตรายแก่ผู้พบเห็นได้ ช้างไทยหรือช้างเอเชียมีนิสัยชอบอากาศเย็น และไม่ชอบแสงแดดจัด ฉะนั้น เมื่อเรานำมันมาฝึกใช้งาน เช่น งานชักลากไม้ เราจึงใช้งานช้างเฉพาะตอนเช้าตั้งแต่ ๖.๐๐-๑๒.๐๐ น. ส่วนตอนบ่ายต้องให้มันหยุดพักผ่อน นอกจากนั้น เมื่อเราใช้งานมันติดต่อกันไป ๓ วัน เราจะต้องให้มันหยุดพักงานอีก ๑-๒ วัน แล้วจึงให้มันทำงานใหม่ ทั้งนี้ก็ เพราะว่า ช้างเป็นสัตว์ที่มีโรคภัยเบียดเบียนได้ง่าย ถ้าเขาใช้งานมันหนักเกินไป มันอาจจะเกิดเจ็บป่วยขึ้น ในฤดูที่มีอากาศร้อนจัด คือ ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม เจ้าของช้างจะต้องหยุดใช้งานช้างแล้ว นำช้างของตนไปพักผ่อนในป่าลึกที่มีความร่มเย็น มีหญ้าน้ำบริบูรณ์นานประมาณ ๓ เดือน การพักผ่อนของช้างในฤดูร้อนเช่นนี้ เรียกว่า "การเข้าปางแรม" ช้างเอเชียหรือช้างไทยนั้น โดยปกติ ช้างพลายหรือช้างตัวผู้ จะมีลักษณะสูงใหญ่ มีงาเป็นที่น่าเกรงขามกว่าช้างตัวเมียหรือช้างพัง ช้างพังจะเตี้ยกว่าช้างพลาย และมีใบหน้าแหลมเล็ก แก้มตอบ ไม่มีงา จึงมีความสง่าน้อยกว่า ช้างไทยตัวผู้ที่ไม่มีงา ซึ่งเราเรียกว่า "ช้างสีดอ" นั้น มักจะมีขนาดสูงใหญ่กว่าช้างตัวผู้ธรรมดาและมีกำลังแข็งแรงมาก ฉะนั้น เมื่อมีการต่อสู้กันขึ้น ช้างสีดอจะเอาชนะช้างพลายที่มีงาได้ โดยใช้งวงรวบเอางาของฝ่ายตรงข้ามบีบเข้าหากัน ทำให้ฝ่ายตรงข้ามได้รับความเจ็บปวดและพ่ายแพ้ไป ปกติช้างสีดอเมื่อเรานำมาฝึกให้เชื่องเพื่อใช้งาน จะเป็นช้างงานที่ดีมาก ช้างพลายไทยที่สมบูรณ์เชือกหนึ่ง ๆ จะมีน้ำหนักประมาณ ๔ ตัน (๔,๐๐๐ กิโลกรัม) และมีอายุยืนถึง ๑๐๐ ปี แต่อาจจะ มีบางตัวที่มีอายุยืนกว่านี้ก็ได้
