ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ผู้ที่ศึกษากลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มใดกลุ่มหนึ่งอย่างจริงจังและเป็นระบบมักเป็นนักมานุษยวิทยา เนื่องจากสาขาวิชามนุษยวิทยาจะเน้นศึกษาเรื่องที่เกี่ยวกับมนุษย์ แต่นักสังคมวิทยาและนักรัฐศาสตร์จะศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างชาติพันธุ์มากกว่า กล่าวได้ว่า วิธีการศึกษาทำได้หลายวิธี อาจเปรียบเทียบกันได้ ดังนี้ การศึกษาเปรียบเทียบข้ามวัฒนธรรม (cross-culturalcomparison) เมื่อมีการศึกษากลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ แล้ว ก็มีการศึกษาเปรียบเทียบเพื่อทำความเข้าใจวัฒนธรรมเชิงเปรียบเทียบ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อดูการแพร่กระจายของวัฒนธรรม มากกว่าที่จะเปรียบเทียบว่าวัฒนธรรมใดเจริญกว่ากัน นักมานุษยวิทยายืนยันว่า สังคม วัฒนธรรมและกลุ่มชาติพันธุ์สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมและวัฒนธรรมของแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ มีอัตลักษณ์เฉพาะที่สอดคล้องกับสภาพความเป็นอยู่และความจำเป็นของสังคมนั้นๆ ซึ่งไม่ควรที่จะเปรียบเทียบว่าวัฒนธรรมใดดีกว่ากัน หรือเจริญกว่ากัน การศึกษาเปรียบเทียบข้ามวัฒนธรรมจึงเป็นการศึกษาเพื่อทำความเข้าใจในกระบวนการแพร่กระจายของวัฒนธรรม โดยไม่ได้เปรียบ-เทียบถึงความเจริญ
