สารแอลกอฮอล์ แอลกอฮอล์เป็นสารที่มีคุณสมบัติทำให้เกิดการเสพติดได้ โดยแอลกอฮอล์จะไปกระตุ้นสมองในส่วนที่เกี่ยวข้องกับความอยาก การเสพติดเป็นวงจรของสมองที่เกี่ยวกับความอยาก ความพึงพอใจ ซึ่งเป็นส่วนของสมองที่เกี่ยวข้องกับการ ติดสารเสพติด ทำให้ผู้เสพเกิดความพอใจ และมีความต้องการใช้ซ้ำอีก หักห้ามใจไม่ได้ ซึ่งนำไปสู่การติดในที่สุด และในหลายๆครั้ง ทำให้มีการกลับไปใช้สารนี้ใหม่อีก เพราะความอยาก ปัญหาของการเลิกแอลกอฮอล์จึงไม่ได้ "อยู่ที่ใจ" เพียงอย่างเดียว แต่เป็นเรื่องการทำงานของสมองในส่วนของวงจรนี้ร่วมด้วย นอกจากนี้ เมื่อได้มีการบริโภคแอลกอฮอล์ในปริมาณและในระยะเวลาหนึ่ง จะทำให้เกิดอาการติด "ทางร่างกาย" เกิดขึ้นนั่นคือ เมื่อหยุดดื่ม หรือเพียงแค่ลดปริมาณการดื่มลง ก็จะทำให้เกิดอาการต่างๆเหล่านี้ได้ เช่น กระสับกระส่าย หงุดหงิด นอนไม่หลับ ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน บางรายมีอาการรุนแรง เช่น เกิดภาพหลอน ได้ยินเสียงแว่ว สับสน และมีอาการชักร่วมด้วย ทำให้ต้องดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อระงับอาการเหล่านี้
กรรมพันธุ์ ในปัจจุบัน พบว่ามีความสัมพันธ์ระหว่างกรรมพันธุ์กับการติดแอลกอฮอล์ดังนี้
- ญาติสายตรง (พ่อ แม่ พี่ น้อง) ของผู้ติดแอลกอฮอล์ มีโอกาสเสี่ยงสูงประมาณ ๓ - ๔ เท่า ต่อการที่จะเป็นผู้ติดแอลกอฮอล์
- คนที่เป็นแฝดไข่ใบเดียวกัน จะมีความเสี่ยงสูงต่อการติดแอลกอฮอล์ ถ้าแฝดคนใดคนหนึ่งเป็นผู้ที่ติดแอลกอฮอล์ เมื่อเทียบกับคนที่เป็นแฝดแบบไข่คนละใบ
- ในกรณีที่ลูกมีพ่อหรือแม่แท้ๆเป็นคนติดแอลกอฮอล์ แต่ได้รับการรับเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรมมาตั้งแต่ยังเล็กๆโดยครอบครัว อื่นซึ่งไม่มีปัญหาเรื่องการติดแอลกอฮอล์ และไม่ทราบว่าพ่อแม่แท้ๆของตนติดแอลกอฮอล์เลย ก็ยังมีความเสี่ยงที่จะกลายเป็นคนติดแอลกอฮอล์ได้สูงมากถึง ๔ เท่า ของคนทั่ว ไป ประเด็นนี้เป็นประเด็นที่ชัดเจนมากว่า กรรมพันธุ์มีส่วนอย่างมาก และมากกว่าสิ่งแวดล้อมต่อการเกิดปัญหาการติดแอลกอฮอล์
ปัจจัยทางชีวภาพอื่นๆ พบว่า ในคนที่มีการตอบสนองต่อแอลกอฮอล์ในลักษณะที่ดื้อต่อฤทธิ์ของสารนี้ อาจต้องบริโภคแอลกอฮอล์ในปริมาณที่มากกว่าเกณฑ์เฉลี่ย จึงจะทำให้เกิดอาการมึนเมาได้ คนกลุ่มนี้เป็นผู้ที่มีความเสี่ยงสูงมากที่จะกลายเป็นคนติดแอลกอฮอล์เมื่อมีอายุมากขึ้น
บุคลิกภาพ บุคคลที่มีลักษณะบุคลิกภาพแบบประหม่า วิตกกังวล ไม่มั่นใจ และถ้าการบริโภคแอลกอฮอล์ช่วยทำให้สิ่งเหล่านี้หายไป เช่น ทำให้รู้สึกกล้า และมั่นใจมากขึ้น จะเป็นบุคคลที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดแอลกอฮอล์ นอกจากนี้ บุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบต่อต้านสังคม เช่น ชอบความ ก้าวร้าว รุนแรง ไม่เกรงใจ และไม่เคารพสิทธิของผู้อื่น ไม่รู้สึกผิดในสิ่งที่ตนเองกระทำต่อผู้อื่น ก็เป็นอีกกลุ่มหนึ่งที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นคนติดแอลกอฮอล์เช่นกัน
