๑. จุดประสงค์ การวางแผนผังสวนเป็นการกะว่าจะปลูกต้นไม้ในรูปไหน จะใช้พันธุ์ไม้ผลปลูกสลับกันอย่างไร และจะวางสิ่งจำเป็นในการทำสวนผลไม้ในรูปใด สิ่งเหล่านี้ต้องวางแผนไว้ก่อนที่จะลงมือขุดหลุมปลูก การวางแผนผังได้ดีและถูกวิธีนั้นจะช่วยให้การทำงานและการปฏิบัติงานในสวนเป็นไปอย่างสะดวก เช่น การไถ การพรวนดิน การฉีดยาฆ่าโรคและแมลง การตัดแต่งกิ่งการเก็บเกี่ยวผลไม้ การวางท่อน้ำในการชลประทาน นอกจากนี้จะสะดวกในการใช้เครื่องทุ่นแรงอื่นๆ เข้าทำงานในสวนด้วย
แผนผังสวนที่ดีควรจะมีที่ว่างหัวแปลง(headland) พอสมควร เพื่อใช้เป็นทางเดินของเครื่องจักร เครื่องทุ่นแรง ตลอดจนพาหนะอื่นๆ ที่ใช้ในการทำสวนผลไม้ นอกจากนี้ยังใช้ที่ว่างหัวแปลงสำหรับวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ ตลอดจนใช้เป็นที่สำหรับปลูกไม้กันลม ในการทำสวนที่ต้องปลูกไม้ผลหลายชนิดในแปลงเดียวกัน เราต้องคำนึงถึงขนาดรูปร่างของต้นไม้เหล่านั้น ตลอดจนอันตรายที่อาจได้รับจากศัตรูภายนอกขณะที่ต้นไม้ให้ผล ไม้ผลที่มีขนาดเตี้ยควรปลูกไว้ด้านหน้า ส่วนพวกที่มีพุ่มสูงใหญ่ควรปลูกไว้ด้านหลัง ทั้งนี้เพื่อให้ดูสวยงามขึ้น และผลไม้ที่นกหนูชอบกินควร ปลูกไว้ในที่ที่จะดุแลได้ง่าย
๒. ระบบการปลูกไม้ผล การปลูกไม้ผล มีอยู่หลายระบบด้วยกัน ที่สำคัญ คือ (ก) แบบสี่-เหลี่ยมจัตุรัส (ข) แบบสี่เหลี่ยมผืนผ้า (ค) แบบสี่เหลี่ยมจัตุรัสซ้อน (ง) แบบหกเหลี่ยมด้านเท่าและ (จ) แบบคอนทัวร์
