เฟืองเกลียว - อ่านสารานุกรมไทย

          ตะปูเกลียว มีลักษณะเป็นแท่งมีเฟืองร่องพันเป็นเกลียวโดยรอบ และเหลื่อมกันไปตามความยาวของแท่ง เกลียวมีลักษณะเหมือนกับบันไดเวียน หรือระนาบเอียงที่พันรอบแกนกระบอก ถ้าหมุนแกนตะปูเกลียวไปหนึ่งรอบ เฟืองเกลียวจะเคลื่อนที่ไปตามยาวของแกนเป็นระยะหนึ่งช่องระหว่างเส้นเกลียว ซึ่งเรียกว่า ระยะเกลียว P ตัวอย่างเฟืองเกลียวแบบง่ายๆ ได้แก่ คีมปากกา (ดูรูป) ถ้าออกแรงพยายาม F ผลักที่ด้ามซึ่งมีรัศมีหมุน r ไปหนึ่งรอบ คีมจะเคลื่อนที่ไปหนึ่งระยะเกลียว p และเกิดแรงอัด W ซึ่งเป็นแรงต้านทาน ผลงานของแรงทั้งสองเท่ากัน (ดูเรื่องงาน) F x 2 x π = W x p  หรือ F =   p     W
                                                                                                                                                     2πr

จากสมการนี้จะเห็นได้ชัดว่า ถ้าใช้ด้ามหมุนยาวและระยะเกลียวถี่ ก็จะยิ่งผ่อนแรงหมุนได้มาก