เครื่องบินจะลอยตัวและบินไปได้ ต้องมีองค์ประกอบที่สำคัญสี่ประการ คือ
๑. บ่อเกิดแห่งกำลัง ได้แก่ เครื่องยนต์ซึ่งจะหมุนใบพัดให้เกิดแรงฉุดหรือดันเครื่องบินให้เคลื่อนที่ไป แรงฉุดหรือดันนี้ต้องมากพอที่จะเอาชนะแรงต้านซึ่งจะรักษาสภาพอยู่นิ่งของเครื่องบินไว้
สำหรับแรงขับเคลื่อนเครื่องบินไอพ่น คือ แรงปฏิกิริยาหรือแรงโต้ตอบของแรงผลักของก๊าซร้อนซึ่งเกิดจากการเผาไหม้และพลุ่งออกทางหางของเครื่องบิน
๒. พื้นที่ให้กำลังยกหรือแรงยก ได้แก่ ปีกซึ่งพยุงยกเครื่องบินเอาไว้ในอากาศ
๓. เครื่องบังคับต่างๆ ซึ่งทำให้เครื่องบินเลี้ยวไปในทิศทางต่างๆ หรือไต่ขึ้นและร่อนลงสู่จุดหมายใดๆ ได้ตามความประสงค์ของนักบิน
๔. ส่วนประกอบที่เป็นโครงของเครื่องบิน ได้แก่ ลำตัว ซึ่งเป็นที่สำหรับบรรทุกสิ่งต่างๆและเป็นเครื่องยึดชิ้นส่วนอื่นๆ เช่น ใบพัด ปีก หาง ทั้งยังเป็นตัวการช่วยถ่วงให้เกิดความสมดุลของแรงต่างๆ ที่จะทำให้เครื่องทรงตัวอยู่ได้
สำหรับฐานและล้อรับหางนั้น มีหน้าที่ช่วยรับน้ำหนักเอาไว้เมื่อเครื่องบินจอดอยู่บนพื้นดิน
เนื่องจากปีกมีคุณสมบัติทำให้เกิดแรงยก ดังที่ได้อธิบายมาแล้ว เมื่อเครื่องบินเคลื่อนที่ไปข้างหน้าด้วยแรงฉุดของใบพัดจนกระทั่งกระแสอากาศไหลผ่านผิวปีกทั้งสองด้านด้วยความเร็วเหมาะสม เครื่องบินก็จะลอยตัวขึ้นจากพื้นด้วยแรงยกซึ่งเกิดขึ้นบนปีกทั้งสองข้าง และสามารถบินอยู่ในอากาศได้
ถ้าลดแรงฉุดของใบพัดลง กระแสอากาศที่ไหลผ่านปีกก็จะลดความเร็วลงด้วย เป็นเหตุให้แรงยกซึ่งเกิดขึ้นบนปีกต้องลดลงตาม ทำให้เครื่องบินไม่สามารถเกาะอากาศอยู่ต่อไปอีก และต้องเสียระยะสูงลงเรื่อยๆ
ขณะที่เครื่องบินกำลังลอยอยู่ในอากาศ ถ้ากระแสอากาศที่ไหลผ่านปีกเกิดลดความเร็วลงจนกระทั่งถึงจุดหนึ่งซึ่งแรงยกไม่สามารถจะพยุงเครื่องบินทั้งเครื่องไว้ได้แล้ว เครื่องบินจะร่วงหล่นคือไม่สามารถเกาะอากาศอยู่ต่อไปได้อีก และจะตกลงสู่พื้นดินตามแรงดึงดูดของโลก ฉะนั้นสิ่งสำคัญที่สุดขณะกำลังบินอยู่ในอากาศ คือ ไม่ว่าเครื่องยนต์จะยังทำงานอยู่หรือไม่ก็ตาม จะต้องรักษาความเร็วของอากาศที่ไหลผ่านผิวปีกหรืออีกนัยหนึ่งรักษาความเร็วของเครื่องบินไว้เหนือความเร็วร่วงหล่นเสมอจึงจะปลอดภัย
การขับเครื่องบินไม่ยากไปกว่าการขับยานพาหนะอื่นๆ เมื่อเครื่องยนต์เดินเรียบร้อยแล้วนักบินจะวิทยุไปที่หอบังคับการบินเพื่อขออนุญาตขับเครื่องบินไปตั้งตัวที่ปลายทางวิ่ง ณ ที่นี้ นักบินจะตรวจสอบทดลองการทำงานของชิ้นส่วน เครื่องวัด และอุปกรณ์จำเป็นทุกรายการที่เขียนไว้ในคู่มือของเครื่องบิน แบบนั้นๆ เมื่อหอบังคับการบินพูดวิทยุอนุมัติให้ขึ้นบินได้ นักบินจะเริ่มเร่งเครื่องยนต์ให้เครื่องบินเคลื่อนที่ออกวิ่งทวนลม นักบินต้องใช้มือและเท้าแตะไว้ที่คันบังคับ คอยเลี้ยงเครื่องอย่างเบาๆ ให้เครื่องวิ่งตรงอยู่ในทาง ไม่เซไปเซมา เครื่องจะค่อยๆ เร็วขึ้นเร็วขึ้น จนกำลังยกมากกว่าน้ำหนักเมื่อใด เครื่องบินก็จะลอยตัวขึ้นสู่อากาศ ณ ระยะสูงที่ปลอดภัย นักบินจะเบาเครื่องเครื่องยนต์ลงตามเกณฑ์ในคู่มือ พับฐานเก็บล้อเพื่อให้แรงต้านทานน้อยลงแล้วจะได้รับความเร็วเพิ่มขึ้นเองอีกด้วย ตอนนี้นักบินจะวิทยุบอกหอบังคับการบินว่า เครื่องบินได้ขึ้นสู่อากาศเรียบร้อยทุกอย่างแล้ว และขอเลิกติดต่อกับสนามบิน เจ้าหน้าที่ควบคุมพื้นที่การบิน ต้องทราบตำบลที่อยู่ในอากาศของเครื่องบินทุกเครื่อง ดังนั้น นักบินจึงต้องใช้วิทยุรายงานมาตามระยะเวลาที่กำหนดไว้ในแผนปูมเดินอากาศว่า ได้บินอยู่ในระยะสูงเท่าใด ทิศทางใด ความเร็วเท่าใด และขณะนั้นบินอยู่เหนือตำบลอะไร เมื่อทุกอย่างเรียบร้อยผู้บังคับเครื่องบินจะเปิดเครื่องจักรกลชื่อว่านักบินอัตโนมัติ ให้ปฏิบัติงานแทนมนุษย์ผู้ซึ่งคอยตรวจดูเพียงให้เข็มต่างๆ ของเครื่องวัดชี้ที่ช่องสีเขียวตลอดเวลาซึ่งเป็นการผ่อนแรงดีมาก
เมื่อใกล้ที่หมายปลายทาง นักบินจะลดความสูงลงทีละน้อยพร้อมๆ กับวิทยุเรียกหอบังคับการบินของสนามบินนั้นๆ เพื่อขอนำเครื่องลง วงจรรอบๆ แต่ละสนามมีกฎเกณฑ์ วิธีการดำเนินการต่างกัน ซึ่งผู้มาเยี่ยมจะต้องศึกษาและปฏิบัติตามข้อปลีกย่อยทุกอย่าง นักบินจะเหยียดฐานและล้อลงแล้วรายงานหอบังคับการบินอีกว่ากำลังร่อนทวนลมตรงมายังทางวิ่งท้ายสนามบินตามคำสั่งเมื่อใกล้พื้น นักบินจะผ่อนเครื่องยนต์ให้เดินเบาที่สุด เงยหัวเครื่องบินเพื่อให้กำลังยกลดน้อยลงกว่าน้ำหนัก ณ จุดนั้นก็บังคับเครื่องบินทอดตัวให้ล้อแปะที่พื้นปลายทางวิ่งพอดี ด้วยแรงเฉื่อยที่เหลืออยู่เครื่องบินจะวิ่งต่อไปอีก นักบินจะต้องใช้มือและเท้าประคองเลี้ยง ไม่ให้มีอาการเซหรือเลี้ยวออกนอกทาง แต่ในเวลาเดียวกันก็ค่อยๆ ห้ามล้อให้เครื่องวิ่งช้าๆ แล้วนำมาจอดในลานที่หอบังคับการบินกำหนดให้ เมื่อดับเครื่องยนต์ปิดสวิตซ์ต่างๆ แล้วก็ได้ชื่อว่าทำการบินอย่างปลอดภัย
