การเปลี่ยนแปลงรูปของสารมลพิษอาจเกิดขึ้นฉับพลันทันทีในที่ซึ่งมีการสันดาปหรือกระบวนการใดๆ ก็ได้ เช่นตะกั่วอินทรีย์ในน้ำมันเบนซินแตกตัวระหว่างการสันดาปในเครื่องยนต์และกลายรูปเป็นตะกั่วอนินทรีย์ เช่น ตะกั่วออกไซด์ ซัลเฟตและคาร์บอเนต เป็นต้น หรือการที่ก๊าซคาร์บอน-มอนอกไซด์ และ ไนทริกออกไซด์จากเครื่องยนต์เกิดปฏิกิริยาเติมออกซิเจน กลายเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และก๊าซไนโตรเจนไดออกไซด์ในสถานการณ์ที่เหมาะสมอย่างรวดเร็ว แต่บางครั้งการเปลี่ยนแปลงนี้อาจทิ้งระยะเนิ่นนาน ในหลายกรณีจึงปรากฏผลไปไกลจนข้ามพรมแดนได้ เช่น การเกิดกรดกำมะถันและกรดไนทริก แล้วรวมตัวกับไอน้ำในอากาศกลายเป็นฝนกรด หรือกลับสู่พื้นดินเองก็ได้เช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนแปลงในระดับกว้างไกลกว่านั้น เช่นการใช้ก๊าซเฉื่อยบางชนิด เช่น ฟรีออน (คลอโร-ฟลูออโรคาร์บอน) การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในบรรยากาศชั้นสูง เมื่อก๊าซเฉื่อยนั้นกระทบรังสีอัลตราไวโอเลตจึงแตกตัว แล้วเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาในการทำลายโอโซน ในบรรยากาศระดับสูงโอโซนเกิดขึ้นตามธรรมชาติและไม่จัดว่าเป็นมลพิษ มีหน้าที่คุ้มครองโลกมิให้รับรังสีอัลตราไว-โอเลตในส่วนที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิต ดังนั้นผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในระดับนี้จึงดูเสมือนว่าจะเกิดขึ้นอย่างกว้างขวางตามไปด้วยและก่อให้เกิดปริวิตกทั่วโลก
