ใครบังอาจคิดย้ายอนุสาวรีย์พระเจ้ากรุงธนบุรี - ถามตอบที่ Sanook! Guru

          คำถามนี้มีมาในช่วงที่เรื่องนี้เป็น “ เรื่องร้อน ” หนังสือพิมพ์หลาย ๆ ฉบับได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับอนุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีไว้แล้ว “ ซองคำถาม ” จึงไม่คิดจะนำมาตอบ แต่เมื่อเวลาผ่านไปและได้นำข้อมูลมาอ่านอีกครั้ง   จึงสะกิดใจกับข้อมูลที่ว่า   รัฐบาลเปิดโอกาสให้ประชาชนได้ลงคะแนนเลือกแบบอนุสาวรีย์ด้วย จึงเป็นเรื่องน่าทึ่งว่า การขอ “ ประชามติ ”   และเปิดให้มี “ ประชาพิจารณ์ ” กลาย ๆ ได้มีมาตั้งแต่สมัยปู่สมัยพ่อเราแล้ว           พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ประดิษฐานอยู่กึ่งกลางวงเวียนใหญ่ ฝั่งธนบุรี นอกจากเป็นที่เคารพบูชาแล้ว ยังถือเป็นที่หมาย landmark สำคัญของเมืองด้วย           ใน พ ศ ๒๔๗๗ นายทองอยู่   พุฒพัฒน์ ผู้แทนราษฎรจังหวัดธนบุรีขณะนั้น ได้เป็นผู้นำในการเสนอเรื่องให้รัฐบาลสมัยพันเอก   พระยาพหลพลพยุหเสนา เป็นนายกรัฐมนตรีสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ณ กลางวงเวียนใหญ่ จังหวัดธนบุรี รัฐบาลจึงมอบให้กรมศิลปากรออกแบบ กรมศิลปากรได้ออกแบบพระบรมราชานุสาวรีย์ไว้   ๗   แบบ   นำออกตั้งแสดงในงานรัฐธรรมนูญปี พ ศ ๒๔๘๐ เพื่อขอมติมหาชน โดยผู้ใดชอบแบบใดก็ขอให้บริจาคทรัพย์เป็นคะแนนเสียงใส่ในตู้ซึ่งตั้งอยู่ตรงหน้าภาพนั้น   การนับคะแนนเสียงนับชิ้นหนึ่งเป็นเสียงหนึ่ง โดยไม่คำนึงถึงค่าของเงิน และเงินเหล่านั้นจะส่งเข้าสมทบทุนสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ ปรากฏว่ามติมหาชนเลือกแบบพระบรมราชานุสาวรีย์ดังที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ซึ่งเป็นแบบที่ได้รับคะแนนสูงสุด คือ ๓ ๙๓๒ คะแนน   ส่วนด้านประชาชนก็ได้จัดงานขึ้นที่วัดอินทาราม เขตธนบุรี เพื่อหาทุนสมทบในการก่อสร้าง           ต่อมาเกิดสงครามโลกครั้งที่ ๒ การดำเนินงานจึงหยุดชะงักไป   การดำเนินงานก่อสร้างได้เริ่มอีกครั้งเมื่อ พ ศ ๒๔๙๑ โดยนายทองอยู่   พุฒพัฒน์   และนายเพทาย   โชตินุชิต   สมาชิกสภาเทศบาลนครธนบุรี   รื้อฟื้นเรื่องขึ้น   และนายเพทาย   โชตินุชิต   ในฐานะผู้แทนราษฎรจังหวัดธนบุรี   ได้นำเสนอเรื่องต่อสภาผู้แทนราษฎรเมื่อ พ ศ ๒๔๙๒ รัฐบาลซึ่งมีจอมพล ป พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี   ได้เริ่มงานสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์โดยเปิดรับเงินเรี่ยไรจากประชาชนด้วย           ในการก่อสร้าง กรมศิลปากรได้ออกแบบและปั้นหล่อพระบรมรูป ออกแบบแท่นฐาน เรียบเรียงคำจารึก และจัดทำแผ่นจารึก   กรมโยธาธิการตกแต่งบริเวณวงเวียนใหญ่ และบริษัท สหการก่อสร้าง จำกัด ก่อสร้างแท่นฐาน ศาสตราจารย์ศิลป์   พีระศรี   ปั้นพระบรมรูปในลักษณะทรงม้า แล้วเสร็จเมื่อ เดือนสิงหาคม พ ศ ๒๔๙๔ ประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ และเททองหล่อพระเศียรเป็นปฐมฤกษ์   เมื่อวันที่ ๓๐ พฤศจิกายน ปีเดียวกัน เมื่องานก่อสร้างทั้งหมดแล้วเสร็จ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลปัจจุบันเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์เมื่อวันที่ ๑๗ เมษายน พ ศ ๒๔๙๗           พระบรมรูปอยู่ในพระอิริยาบถทรงม้าออกศึก ทรงเครื่องนักรบอย่างพระมหากษัตริย์   สวมพระมาลาเบี่ยง   พระหัตถ์ขวาชูพระแสงดาบ ผินพระพักตร์ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ตามพระราชประวัติ   คือมุ่งสู่จังหวัดจันทบุรีเพื่อรวบรวมกำลังกู้ชาติบ้านเมือง   พระหัตถ์ซ้ายทรงบังเหียน ม้าศึกอยู่ในอิริยาบถที่กำลังจะออกวิ่งทะยานไปข้างหน้า   หล่อด้วยสำริด ประดิษฐานบนแท่นเสาสูงทรงรี   แต่มุมทั้งสี่ย่อเหลี่ยม หล่อด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก มีจารึกรูปประติมากรรมนูนต่ำตามความหมายทางประวัติศาสตร์   ที่ผนังด้านยาวของฐานทั้งสองด้าน   ด้านละ   ๒ รูป             ด้านซ้าย   ภาพบนเป็นภาพราษฎร มีเด็ก ผู้หญิง ชายฉกรรจ์ และคนชรา ในสภาพเศร้าสร้อย หมดหวัง เบื้องหลังเป็นซากเจดีย์และปราสาทราชวัง   ภาพล่าง   ภาพสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีและทหารไทย ชักชวนราษฎรร่วมกันกอบกู้ชาติ             ด้านขวา   ภาพบนเป็นภาพทหารไทยขับไล่ทหารพม่า   และภาพล่างเป็นภาพบ้านเมืองที่อยู่เย็นเป็นสุข   ผู้หญิงกำลังเก็บผลไม้   เด็ก ๆ หยอกเย้ากัน ชายฉกรรจ์ให้อาหารวัว เบื้องหลังเป็นหมูต้นไม้ร่มรื่น   เห็นพระปรางค์และหลังคาโบสถ์อยู่ไกลออกไป           ด้านหน้าติดแผ่นสำริดจารึกคำเทิดพระเกียรติและประวัติการสร้าง   แท่นฐานนี้ตั้งบนฐานยกพื้นมีลานเดินรอบ ด้านหน้าก่อแท่นตั้งกระถางธูป   มีบันไดขึ้นลงทั้งด้านหน้าและด้านหลังความสูงของพระบรมราชานุสาวรีย์ประมาณ ๑๕ เมตร   คือจากแท่นที่ม้ายืนถึงพระหัตถ์ที่ชูพระแสงดาบ ๔ ๒๐ เมตร จากพื้นดินถึงแท่นที่ม้ายืน ๙ ๙๐ เมตร           ปัจจุบันพระบรมราชานุสาวรีย์อยู่ในความดูแลของกรุงเทพมหานคร และในวันที่ ๒๘ ธันวาคม ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเสวยราชย์ของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี   ทางราชการกำหนดเป็นวันถวายบังคมพระบรมรูปทุกปีเสมอมา   “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”