ตับอักเสบ - อ่านสารานุกรมไทย

          โรคตับอักเสบเป็นโรคที่รู้จักกันมาช้านานตั้งแต่โบราณกาลยุคกรีกโบราณหรือสมัยฮิปโปเครตีส  โรงตับอักเสบอาจจะเกิดจากการแพ้สารพิษหรือการติดเชื้อจุลชีพ ส่วนใหญ่โรคตับอักเสบมักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส ในระยะแรก ๆ  ยังไม่สามารถตรวจพบเชื้อไวรัสต้นเหตุระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง  ทั้งทหารและพลเรือนต่างก็ป่วยเป็นโรคตับอักเสบเป็นจำนวน มาก บางครั้งก็เกิดขึ้นในลักษณะการระบาดและไม่อาจควบคุมได้ง่าย ๆ ในการระบาดบางครั้งมีทหารเสียชีวิตจากโรคตับอักเสบมากกว่าที่เสียชีวิตจากการสู้รบเสียอีก
          ยุคใหม่ของการศึกษาวิจัยค้นคว้าโรคตับอักเสบเกิดขึ้นเมื่อ บลุมเบอร์ก (BLUMBERG)และคณะ (พ.ศ. ๒๕๐๖) ได้พบแอนติเจน(ANTIGEN) ชนิดหนึ่งในเลือดของชาวพื้นเมืองในทวีปออสเตรเลีย บลุมเบอร์กได้ให้ชื่อในขณะนั้นว่า ออสเตรเลีย แอนติเจน การเปิดยุคใหม่ของโรคตับอักเสบนี้ ทำให้บลุมเบอร์กได้รับรางวัลโนเบลเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๙ อันที่จริงการศึกษาที่บลุมเบอร์กได้รับเกียรติอันสูงนี้  มิได้ตั้งใจที่จะศึกษาเรื่องตับ หรือสาเหตุของโรคตับอักเสบโดยตรง แต่มีวัตถุประสงค์ที่จะอธิบายความแตกต่างของไลโปโปรตีน (LIPOPROTEIN) ในเลือด แต่ในที่สุดกลับกลายเป็นว่าได้ค้นพบสิ่งที่แพทย์และนักวิทยาศาสตร์การแพทย์จำนวนมากได้เสาะแสวงหา แอนติเจนที่บลุมเบอร์กได้ค้นพบนั้นคือ  องค์ประกอบส่วนหนึ่งของไวรัสตับอักเสบ บี ที่เรียกว่าเฮปาไตติส บี เซอร์เฟส แอนติเจน (HEPATITISB SURFACE ANTIGEN) ผลที่ติดตามมาจากการค้นพบของบลุมเบอร์กนี้เอง ได้นำไปสู่การวินิจฉัยโรคตับจากการติดเชื้อไวรัสชนิดต่าง ๆและศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างโรคตับอักเสบจากเชื้อไวรัสชนิดต่าง ๆ  กับภาวะตับอักเสบเรื้อรัง โรคตับแข็งและมะเร็งตับ  และที่สำคัญที่สุดก็คือได้นำไปสู่การค้นคว้าพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคตับอักเสบ
          เชื้อไวรัส ที่เป็นสาเหตุของโรคตับอักเสบที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่
                    -ไวรัสตับอักเสบ เอ (Hepatitis A virus)
                    -ไวรัสตับอักเสบ บี  (Hepatitis B virus)
                    -ไวรัสตับอักเสบ ซี  (Hepatitis C virus)
                    -ไวรัสตับอักเสบ ดี  (Hepatitis D virus)
                    -ไวรัสตับอักเสบ อี  (Hepatitis E virus)
          นอกจากนี้ได้แก่ เชื้อไวรัสอื่น ๆ เช่น
                    -ไวรัสไข้เหลือง (Yellow fever virus)
                    -ไวรัสซัยโตเมกาโล (Cytomegalo virus)
                    -ไวรัสเฮอร์ปีส ซิมเพล็กซ์ (Herpes simplex  virus)
                    -ไวรัสอะเดโน (Adeno virus)
                    -ไวรัสเอ็บสไตน์บารร์ (Epstein-Barr virus)
                    -ไวรัสรูเบลลา หรือหัดเยอรมัน(Rubella virus)
                    -ไวรัสคอกแซกกี (Coxsackie virus)
                    -ไวรัสฮันทาน (Hantaan virus)
                    -ไวรัสมาร์บวร์ก (Marburg virus)
                    -ไวรัสลาสสา (Lassa virus)
                    -ไวรัสเอโบลา (Ebola virus)
          เป็นต้น
          เชื้อบัคเตรี ที่พบบ่อยคือ เลพโตสไปราอิกเตโรเฮโมเรเยีย (Leptospira icterohemorrhagia)
          เชื้อปรสิต  ได้แก่ เชื้อบิดอะมีบา ที่มีชื่อว่าเอนตะมีมา ฮิสโทไลติคา (Entamoeba histolytica) มาลาเรีย (Plasmodium) พยาธิใบไม้ในตับ (Opisthorchis) และพยาธิใบไม้ในเลือด(Schistosomes) เป็นต้น