หนังสือเดินทาง (Passport) เป็นเอกสารสำคัญที่จะแสดงรายละเอียดของบุคคล ที่จะเดินทางไปต่างประเทศโดยจะระบุ ชื่อผู้เดินทาง ลายมือชื่อ รูปถ่าย อายุ สัญชาติ ศาสนา อาชีพ เลขที่หนังสือเดินทาง เป็นต้น ทั้งนี้เพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทางไปต่างประเทศ และเป็นเอกสารสำคัญที่จะใช้เป็นหลักฐานที่จะขอหนังสือตรวจลงตรา (Visa) เข้าประเทศต่าง ๆโดยกรมการกงสุลกระทรวงการต่างประเทศ จะเป็นผู้มีอำนาจในการออกหนังสือเดินทางดังกล่าวโดยแบ่งประเภทของหนังสือเดินทางออกเป็น 4 ประเภท ดังนี้
ขั้นตอนในการขอหนังสือเดินทางราชการ
1. ได้รับหนังสือตอบรับ/ หนังสือเชิญเพื่อไปปฏิบัติราชการ ณ ต่างประเทศ จากหน่วยงานหรือสถาบันต่างประเทศ ที่ผู้เดินทางกำหนดเยือน
2. เสนอเรื่องขออนุมัติการเดินทางไปราชการต่างประเทศ (โดยแจ้งผู้รับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการเดินทาง หากเป็นกรณีศึกษาต่อให้แจ้งแหล่งทุนที่ได้รับ) ผ่านหน่วยงานต้นสังกัดไปยังอธิการบดี ดังนี้
2.1 กรณีเดินทางไปศึกษาต่อ / ฝึกอบรม / ทำวิจัยให้ผ่านเรื่องจากต้นสังกัดไปยังงาน การเจ้าหน้าที่ กองกลาง สำนักงานอธิการบดี
2.2 กรณีเดินทางไปประชุม / สัมมนา / ศึกษาดูงาน ให้ผ่านเรื่องจากต้นสังกัดไปยัง งานวิเทศสัมพันธ์ กองบริการการศึกษา สำนักงานอธิการบดี
ประเภทของหนังสือเดินทาง
1. หนังสือเดินทางทูต (Diplomatic) เล่ม D
2. หนังสือเดินทางราชการ (Official Passport) เล่ม F
3. หนังสือเดินทางยกเว้นค่าธรรมเนียม (Gratis) เล่ม G
4. หนังสือเดินทาง (Passport) เล่ม Y
1. หนังสือเดินทางทูต (Diplomatic) เล่มสีแดงสด หนังสือเดินทางทูต (Diplomatic) เป็นหนังสือเดินทางสำหรับนักการทูต และข้าราชการการเมือง เพื่อเดินทางไปราชการต่างประเทศเท่านั้น
2. หนังสือเดินทางราชการ (Official Passport) เล่มสีน้ำเงิน หนังสือเดินทางราชการ (Official Passport) เป็นหนังสือเดินทางสำหรับข้าราชการเพื่อเดินทางไปราชการนั้นๆ
3. หนังสือเดินทางยกเว้นค่าธรรมเนียม (Gratis) เล่มสีน้ำตาล หนังสือเดินทางยกเว้นค่าธรรมเนียม (Gratis) เป็นหนังสือเดินทางสำหรับข้าราชการเกษียณอายุ พนักงานของรัฐ และข้าราชการที่จะเดินทางไปศึกษาต่อต่างประเทศโดยทุนส่วนตัว (ทุนประเภท 2) หรือไปฝึกอบรมในหลักสูตรต่างๆ
4. หนังสือเดินทาง (Passport) เล่มสีเลือดหมู หนังสือเดินทาง (Passport) เป็นหนังสือเดินทางสำหรับประชาชนทั่วไป หรือข้าราชการ / พนักงานของรัฐ สามารถใช้ในกรณีที่เดินทางไปต่างประเทศด้วยกิจธุระส่วนตัว
ขั้นตอนและเอกสารประกอบการขอหนังสือเดินทางใหม่หรือต่ออายุหนังสือเดินทาง
1. สำเนาหนังสืออนุมัติการเดินทางไปราชการต่างประเทศ
สำเนาหนังสืออนุมัติการเดินทางไปราชการต่างประเทศจากหน่วยงานต้นสังกัดโดยต้องระบุรายละเอียดของผู้ที่จะเดินทางคือ ชื่อ นามสกุล ตำแหน่งทางวิชาการ (ถ้ามี) ระดับ ตำแหน่งทางบริหาร (ถ้ามี) และสังกัด รวมทั้งวัตถุประสงค์ของการเดินทาง วันเดินทาง ไป-กลับ ประเทศ สถานที่ที่จะเดินทางไปเยือน และระบุแหล่งทุนที่ได้รับ
2. แบบฟอร์มขอ / ต่ออายุหนังสือเดินทาง
การกรอกแบบฟอร์มขอ / ต่ออายุหนังสือเดินทาง โดยในกรอบด้านบนขวามือของแบบฟอร์มให้เซ็นให้เหมือนกันทั้ง 2 ช่อง ห้ามมีรอยลบหรือขูดขีดและไม่ให้ถูกเส้นกรอบ ในกรณีที่ขอต่ออายุหนังสือเดินทางต้องเซ็นให้เหมือนเล่มเดิม (ห้ามเขียนเป็นตัวพิมพ์ใหญ่)
3. สำเนาบัตรข้าราชการ / พนักงาน
สำเนาบัตรข้าราชการ / พนักงาน ต้องเป็นสำเนาบัตรที่ยังไม่หมดอายุ หากบัตรหมดอายุต้องทำบัตรใหม่ ยกเว้นกรณีเร่งด่วนอนุญาตให้ใช้หนังสือรับรองการปฏิบัติงานแทนได้ (หรือถ้ามีสำเนาบัตรเก่าให้แนบสำเนาบัตรเก่าด้วย) หากเป็นข้าราชการผู้เกษียณอายุต้องใช้บัตรผู้บริหารหรือบัตรผู้เกษียณอายุราชการ พร้อมแนบสำเนาคำสั่งแต่งตั้งด้วย
4. สำเนาทะเบียนบ้าน
สำเนาทะเบียนบ้านให้สำเนาหน้าที่มีรายการเกี่ยวกับบ้าน และหน้าที่มีชื่อผู้เดินทาง ซึ่งมีเลขบัตรประจำตัวประชาชน 13 หลัก (ไม่อนุญาตให้ใช้สำเนาทะเบียนบ้านแบบเก่าเนื่องจากไม่มีเลขที่บัตรประจำตัวประชาชน)
5. สำเนาทะเบียนสมรส / ใบเปลี่ยนชื่อ - สกุล
สำเนาทะเบียนสมรส / ใบเปลี่ยนชื่อ - สกุลใช้ในการต่ออายุหนังสือเดินทางราชการในกรณีที่เคยมีหนังสือเดินทางเล่มแรกที่ชื่อ-สกุล ไม่ตรง หรือมีการเปลี่ยนแปลงชื่อ
6. รูปถ่าย (อายุไม่เกิน 6 เดือน)
กรณีขอหนังสือเดินทางใหม่
- ใช้รูปถ่าย 2 นิ้ว จำนวน 3 รูป
กรณีต่ออายุหนังสือเดินทาง
- ใช้รูปถ่าย 2 นิ้ว จำนวน 1 รูป
ทั้งนี้ จะต้องเป็นรูปที่ถ่ายฟิล์มปกติ มิใช่แบบ Digital หรือ Polaroid
- ข้าราชการควรใช้รูปถ่ายที่สวมชุดข้าราชการ เป็นลำดับแรกหรือใช้ชุดสุภาพ
- ข้าราชการผู้เกษียณอายุใช้รูปถ่ายชุดสุภาพหรือชุดสวมสายสะพาย
- พนักงานใช้รูปถ่ายสวมชุดสุภาพ
หมายเหตุ เอกสารลำดับที่ 3
หนังสือเพื่ออำนวยความสะดวกในการตรวจลงตรา
หนังสือเพื่ออำนวยความสะดวกในการตรวจลงตราเป็นเอกสารสำคัญที่จะอำนวยความสะดวกให้ผู้เดินทางไปราชการต่างประเทศ ยื่นขอการตรวจลงตรา (Visa) ณ สถานทูตประเทศที่ประสงค์จะเดินทาง โดยกรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศเป็นผู้มีอำนาจในการออกหนังสือดังกล่าว ทั้งนี้ งานวิเทศสัมพันธ์ จะเป็นผู้ออกหนังสือถึงกระทรวงการต่างประเทศให้ดังนี้
1. กรณีที่หนังสือเดินทางราชการยังไม่หมดอายุ หรือมีอายุเกิน 6 เดือน นับถึงวันที่
จะเดินทางไปราชการต่างประเทศ
2. กรณีที่หนังสือเดินทางราชการหมดอายุ จะดำเนินการพร้อมกับการต่ออายุหนังสือเดินทางราชการ
7
3. กรณีที่ยังไม่มีหนังสือเดินทางราชการ จะดำเนินการพร้อมกับการขอหนังสือเดินทางราชการใหม่เอกสารประกอบการขอหนังสือเพื่ออำนวยความสะดวกในการตรวจลงตรา ไปยังกระทรวงการต่างประเทศ
1. สำเนาหนังสือขออนุมัติการไปราชการต่างประเทศ
2. หนังสือเชิญ / หนังสือตอบรับ
3. สำเนาหนังสือเดินทางหน้าที่มีรูปถ่ายและหน้าที่บอกวันหมดอายุ พร้อมสำเนาถูกต้อง (ในกรณีที่หนังสือเดินทางราชการมีอายุเกิน 6 เดือน)
การดำเนินการขอวีซ่า ณ สถานทูต
นำหนังสืออำนวยความสะดวกในการตรวจลงตราจากกระทรวงการต่างประเทศ ไปยังสถานทูตนั้นๆ พร้อมเอกสาร ดังนี้
1. หนังสือเดินทางเล่มจริง
2. แบบฟอร์มวีซ่า
3. หนังสือตอบรับ / หนังสือเชิญ
4. รูปถ่าย 2 นิ้ว จำนวน 1-2 รูป ขึ้นอยู่กับสถานทูตนั้นๆ
5. ค่าธรรมเนียมวีซ่า+
ที่มา https://www.international.nu.ac.th/data/Passport%20Manual.doc
กรณีหนังสือเดินทางสูญหาย
1. แจ้งความ ณ สถานีตำรวจ
2. นำใบแจ้งความแนบพร้อมกับเอกสารการขอหนังสือเดินทางราชการใหม่
