สงสัยว่าเป็นสมองเสื่อมจะทราบได้อย่างไร? - ถามตอบที่ Sanook! Guru

          ถ้าสงสัยจะเป็นสมองเสื่อมจะต้องพาผู้ป่วยไปพบแพทย์ แพทย์ที่จะให้การวินิจฉัยสมองเสื่อม ได้แก่ อายุรแพทย์ทั่วไป หรืออายุรแพทย์โรคระบบประสาท แพทย์ที่ดูแลเกี่ยวกับโรคทางจิต หรือที่เรียกว่าจิตแพทย์ และแพทย์ที่ดูแลผู้สูงอายุ ในความเป็นจริงแล้วแพทย์ทั่วๆ ไป ก็อาจจะให้การวินิจฉัยเบื้องต้นได้ว่าผู้ป่วยน่าจะใช่สมองเสื่อมหรือไม่ใช่ แต่ถ้าจะให้ชัดเจนแน่นอนคงจะต้องหาแพทย์เฉพาะทาง ดังที่ได้กล่าวมาแล้ว เมื่อมาพบแพทย์ แพทย์จะดำเนินการซักประวัติว่าความลืมหรือสิ่งที่ผิดปกตินั้นมีลักษณะอย่างไร ลืมของใกล้ หรือไกลตัว มีอาการอื่นๆ เกิดขึ้นด้วยหรือไม่ เช่น แขนขาอ่อนแรง กลั้นปัสสาวะไม่ได้ การลืมหรือความผิดปกตินั้นเกิดขึ้นเร็วหรือช้ามากน้อยแค่ไหนเพราะลักษณะของการดำเนินโรคจะช่วยบอกสาเหตุของโรคได้ เช่น ในคนไข้สมองเสื่อมที่เกิดจากการเสื่อมสลายของเซลล์สมอง เช่น โรคอัลไซเมอร์นั้น ลักษณะอาการจะค่อยเป็นค่อยไป ผู้ป่วยมักจะมีอาการผิดปกติมาแล้วราวๆ 4-6 ปี ก่อนจะมาพบแพทย์ ซึ่งจะเริ่มผิดปกติเพียงเล็กน้อยและส่วนใหญ่จะคิดว่าเป็นเพราะสูงอายุมากขึ้น จึงมักจะเลอะๆ ลืมๆ แต่ต่อมาอาการชัดเจนขึ้นจึงได้มาพบแพทย์ สมองเสื่อมจากสาเหตุบางอย่างจะมีอาการให้เห็นค่อนข้างเร็ว เช่น สมองเสื่อมที่เกิดจากหลอดเลือดสมองตัน ผู้ป่วยเหมือนคนปกติเมื่อ 2 สัปดาห์ที่แล้ว ต่อมาต้องเข้าโรงพยาบาลเพราะหลอดเลือดสมองตันมีอาการแขนขาไม่มีแรง บางรายอาจจะมีสติสัมปชัญญะเปลี่ยนแปลง หลังจากนั้นผู้ป่วยอาจจะจำคนที่เคยรู้จักไม่ได้ ไม่ทราบว่าของสิ่งนั้นเรียกว่าอะไร ไม่สามารถบอกความต้องการของตนเองได้อย่างถูกต้อง เป็นลักษณะอาการสมองเสื่อมซึ่งเกิดขึ้นอย่างกระทันหัน         ดังนั้นลักษณะของความลืมและพฤติกรรมที่ผิดปกติ รวมทั้งการดำเนินโรคเร็วช้าต่างกันแค่ไหนจะช่วยให้แพทย์พอจะสันนิษฐานได้ว่าผู้ป่วยเป็นสมองเสื่อมหรือไม่ แล้วถ้าเป็นสมองเสื่อมจริงน่าจะมีสาเหตุมาจากอะไร หลังจากนั้นแพทย์จะดำเนินการตรวจร่างกายเพื่อดูว่ามีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งร่วมด้วยหรือไม่ เช่น แขนขาอ่อนแรง หน้าเบี้ยว มีระบบการตอบรับของระบบประสาทอัตโนมัติ ผิดปกติหรือไม่ต่อมาแพทย์จะทำการทดสอบสมรรถภาพของสมอง แพทย์จะให้ผู้ป่วยตอบคำถามหลายๆ อย่าง เพื่อที่จะดูว่าสิ่งที่ผู้ป่วยบ่นว่าลืมนั้นเป็นอาการลืมที่พบได้ในคนทั่วๆ ไป หรือมีลักษณะแนวโน้มว่าจะเป็นสมองเสื่อม ผู้ป่วยจะต้องตอบคำถามเกี่ยวกับเวลา สถานที่ที่อยู่ สิ่งแวดล้อมต่างๆ อาจจะให้มีการจำของบางอย่างแล้วถามซ้ำทีหลัง อาจจะให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมบางอย่างให้ผู้ทดสอบดู เช่น ให้วาดรูป ให้เขียนนาฬิกา หรือให้บวกเลข ลบเลข เพื่อดูว่าสมองยังทำงานได้ตามปกติหรือไม่ สุดท้ายแพทย์จะส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตรวจเลือด และเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง เนื่องจากสาเหตุสมองเสื่อมเป็นได้ จากหลายประการ อาจจะเกิดจากความผิดปกติ แปรปรวนของระบบเมตาบอลิกของร่างกายเรา จึงต้องเจาะเลือดเพื่อดูว่าผู้ป่วยมีปัญหาต่างๆ เหล่านั้นหรือไม่และทำการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์เพื่อที่จะดูว่าผู้ป่วยนี้มีเนื้องอกหรือความผิดปกติอื่นๆ อยู่หรือไม่ หรือมีลักษณะที่แสดงให้เห็นว่าผู้ป่วยเคยมีปัญหาหลอดเลือดในสมองตีบ หรืออุดตันมาก่อน จึงทำให้เกิดเนื้อสมองตายเป็นหย่อมๆ ซึ่งทั้งหมดนี้มาประมวลรวมกันแล้วแพทย์ก็สามารถจะให้คำตอบได้ว่าผู้ป่วยเป็นสมองเสื่อมหรือไม่ ถ้าเป็นน่าจะมีสาเหตุจากอะไร ข้อมูลจาก สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ กระทรวงสาธารณสุข