การเพาะพันธ์ปลากัดเริ่มต้นต้องทำอย่างไรมั่งคับ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

การเพาะพันธุ์ปลากัด           การเพาะพันธุ์ปลากัดดำเนินได้ตามขั้นตอนต่อไปนี้                   1 การเตรียมพ่อแม่พันธุ์   ปลากัดจะสมบูรณ์เพศเมื่ออายุ   4 - 6   เดือน     สามารถนำไปใช้เป็นพ่อแม่พันธุ์ได้     การเลือกปลาเพศผู้ควรเลือกปลาที่คึกคะนอง   คือ   เมื่อนำปลาดังกล่าวไปใกล้กับปลาเพศผู้ตัวอื่น     ก็จะแสดงอาการก้าวร้าวทันที     โดยจะกางกระพุ้งแก้มและกางครีบ   รี่เข้าหาปลาตัวอื่นทันทีพร้อมที่จะกัด     หรืออาจสังเกตจากการสร้างหวอดก็ได้     เพราะปลาเพศผู้ที่สมบูรณ์เพศและพร้อมจะผสมพันธุ์     มักจะสร้างหวอดในภาชนะที่เลี้ยงเสมอ     สำหรับปลาเพศเมียควรเลือกปลาที่มีท้องแก่   คือมีไข่แก่เต็มที่     โดยสังเกตได้จากส่วนท้องของปลา     ซึ่งจะขยายตัวพองออกอย่างชัดเจน     และเมื่อลองให้อดอาหารเป็นเวลา   1   วัน     ส่วนท้องก็ยังคงขยายอยู่เช่นเดิม     นำแม่ปลาที่เลือกได้ไปใส่ขวดแล้วนำไปวางเทียบกับปลาเพศผู้     เมื่อปลาเพศผู้แสดงอาการเกี้ยวพาราสี     ปลาเพศเมียที่ท้องแก่จะเกิดลายสีขาวแกมเหลืองพาดจากส่วนหลังลงไปทางส่วนท้อง   จำนวน 4 - 6 แถบ ในเรื่องสีสันของปลานั้นสามารถเลือกได้ตามความชอบของผู้ดำเนินการ   เพราะปลาสีต่างกันสามารถผสมกันได้                                             2 การเทียบพ่อแม่พันธุ์     เมื่อเลือกได้ปลาเพศผู้และเพศเมียที่สมบูรณ์มีลักษณะและสีสันตามต้องการแล้ว     นำปลาใส่ขวดแก้วใสขวดละตัวแยกเพศกันไว้ก่อน     แล้วนำมาตั้งเทียบกันไว้     โดยการวางขวดใส่ปลาให้ชิดกันและไม่ต้อมีกระดาษปิดคั่น     ต้องการปล่อยให้ปลามองเห็นกัน     ลักษณะเช่นนี้เรียกว่า “ การเทียบ ”     ควรเทียบไว้นานประมาณ   4 - 7   วัน     เพื่อให้ปลาเกิดความเคยชินซึ่งกันและกัน     เมื่อปล่อยลงบ่อเพาะแม่ปลาจะไม่ถูกพ่อปลาทำร้ายมากนัก     ในขณะเดียวกันแม่ปลาก็จะมีไข่แก่เต็มที่                   3 การเตรียมบ่อเพาะพันธุ์     บ่อหรือภาชนะที่จะใช้เป็นบ่อเพาะปลากัดควรมีขนาดเล็ก     ส่วนมากนิยมใช้ภาชนะต่างๆไม่มีบ่อถาวร   เช่น   อ่างดินเผา     กะละมัง     ถัง     หรือตุ่มน้ำขนาดเล็ก     เพราะสะดวกกว่าการเพาะในบ่อ     ภาชนะดังกล่าวมักมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ   30 - 40   เซนติเมตร   ใส่น้ำสะอาดลงในภาชนะที่เตรียมไว้ให้มีระดับสูงประมาณ 10 - 15   เซนติเมตร   จากนั้นใส่พันธุ์ไม้น้ำที่มีใบหรือลำต้นอยู่ผิวน้ำ     เช่น   จอก     ผักตบชวา     ผักบุ้ง     หรือผักกระเฉด   ลงไปบ้างเล็กน้อยเพื่อให้ปลาสร้างหวอดได้ง่าย                       4   การปล่อยปลาลงบ่อเพาะ     เมื่อเทียบปลาไว้เรียบร้อยแล้วจึงปล่อยปลาทั้งคู่ลงบ่อเพาะที่เตรียมไว้     ต้องพยายามอย่าให้ปลาตื่นตกใจมากนัก     จากนั้นหาแผ่นวัสดุ   เช่น   กระดาษแข็ง     หรือแผ่นกระเบื้อง     ปิดบนภาชนะที่ใช้เพาะ     โดยปิดไว้ประมาณ   2   ใน   3   ของพื้นที่ปากภาชนะ     เพราะปลากัดมักชอบวางไข่ในบริเวณที่มืด     เนื่องจากต้องการความเงียบสงบ     วัสดุที่นำมาปิดจะสามารถช่วยบังแสงและกันลมไม่ให้หวอดของปลาแตก     เทคนิคที่สำคัญคือ     การปล่อยพ่อแม่ปลาควรปล่อยในตอนเย็น     เวลาประมาณ   17 00 - 18 00   น     เพราะโดยปกติแล้วเมื่อปล่อยพ่อแม่ปลารวมกัน     ปลาเพศผู้จะเกี้ยวพาราสีปลาเพศเมีย     โดยว่ายน้ำต้อนหน้าต้อนหลังอยู่ประมาณ   15   นาที     จากนั้นจะไล่กัดปลาเพศเมียจนปลาเพศเมียจะต้องหนีไปแอบซุกอยู่ตามพันธุ์ไม้น้ำ       แล้วปลาเพศผู้จะเริ่มหาที่ก่อหวอด     เมื่อก่อหวอดไปพักหนึ่งก็จะไปไล่กัดปลาเพศเมียอีก     ดังนั้นหากปล่อยปลาทั้งคู่ตั้งแต่เช้าปลาเพศเมียก็จะถูกกัดค่อนข้างบอบช้ำ     แต่ถ้าปล่อยใกล้ค่ำเมื่อปลาเพศผู้หาจุดสร้างรังได้ก็จะค่ำพอดี     ปลาเพศผู้จะไม่ไปรบกวนปลาเพศเมียอีก     แต่จะสร้างรังไปจนเรียบร้อย     รุ่งเช้าก็พร้อมจะผสมพันธุ์ได้                   5 การตรวจสอบการวางไข่ของปลา     ตามปกติแล้วถ้าปลามีการวางไข่     ก็มักจะวางไข่เสร็จก่อนเวลาประมาณ   10 00   น     ดังนั้นเมื่อปล่อยปลาลงบ่อเพาะแล้ว     เช้าวันต่อมาเวลาประมาณ   10 00   น จึงค่อยๆลองแง้มฝาปิดดู     ถ้าพบว่ามีไข่เม็ดเล็กๆสีขาวอยู่ที่หวอด     และมีพ่อปลาคอยเฝ้าอยู่     ส่วนแม่ปลาหนีไปซุกอยู่ด้านตรงข้ามกับหวอด     แสดงว่าปลาวางไข่เรียบร้อยแล้ว     ค่อยๆช้อนแม่ปลาออกไปเลี้ยงต่อไป     ปลาเพศผู้จะคอยดูแลรักษาไข่     โดยหมั่นเปลี่ยนฟองอากาศในหวอดและตกแต่งหวอดให้คงรูปอยู่เสมอ     นอกจากนั้นยังคอยเก็บกินไข่เสียด้วย การอนุบาลลูกปลากัด                   ลูกปลาจะฟักออกจากไข่หมดทุกฟองในวันที่สองหลังจากวางไข่     พ่อปลาจะคอยดูแลลูกที่ว่ายน้ำแล้วจมไปก้นบ่อ     โดยจะไปอมลูกกลับมาไว้ที่หวอดเช่นเดิม     รอจนตอนเย็นของวันถัดไปจึงช้อนเอาพ่อปลาออก     ลูกปลาจะตกใจกระจายตัวออกจากหวอด     ส่วนใหญ่ลงไปก้นบ่อแต่เมื่อรอสักครู่ก็จะพุ่งตัวขึ้นมาเกาะอยู่ตามพันธุ์ไม้น้ำหรือผนังบ่อใกล้ผิวน้ำ     ในวันต่อมาถุงอาหารของลูกปลาจะหมดไป     ลูกปลาจะเริ่มว่ายน้ำเพื่อหากินอาหาร                   การอนุบาลลูกปลากัดจะเริ่มจากที่ลูกปลาเริ่มหากินอาหาร     ซึ่งการอนุบาลลูกปลากัดนี้จัดว่าเป็นงานที่ค่อนข้างยาก     เนื่องจากปลากัดเป็นปลากินเนื้อตามที่กล่าวมาแล้ว     ลูกปลาจึงต้องการอาหารที่มีชีวิต     แต่ปัญหาจะอยู่ที่ว่าลูกปลากัดเป็นลูกปลาที่มีขนาดค่อนข้างเล็ก     ปากจะไม่ใหญ่พอที่จะจับกินอาร์ทีเมียหรือไรแดงได้     อาหารที่เหมาะสมจะใช้ให้ลูกปลากินในช่วงนี้คือไข่แดง     โดยใช้ไข่ไก่หรือไข่เป็ดมาต้มให้สุกแล้วแกะเอาเฉพาะไข่แดงไปเลี้ยงปลา     เนื่องจากลูกปลากัดจะต้องการจับกินอาหารมีชีวิตยังไม่สามารถกัดแทะอาหารได้     ดังนั้นต้องนำเอาไข่แดงที่จะใช้     เช่น   ลูกปลากัด   1   ครอกจะใช้ไข่แดงขนาดเท่าเม็ดถั่วดำต่อการให้   1   ครั้ง     ใส่ไข่แดงลงในกระชอนผ้า     แล้ววางกระชอนลงบนขันหรือแก้วที่ใส่น้ำไว้พอประมาณ     แล้วใช้นิ้วขยี้ไข่ในกระชอน     ไข่แดงก็จะละลายหรือกระจายตัวเป็นเม็ดเล็กๆผ่านผ้าออกไปในน้ำ     จากนั้นจึงใช้ช้อนตักแล้วค่อยๆรินลงบ่อปลาเพื่อให้อาหารมีการกระจายตัวทั่วบ่อ     ซึ่งจากการที่ได้ขยี้ไข่แดงผ่านผ้าจะทำให้ไข่แดงแตกตัวออกเป็นเม็ดขนาดเล็กมากและมีน้ำหนักค่อนข้างเบา     ดังนั้นจะมีการกระจายตัวได้ดีและจะค่อยๆจมตัวลง     ทำให้ลูกปลานึกว่าเป็นไรน้ำก็จะฮุบกินไข่แดงได้                       สำหรับภาชนะที่ใช้ในการอนุบาล     ในช่วงแรกก็ควรยังเป็นภาชนะที่ใช้เพาะปลา   เพราะยังต้องการภาชนะขนาดเล็กอยู่     เนื่องจากการใช้ไข่แดงเป็นอาหารนั้น     ลูกปลาจะกินไข่แดงไม่หมด     เพราะไข่แดงส่วนใหญ่จะค่อยๆจมตัวตกตะกอนที่ก้นภาชนะ     และลูกปลาจะไม่ลงไปเก็บกินอีกเลย     ไข่แดงที่ตกตะกอนนี้ในวันต่อไปจะบูดเน่าเป็นเมือกอยู่รอบก้นภาชนะ     จึงจำเป็นต้องล้างบ่ออนุบาลหรือภาชนะที่ใช้อนุบาลทุกเช้า     ซึ่งกระทำได้ไม่ยาก   คือ     ใช้กระชอนวางลงในบ่ออนุบาลแล้วใช้ขันค่อยๆวิดน้ำออกจากในกระชอน     จะสามารถลดน้ำลงได้โดยลูกปลาไม่ติดออกมา     และเศษไข่ก็จะไม่ฟุ้งกระจายเพราะเป็นเมือกเกาะติดกับภาชนะ     ลดน้ำลงประมาณครึ่งภาชนะ     แล้วจึงยกภาชนะค่อยๆรินทั้งน้ำและลูกปลาลงภาชนะใหม่แล้วเติมน้ำ     จะเท่ากับเป็นการล้างบ่ออนุบาลและเติมน้ำใหม่ให้ลูกปลา     ทำเช่นนี้ประมาณ   3 - 5   วัน     ลูกปลาจะมีขนาดโตขึ้น     จะเปลี่ยนบ่ออนุบาลให้มีขนาดให้มีขนาดใหญ่ขึ้น     อาจใช้กะละมังพลาสติกขนาดใหญ่หรืออ่างซีเมนต์     และควรอนุบาลต่อโดยใช้อาร์ทีเมียหรือไรแดงซึ่งลูกปลาจะจับกินได้แล้ว     เลี้ยงด้วยอาร์ทีเมียหรือไรแดงประมาณ   15 - 20   วันพร้อมทั้งถ่ายน้ำอย่างสม่ำเสมอ     ลูกปลาจะโตได้ขนาดประมาณ   1 0 - 1 5   เซนติเมตร     ก็จะเปลี่ยนลงบ่อบ่ออนุบาลให้มีขนาดใหญ่ขึ้นให้มีความจุมากกว่า   100   ลิตร     แล้วเริ่มฝึกให้ลูกปลากินอาหารสมทบ     โดยจะใช้ไข่ตุ๋น   คือนำไข่เป็ดหรือไข่ไก่มาตีให้ไข่ขาวและไข่แดงเข้ากันดี       ใส่เกลือและใส่น้ำพอประมาณเพื่อให้ไข่นุ่ม     จากนั้นนำไปนึ่งพอสุก     ไม่ควรนึ่งนานนักเพราะต้องการให้ไข่มีความนุ่ม     นำไปใส่ให้ปลากินโดยใช้นิ้วขยี้ไข่ให้แตกกระจายออกพอควร     และเริ่มให้มื้อเช้าแทนการให้ไร     ปลาจะเริ่มตอดกินได้เอง     เลี้ยงด้วยไข่ตุ๋นประมาณ   10   วันก็เปลี่ยนมาเป็นอาหารเม็ด     โดยช่วงแรกควรใช้อาหารปลาสวยงามชนิดเม็ดเล็กพิเศษ     ซึ่งค่อนข้างมีราคาแพงแต่ปลาจะกินได้ดี     จะใช้เพียง   3 - 5   วัน แล้วเปลี่ยนเป็นอาหารเม็ดเลี้ยงปลาดุกเล็ก     ลูกปลาก็จะสามารถตอดกินและเจริญเติบโตดี   ใช้เวลาอนุบาลลูกปลาประมาณ   50   วัน     ลูกปลาจะมีขนาดประมาณ   3   เซนติเมตร     ซึ่งพอจะ สามารถแยกเพศได้ ข้อมูลเพิ่มเติมดูที่