ยาสีฟันและการรักษาฟันของคนโบราณ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

                  ยาสีฟันได้รับการกล่าวถึงเป็นครั้งแรกในบันทึกประวัติศาสตร์ว่าทำขึ้นโดยแพทย์ชาวอียิปต์เมื่อประมาณ ๔ ๐๐๐ ปีมาแล้ว จากผงฝุ่นหินพูมิส   ผสมกับน้ำส้มเข้มข้นจากเหล้าองุ่น   ใช้แปรงด้วยกิ่งไม้ซึ่งเคี้ยวได้   ยาสีฟันยุคแรกเริ่มนี้มีคุณสมบัติในการขัดสีสูงมาก ทั้งมีรสแหลมจัด แต่ก็ยังถือว่ามีรสชาติถูกปากกว่ายาสีฟันโรมันยุคต้นที่ทำจาก |ฉี่| มนุษย์   โดยอยู่ในสภาพของของเหลวใช้เป็นน้ำยาบ้วนปาก                   แพทย์ชาวโรมันในศตวรรษที่ ๑ เชื่อว่า   |ฉี่|     มีคุณสมบัติทำให้ฟันขาวและแข็งแรง   สตรีโรมันชั้นสูงยอมจ่ายแพงเพื่อชื้อ |ฉี่|   ชาวโปรตุเกส ซึ่งนิยมกันว่า |แรง| ที่สุดในทวีปยุโรป ยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากซึ่งมี |ฉี่|   เป็นส่วนผสมนี้ เป็นที่นิยมใช้กันแพร่หลายมาจนถึงศตวรรษที่ ๑๘ โดยที่ทันตแพทย์ยุคแรก ๆ นั้นคงไม่รู้ว่าใน |ฉี่| มีสารแอมโมเนียซึ่งมีคุณสมบัติในการทำความสะอาด   ยาสีฟันยุคปัจจุบันก็มีแอมโมเนียเป็นส่วนผสมอยู่ด้วย                   เมื่ออาณาจักรโรมันล่มสลายลง   ศาสตร์การรักษาฟันและอนามัยในช่องปากในยุโรปได้เสื่อมลงอย่างรวดเร็ว เป็นเวลา ๕๐๐   ปี ที่คนทั่วไปบรรเทาอาการปวดฟันของตนด้วยยาพอกพื้นบ้านและการถอนฟันแบบตามมีตามเกิด   จนถึงศตวรรษที่ ๑๐ นายแพทย์   ชาวเปอร์เซียน   ชื่อ   เรสเซส เป็นคนแรกที่คิดค้นการอุดฟันด้วยสารเหลวคล้ายกาวทำจากสารส้มผสมยางไม้                   การอุดฟันในช่วงต้นต้องอาศัยความอดทนระดับ |ยอดมนุษย์|   ของคนไข้ เพราะยังไม่มีเครื่องกรอฟัน หมอฟันจะใช้โลหะปลายแหลมสกัดฟันส่วนที่ผุออกไป ลองนึกดูเถิดว่าคนไข้ต้องอ้าปากค้างทนเสียวฟันอยู่นานเพียงใด   จนมาถึงศตวรรษที่ ๑๘ จอห์น   กรีนวูด หมอฟันของประธานาธิบดีจอร์ช วอชิงตัน ได้ดัดแปลงเครื่องปั่นด้ายของมารดามาช่วยหมุนเครื่องกรอฟัน ประดิษฐกรรมชิ้นใหม่นี้แม้จะช่วยลดทอนช่วงเวลาทนทรมานของคนไข้ลงได้มากแต่มีข้อเสียจากความร้อนที่เกิดจากการหมุน   อย่างรวดเร็ว ของเครื่องกรอฟัน                   ในช่วงศตวรรษที่ ๑๔ ชาวยุโรปต่างนิยมชมชอบการมีฟันขาวกันมาก   ดังนั้นช่างตัดผมซึ่งเป็นหมอผ่าตัดไปพร้อม ๆ กันด้วย จึงมีหน้าที่สำคัญอีกประการหนึ่ง คือการขัดฟันให้ขาวผ่อง   โดยเริ่มตะไบ                   ฟันของลูกค้าด้วยโลหะผิวหยาบก่อนแล้วป้ายด้วย   |อะคเวฟอทิส|   สารละลายจำพวกกรดดินประสิวซึ่งมีคุณสมบัติกัดกร่อนสูง กรรมวิธีนี้ทำให้ฟันขาวเพียงชั่วเวลาหนึ่งเท่านั้น เพราะเคลือบฟันได้ถูกทำลายลงอย่างสิ้นเชิง เป็นสาเหตุของฟันผุร้ายแรงในช่วงวัยกลางคน อย่างไรก็ตาม   ความคลั่งไคล้ฟันขาวยังทำให้การใช้กรดกัดฟันคงปฏิบัติสืบทอดกันในยุโรปจนถึงศตวรรษที่ ๑๘                   แม้ว่ายาสีฟันฟลูออไรด์จะเป็นผลิตผลของศตวรรษที่   ๒๐   แต่การใช้ฟลูออไรด์เพื่อลดการผุกร่อนของฟันนั้นมีมาตั้งแต่ศตวรรษที่ ๑๙ แล้ว ในปี ค ศ ๑๘๐๒ หมอฟันในแถบเมืองเนเปิลส์ ประเทศอิตาลีได้สังเกตเห็นจุดสีน้ำตาลปรากฏบนฟันของคนไข้ จุดดังกล่าวเป็นผลจากปฏิกิริยาการผันแปรทางธรรมชาติของเคลือบฟันกับระดับฟลูออไรด์จำนวนมากที่เจือปนอยู่ในดินและน้ำในท้องที่นั้นหมอฟันตั้งข้อสังเกตว่า   แม้ฟันที่เป็นจุดสีน้ำตาลนั้นจะไม่น่าดูนักแต่ไม่ผุเลย ดังนั้นในราวปี ค ศ ๑๘๔๐ เป็นต้นมา หมอฟันทั้งในอิตาลีและฝรั่งเศส ได้แนะนำให้ประชาชนเริ่มอมลูกอมที่ผสมด้วยน้ำผึ้งและฟลูออไรด์ ในที่สุดฟลูออไรด์ก็ถูกนำมาผสมในยาสีฟันและใช้กันอยู่จนปัจจุบัน “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”