การใช้ส้อม - ถามตอบที่ Sanook! Guru

            เป็นที่รู้กันอยู่ว่าส้อมเป็น |ของนอก| คนไทยแท้แต่เดิมใช้มือ   |เปิบ| เอา             อันที่จริงฝรั่งแต่เติมก็ใช้มือเหมือนกัน ในปีทศวรรษ ๑๕๓๐   ตำรามารยาทของโรมันบอกให้ใช้นิ้วเพียง ๓ นิ้วในการหยิบอาหาร นิ้วหัวแม่มือ นิ้วชี้และนิ้วกลาง ถือเป็นข้อปฏิบัติของผู้ดีส่วนสามัญชนจะใช้ทั้ง ๕ นิ้ว             หากศึกษาวัฒนธรรมการรับประทานแล้วจะเห็นว่าเรื่องการใช้ส้อมหรือใช้มือเป็นเรื่องของความนิยมที่สังคมแต่ละยุคกำหนดขึ้น   เพราะจริง ๆ แล้ว   |ส้อม|   มีตัวตนเกิดขึ้นมาก่อนหน้านี้นานแล้ว คือ มีการขุดพบโบราณวัตถุที่แคทัล   โฮยุค   ในตุรกี   เป็นวัตถุโบราณคล้ายส้อมที่มีอายุเก่าแกที่สุดคืออายุประมาณ ๔ ๐๐๐ ปี   ก่อนคริสตกาล แต่ไม่มีใครทราบว่าคนสมัยนั้นใช้วัตถุนี้ทำอะไรนักประวัติศาสตร์ได้แต่คาดเดาว่าเป็นอุปกรณ์บนโต๊ะอาหาร             หลักฐานชัดเจนหลักฐานแรกว่ามีการใช้ส้อมในการรับประทานอาหารเกิดในสมัยคริสต์ศตวรรษที่ ๑๑ ที่ทัสคานี ประเทศอิตาลี คือมีคนเริ่มนิยมใช้ส้อมกันมากขึ้น แต่บรรดาบาทหลวงต่างคัดค้าน   โดยให้เหตุผลว่า พระเจ้าสร้างนิ้วมือมาให้มนุษย์ฉะนั้นนิ้วมือจึงมีค่าควรแก่การสัมผัสอาหารที่พระเจ้าประทานมาแต่คนทั่วไปโดยเฉพาะผู้มีอันจะกินก็ยังนิยมทำส้อมเงินส้อมทองซึ่งสมัยนั้นเป็นส้อมแบบมีซี่เพียง ๒ ซี่             อย่างไรก็ดี ความนิยมนี้ก็เผชิญเข้ากับอุปสรรคครั้งใหญ่ เมื่อเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น   หญิงชั้นสูงชาวเวนิสผู้หนึ่งใช้ส้อมรับประทานอาหาร   บาทหลวงทั้งหลายจึงพากันสาปแช่ง หลังอาหารมื้อนั้นแล้วนางก็เสียชีวิตลง   บาทหลวงบอกว่าเป็นเพราะพระเจ้าลงโทษด้วยเหตุนี้การใช้ส้อมรับประทานอาหารจึงชะงักไปกว่าร้อยปี             ส้อม   ๒   ซี่   กลับไปโผล่ที่อังกฤษ โดยโทมัส อา เบกเค็ท   หัวหน้าบาทหลวงซึ่งหนีโทษจากอังกฤษไปอยู่อิตาลีนาน ๖ ปี จนคุ้นเคยกับการใช้ส้อม   เมื่อเขากลับมาอังกฤษอีกครั้งจึงนำส้อมมาเผยแพร่ที่นี่ แต่จนถึงศตวรรษที่ ๑๔ บทบาทของส้อมในอังกฤษยังคงเป็นแค่ของประดับล้ำค่าประเภทลายครามชั้นหนึ่ง ในปี ค ศ   ๑๓๐๗ สมัยพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ ๑ ทรงมีมีดและช้อนหลายร้อยหลายพันแต่มีส้อมเพียง ๗ คันเท่านั้น เป็นเงิน ๖ และทอง ๑   ส่วนพระเจ้าชาร์ลส์ที่ ๕ แห่งฝรั่งเศส   ทรงมีส้อม   ๑๒   คัน   ส่วนใหญ่ประดับด้วยเพชรพลอย และไม่ได้ใช้งานเลย             แม้ในอิตาลีประเทศต้นตำรับเองก็ตาม   ส้อมก็ยังไม่เป็นที่นิยมนัก โดยเฉพาะผู้ชายจะรู้สึกว่าการใช้ส้อมเป็นเรื่องหยุมหยิมน่ารำคาญ มีแต่ผู้หญิงที่ใช้ส้อมจิ้มชิ้นอาหารที่ตัดแล้วเข้าปาก             จนถึงศตวรรษที่ ๑๘   ซึ่งฝรั่งเศสได้ปฏิวัติระบบกษัตริย์เข้าสู่ยุคอิสรภาพ เสรีภาพ   ภราดรภาพ   คนชั้นปกครองของฝรั่งเศสใช้ส้อมกันมากขึ้น โดยเฉพาะส้อมแบบ ๔ ชี่ และส้อมยังได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของความหรูเลิศ ความประณีต   และแสดงสถานะทางสังคมอีกด้วย “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”