เรดาร์ทำงานอย่างไร - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        สมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ คำว่า เรดาร์ ยังไม่รู้จักกันแพร่หลาย จึงดูเป็นสิ่งประหลาด เพราะรู้เฉพาะนักวิทยาศาสตร์แต่มาสมัยนี้ เราทราบว่าเรดาร์ใช้สำหรับตรวจหาตำแหน่งของเครื่องบิน เรือเดินสมุทร และเป้าหมายสำหรับการทิ้งระเบิดเรดาร์ช่วยชี้วิถีกระสุนให้ถูกเป้าหมายแม้จะเป็นการต่อสู้ในยามราตรี ช่วยให้เครื่องบินลงสู่สนามบินได้ถูกต้อง แม้นักบินจะมองไม่เห็นพื้นดินเลย เพื่อประโยชน์เหล่านี้ เรดาร์ควรมีคุณสมบัติอย่างน้อย ๓ ประการ คือ ๑   สามารถตรวจพบ detect เป้าหมายในระยะไกล ๆ ได้ ๒   บอกทิศทางของเป้าหมายได้ ๓   สามารถวัดระยะทางจากตำแหน่งของเครื่องเรดาร์ถึงเป้าหมายได้   ดังนั้น   เรดาร์จึงใช้คลื่นวิทยุสำหรับหาเป้าหมาย ชี้ทิศทาง และวัดระยะทาง         เรดาร์ทำงานด้วยการส่งคลื่นวิทยุออกไป แล้วคอยรับคลื่นที่สะท้อนกลับมา ผู้สังเกตนั่งมองที่จอเรดาร์จะเห็นคลื่นสะท้อนกลับมาหลายคลื่น เนื่องจากคลื่นที่ส่งไปได้กระทบภูเขา ตึก และแม้แต่ต้นไม้สูง ๆ ดังนั้นเขาจะทราบได้อย่างไรว่า ขณะนี้คลื่นเสียงที่ส่งออกไปนั้นไปกระทบเครื่องบิน อธิบายได้ดังนี้ คือ สำหรับเป้าหมายที่อยู่นิ่ง เขาจะสังเกตเห็นภาพบนจอคงที่ เช่น ตึกราม   ต้นไม้   แต่เครื่องบินที่กำลังบินอยู่   ภาพจะเคลื่อนไหวบนจอ เหตุนี้เองจึงทำให้เขาทราบได้ว่าพบเครื่องบินแล้ว         เพื่อชี้ทิศทางของเป้าหมาย เรดาร์จะส่งคลื่นวิทยุออกไปคราวละทิศทางเดียว และสายอากาศจะหมุนไปจนรอบทิศ เป้าหมายจะสะท้อนคลื่นวิทยุมาปรากฏเป็นแสงวาบในจอตามทิศทางที่เป้าหมายอยู่   การวัดระยะทางไปถึงเป้าหมาย เราได้ความจริงว่าคลื่นวิทยุเดินทางไปและกลับด้วยเวลาจำกัดเท่า ๆกัน   ดังนั้นถ้าเป้าทมายอยู่ไกลมากก็ใช้เวลานานมาก เครื่อง เรดาร์สามารถวัดระยะเวลาได้อย่างถูกต้อง และคำนวณเปลี่ยนกลับมาเป็นเมตรหรือกิโลเมตรได้ ปัจจุบันเครื่องเรดาร์ที่ทันสมัยสามารถคำนวณระยะทางได้อย่างแม่นยำมาก แม้จะคลาดเคลื่อนก็ไม่เกิน ๓ เมตร โดยการบอกตำแหน่ง ทิศทาง และความใกล้ไกลนี้เครื่องเรดาร์จึงช่วยให้ข่าวที่ถูกต้องสำหรับวัตถุที่กำลังเคลื่อนที่         เรดาร์ไม่ได้มีประโยชน์เฉพาะทางด้านยุทธศาสตร์ดังที่ คุณนิพนธ์นึกสงสัย เพราะสามารถใช้ในงานอุตุนิยมวิทยา คือ ใช้ตรวจเมฆฝน และใช้ประโยชน์ในด้านดาราศาสตร์ เท่าที่ทราบ มีการใช้เรดาร์ศึกษาการหมุนของดาวพุธ และพบว่า ความเชื่อ ในอดีตที่ว่าดาวพุธหมุนหันด้านเดียวเข้าหาดวงอาทิตย์   แบบเดียวกับที่ดวงจันทร์หันเข้าหาโลก นั้นไม่ถูกต้อง เนื่องจากดาวพุธสามารถหันทุกด้านเข้าหาดวงอาทิตย์ และจะไม่มีบริเวณใดที่หนาวจัดไม่เคยเห็นตะวันเลย ในกรณีดาวศุกร์เรดาร์ก็สามารถทะลุเมฆเข้าไปสำรวจ และพบว่าดาวศุกร์หมุนไม่เหมือนดาวอื่น คือเทียบกับดาวอื่นแล้ว ดาวศุกร์เป็นดวงเดียวที่หมุนถอยหลังอย่างไม่รวดเร็วนัก   “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”