ปีใหม่ของไทย - ถามตอบที่ Sanook! Guru

แต่เดิมมาคนไทยนับวันเดือนปีตามแบบจันทรคติ และถือเอาวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕ เป็น quot วันเปลี่ยนปีนักษัตร ” ตามแบบจุลศักราช ในขณะเดียวกันประชาชนทั่วไปก็ยังยึดถือประเพณีที่จะกำหนดให้วันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ เป็นวันตรุษไทย คือสิ้นปีส่วน   “ วันขึ้นปีใหม่ ” ยังไม่ปรากฏเป็นคำเรียกขาน ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริว่า การนับวัน เดือน ปี ตามจันทรคตินั้น มีความยากลำบากเนื่องจากวัฏจักรการเคลื่อนที่ของดวงจันทร์ไม่แน่นอน มักคลาดเคลื่อนยากแก่การจดจำ   ดังนั้นเมื่อทางราชการจะใช้การนับวันเดือน ปี ตามสุริยคติเป็นเกณฑ์ ก็ควรจะกำหนดให้วันที่ ๑ ซึ่งเป็นวันเริ่มต้นเดือน เป็นวันขึ้นปีใหม่ เผอิญในปี พ ศ ๒๔๓๒ นั้น วันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕ ตรงกับวันที่ ๑ เมษายน จึงมีพระบรมราชโองการให้ประกาศว่า วันที่ ๑ เมษายน เป็นวันขึ้นปีใหม่ทางสุริยคติครั้งแรกของไทย   เริ่มมีการส่งบัตร ส ค ส อวยพรความสุขกันภายในหมู่ข้าราชสำนัก ตลอดจนหมู่ขุนนางชั้นสูงตามแบบอย่างกระแสวัฒนธรรมทางตะวันตก   การส่งการ์ดอวยพรปีใหม่ทุกวันที่ ๑   เมษายนของทุกปี ดำเนินมาตลอดรัชกาลที่ ๖ และรัชกาลที่ ๗ จนกระทั่งถึงปี พ ศ ๒๔๘๓ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล จอมพล ป พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้มีพระบรมราชโองการประกาศเปลี่ยนวันขึ้นปีใหม่ของไทยจากวันที่ ๑ เมษายน เป็น ๑ มกราคม ตามแบบอารยประเทศ โดยเริ่มตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม พ ศ ๒๔๘๔ เป็นต้นไป การมอบ ส ค ส อวยพรความสุขแก่กันในหมู่ชาวไทย จึงเปลี่ยนมาเป็นวันที่ ๑ มกราคมแทน   นอกจากนี้ วันที่ ๑ มกราคม ยังมีระยะเวลาใกล้กับวันแรม ๑ ค่ำ เดือนอ้าย ซึ่งเป็นวันเปลี่ยนปีของคนไทยแต่ดั้งเดิมมา ท่านที่ต้องการข้อมูลเรื่องนี้อย่างละเอียด โปรดอ่านหนังสือวันก่อนคืนเก่า ของ ส พลายน้อย “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”