ยิงสลุต ๒๑ นัด - ถามตอบที่ Sanook! Guru

          คำถามนี้มีผู้สงสัยอยู่เสมอ เมื่อหลายสิบปีก่อนก็มีคนถามคำถามนี้ไปยังอาจารย์เปลื้อง   ณ   นคร   ปราชญ์ทางด้านภาษาไทย สำหรับข้อมูลที่นำมาตอบนี้ได้มาจาก ส พลายน้อย           สลุต มาจากภาษาอังกฤษว่า Salute เป็นการยิงปืนแสดงความเคารพหรือต้อนรับ ในเมืองไทยเริ่มรู้จักประเพณีนี้ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ตามจดหมายเหตุของฝรั่งเขียนเล่าไว้ว่า เมื่อคณะทูตฝรั่งเศสเข้ามาเมืองไทยในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชนั้น พอเรือราชทูตมาถึงบางกอกเรือรบอังกฤษลำหนึ่งซึ่งจอดอยู่ ณ ที่นั้นก็ยิงสลุตคำนับราชทูต๒๑ นัด ป้อมซึ่งตั้งอยู่ทั้งสองฟากแม่น้ำ ก็ยิงสลุตคำนับราชทูตด้วยเหมือนกัน   คือทางฟากหนึ่งยิง   ๒๙   นัด   อีกฟากหนึ่งยิง ๓๑             ตำนานการยิงสลุตมีมูลเหตุมาแต่สมัยโบราณ คือปืนใหญ่สมัยก่อนต้องบรรจุลูกทางปากกระบอก เสียเวลามาก เรือรบที่แล่นอยู่ในทะเลจึงต้องเตรียมบรรจุดินระเบิดและใส่ลูกไว้ให้พร้อม เมื่อต้องการยิงก็จะยิงได้ทันที ในสมัยนั้นถือเป็นธรรมเนียมว่า เรือรบที่จะเข้าไปจอดในท่าเรือของประเทศที่เป็นสัมพันธมิตร จะต้องเก็บอาวุธของตนเสีย ฉะนั้นเรือรบทุกลำที่บรรจุกระสุนไว้จึงต้องจัดการเอาดินปืนและกระสุนออกให้หมดและการเอาออกกไม่มีวิธีใดดีไปกว่าการยิงทิ้ง การทำเช่นนี้เท่ากับเป็นการเคารพเจ้าของบ้าน ในสมัยต่อมาจึงถือเป็นการยิงสลุตเคารพเจ้าของถิ่น   ซึ่งเจ้าของถิ่นจะต้องยิงสลุตตอบ และถือกันว่าจะต้องยิงให้มากนัดกว่า คือเมื่อทางเรือยิง ๑ นัด ทางป้อมบนบกก็ยิงตอบ ๓ นัด แต่จำนวนการยิงตอบนี้เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ไม่คงที่           สำหรับประเทศอังกฤษนั้นได้วางกฎไว้ให้ชาติที่อ่อนแอกว่าทำความเคารพตนก่อน ในสมัยแรกใช้จำนวน ๗ นัดเป็นสลุตให้แก่ชาติที่เป็นเจ้าของอ่าว และฝ่ายทางป้อมต้องยิงตอบเป็นจำนวน ๓ เท่าคือ ๒๑ นัด แต่ต่อมาก็ยิงตอบเท่ากัน และตกลงกันว่าการยิง ๒๑ นัดเป็นการยิงสลุตให้แก่ชาติรวมทั้งพระมหากษัตริย์ด้วย ในพิธีต่าง ๆ ก็มักใช้จำนวนสลุต ๒๑ นัดเช่นเดียวกัน ราชนาวีไทยเรียกการยิงสลุต ๒๑ นัดว่า สลุตหลวงแต่ยังมีสลุตหลวงพิเศษที่ใช้ในพิธีใหญ่อีกอย่างหนึ่ง เช่น   ในเวลาราชาภิเษก จะต้องใช้สลุตหลวงพิเศษ ๑๐๑ นัด ส่วนการยิงสลุตเคารพรัฐมนตรี หรือผู้บัญชาการทหารนั้น มีจำนวนนัดที่ยิงลดน้อยกว่ากันเป็นลำดับ เป็น ๑๙ ๑๗ ๑๕ ๑๓ ๑๑ เป็นต้น แต่ในปัจจุบันการยิงสลุตในประเทศอังกฤษและประเทศอื่น ๆ ก็ใช้จำนวนนัดในการยิงสลุตต่าง ๆ เป็นจำนวนเท่ากัน นับเป็นพิธีสากล           การยิงปืนนั้นนอกจากจะเป็นการสลุตให้เจ้าของอ่าวแล้วยังใช้เป็นสัญญาณบอกให้ชาวเกาะหรือชาวเรืออื่น ๆ รู้อีกว่า เรือแตกหรือเรือเป็นอันตรายไป ในสมัยโบราณชาวเรือเขากำหนดไว้ว่า ถ้าจะยิงปืนบอกเป็นสัญญาณว่า เรือแตกหรือเรือเกยหินโสโครก ก็ให้ยิงปืนใหญ่ ๔ นัด คือให้ยิงจำนวนคู่เป็นที่สังเกตใครได้ยินเสียงปืนเป็นจำนวนคู่ก็จะรู้ได้ทันทีว่ามีเรือแตก แต่ถ้าจะแสดงให้รู้ว่าเรือได้มาถึงเกาะหรือถึงอ่าวแล้ว เป็นการประกาศให้ทราบล่วงหน้าก็ใช้ปืนใหญ่ยิงเป็นจำนวนคี่ ธรรมเนียมเช่นว่านี้ได้ถือปฏิบัติกันมานานแล้ว “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”