โพชฌงค์ - ถามตอบที่ Sanook! Guru

โพชฌงค์   ธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้ mdash enlightenment factors โพชฌงค์   ๗ จากพจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ โดย พระธรรมปิฎก ป อ ปยุตฺโต ให้ความหมายไว้ดังนี้ โพชฌงค์ ธรรมที่เป็นองค์แห่งการตรัสรู้หรือองค์ของผู้ตรัสรู้มี ๗ อย่างคือ ๑ สติ ๒ ธัมมวิจยะ การสอดส่องเลือกเฟ้นธรรม ๓ วิริยะ ๔ ปีติ ๕ ปัสสัทธิ ๖ สมาธิ ๗ อุเบกขา ๑ สติ - ความระลึกได้ mindfulness ๒ ธัมมวิจยะ - การสอดส่องเลือกเฟ้นธรรม การวิจัยธรรม ซึ่งเป็นตัวปัญญานั่นเอง truth-investigation ๓ วิริยะ - ความพากเพียร   effort energy ๔ ปีติ - ความอิ่มใจ ความดื่มด่ำในใจ zest         มี ๕ ชนิด คือ           ๑ ขุททกาปีติ ปีติเล็กน้อยพอขนชันน้ำตาไหล           ๒ ขณิกาปีติ ปีติชั่วขณะ รู้สึกแปลบๆ ดุจฟ้าแลบ           ๓ โอกกันติกาปีติ ปีติเป็นระลอก รู้สึกซู่ลงมาๆ ดุจคลื่นซัดฝั่ง           ๔ อุพเพคาปีติ ปีติโลดลอย ให้ใจฟูตัวเบา หรืออุทานออกมา           ๕ ผรณาปีติ ปีติซาบซ่าน เอิบอาบไปทั่วสรรพางค์ เป็นของประกอบกับสมาธิ           จากพจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ โดย พระธรรมปิฎก ป อ ปยุตฺโต เช่นกัน ๕ ปัสสัทธิ - ความสงบกายสงบใจ ความสงบใจและอารมณ์ ความสงบเย็น ความผ่อนคลายกายใจ จากพจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ โดย พระธรรมปิฎก ป อ ปยุตฺโต เช่นกัน tranquillity calmness ๖ สมาธิ - ความตั้งใจมั่น ความที่จิตมีอารมณ์เดียว ไม่ซัดส่ายไปในอารมณ์ต่างๆ concentration ๗ อุเบกขา - ความที่จิตมีความสงบระงับเป็นอย่างยิ่ง ไม่กระเพื่อมไหวไปตามสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นความสุข ทุกข์ ดีใจ เสียใจ รัก ชัง กล้า กลัว ยินดี ยินร้าย ฯลฯ ซึ่งจะเป็นจิตที่มีความประณีต ละเอียดอ่อน ปลอดโปร่ง เบาสบาย เป็นอย่างยิ่ง   equanimity ข้อมูลจาก www dhammathai org หากต้องการศึกษาโดยละเอียดไปที่