คนเมืองแพร่แห่ระเบิด - ถามตอบที่ Sanook! Guru

        สุชาดา จักรพิสุทธิ์ อดีตบรรณาธิการ “ สารคดี ” ช่วยอธิบายเรื่องนี้ว่า ความจริงแล้ว สำนวนล้อเลียนคนเมืองอื่นของคนท้องถิ่นแต่ละจังหวัด บ้างมีเค้าความเป็นจริงด้านลักษณะนิสัย ภูมิศาสตร์ บ้างมาจากเรื่องเล่า ตำนาน บ้างมาจากความรู้สึกและทัศนคติดูหมิ่นถิ่นแคลน ซึ่งไม่ได้มีแต่ในบ้านเมืองไทย ประเทศทางแถบยุโรป เช่น เบลเยียม ฝรั่งเศส เยอรมนี ฯลฯ เขาก็มีสำนวนเปรียบเทียบ ล้อเลียน กล่าวขานกันทำนองนี้เหมือนกัน         สำนวน quot คนเมืองแป้แห่ระเบิด ” นั้น คนเมืองแป้จริง ๆ เขาเล่าขานกันว่า เคยมีเรื่องคนเมืองแป้แห่ระเบิดจริง ๆ เมื่อชาวบ้านคนหนึ่งไปพบลูกระเบิดที่ฝังจมอยู่ในดิน บ้างว่าหลัง สงครามโลกครั้งที่ ๒ บ้างว่านานกว่านั้น ก็ไปขุดเอามา ชักชวนเพื่อนบ้านมาดูกันเป็นที่ตื่นเต้นครึกครื้น แล้วก็เลยพากันแห่รำฟ้อนไปตามถนนเป็นเรื่องสนุก แต่ระเบิดกลับระเบิดตูมขึ้นจริง ๆ มีคนบาดเจ็บล้มตาย ก็เลยเป็นสำนวน quot คนเมืองแป้แห่ระเบิด ” นับแต่นั้นมา         ส่วน stereotype หรือลักษณะนิสัยคนเมืองแป้นั้น คนเมือง เหนือ อื่นรู้ดีในกิตติศัพท์ “ เมืองคนสวก ” ดุ “ อู้บ่ม่วน quot พูดไม่เพราะ   คล้าย ๆ กิตติศัพท์คนเมืองเพชรของถิ่นใต้นอกจากนี้ คนเชียงใหม่ก็ถูกล้อเลียนว่า “ คนเจียงใหม่กินขี้ไก่ต่างฮ้า ” กินขี้ไก่แทนปลาร้า หรือคนเมืองงาว ที่ถูกล้อเป็นเรื่องสนุกว่า ความจริงชื่อเมืองง่าว ภาษาเหนือแปลว่าโง่ ก็เลยมีสำนวนว่า   “ คนเมืองงาวต่อแปบ๊ก quot ถ่อแพบก ก็ใครเขาถ่อแพบนบกกันเล่า คนลำปางก็ถูกอำเหมือนกันว่า “ คนลำปางแตงดั้งม้า ” ด้วยลำปางมีสัญลักษณ์เป็นเมืองรถม้า แต่ใครเขาเอาเชือกร้อยแทงจมูกม้ากันล่ะ ม้าไม่ใช่ควายสักหน่อย         ส่วนสำนวน “ ข้าวหลามแจ้ง ” นั้น คนน่านชอบทำข้าวหลาม แต่ข้าวหลามเมืองน่านต่างจากข้าวหลามหนองมนหรือข้าวหลามนครปฐม   ตรงที่ข้าวหลามเมืองน่านมีกระบอกยาวกว่าถึงเท่าตัวหรือกว่านั้น วันหนึ่งคนเมืองน่านไปเห็นหลอดไฟนีออนซึ่งยาวและมีลักษณะเหมือนกระบอกข้าวหลาม แต่มีแสงไฟอยู่ข้างใน ก็เลยเรียกหลอดนีออนว่า “ ข้าวหลามแจ้ง ”         แต่ละท้องถิ่นมักจะมีสำนวนหรือศัพท์เฉพาะที่ฟังดูแปลกดีเพื่อนคนหนึ่งของ “ ซองคำถาม ” เป็นคนอำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย เล่าว่า คนบ้านเขาเรียกผิวผลไม้ที่เหี่ยวแล้วว่า   “ หยูด ” เช่น ส้มผลนี้หยูดแล้ว เป็นต้น หรือเวลาจะบอกว่าฝาหม้อเปิดอ้าอยู่ ก็บอกว่า ฝา “ เงิง ” ส่วนเพื่อนที่อยู่นครปฐมกับอำเภอบ้านโป่ง ราชบุรี ให้การตรงกันว่า บ้านเขาเรียกตัวอิจฉาในละครหรือลิเกว่า   “ ตัวกะแหล่ง ”         “ ซองคำถาม ”   คิดว่าศัพท์สำนวนเหล่านี้เป็นเสน่ห์ประจำท้องถิ่น น่าจะเล่าสู่กันฟังบ้างเพื่อเสริมความรู้ “ ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม สำนักพิมพ์สารคดี ”